ΠΩΣ ΠΡΟΕΚΥΨΕ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Το 1973, δύο πρωτοετείς φοιτητές του Rhode Island School of Design, οι David Byrne (φωνή, κιθάρα) και Chris Frantz (ντραμς) γίνονται μέλη του γκρουπ The Artistics. Σύντομα, στο γκρουπ εντάσσεται και η κοπέλα του Chris Frantz, η Tina Weymouth (μπάσο). Ένα χρόνο αργότερα, τα τρία παιδιά μετακομίζουν στη Νέα Υόρκη, μετονομάζονται σε Talking Heads, φέρνουν στο γκρουπ και τον Jerry Harrison (κιθάρα, πλήκτρα, φωνητικά) και έτσι, πλήρεις πλέον, ξεκινούν να δρέψουν τις δάφνες της αναγνώρισης και της καταξίωσης ως μιας από τις πιο σημαντικές μπάντες των 80s. Εκεί, στην αρχή τους, το 1974, όταν ακόμα λέγονταν Artistics, εμφανίστηκε ο Byrne με ένα καινούργιο τραγούδι, αυτό που θα γινόταν γνωστό ως Psycho Killer. «Ήρθε ξαφνικά και μου λέει ‘έχω ξεκινήσει ένα τραγούδι και θέλω να με βοηθήσεις’», θυμάται ο Chris Frantz, «‘Βεβαίως’, του λέω και έκατσε και έπαιξε την πρώτη στροφή και το ρεφρέν και σκέφτηκα ‘Τι ωραίο, ένας συνδυασμός Velvet Underground και Ottis Redding’. Το λάτρεψα. Φαινόταν αμέσως ότι ήταν μια πολύ καλή αρχή». Και ο δολοφόνος; Ο Son of Sam; «Καμία σχέση», λέει ο Frantz, «βεβαίως υπήρξε αυτός ο σχιζοφρενής, εμφανίστηκε όμως αργότερα στο προσκήνιο. Ο λόγος που το τραγούδι μιλάει για έναν “Psycho Killer” είναι γιατί ο Byrne θέλησε να γράψει ένα τραγούδι στα πρότυπα του “shock rock” του Alice Cooper. Ξέρετε, ο Alice ήταν πολύ στη μόδα τότε, με το άλμπουμ του Billion Dollar Babies και το horror show, που το συνόδευε. Οπότε ναι, θα μπορούσαμε κάλλιστα να θεωρήσουμε τον Alice Cooper ως το εφαλτήριο για το Psycho Killer».
ΣΥΝΘΕΣΗ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
Έτσι λοιπόν ξεκίνησε το Psycho Killer, αντλώντας έμπνευση από τον μεγάλο shock rocker. Εδώ όμως τελειώνουν οι ομοιότητες. Διότι ο Byrne μάς κάνει κοινωνούς της φρίκης που επιφυλάσσει η πραγματικότητα, μέσα από τους στίχους του και μόνον, χωρίς να χρησιμοποιεί τα κοστούμια και το οπτικά εφέ ενός horror show. Οι στίχοι δεν περιγράφουν καν τις απαίσιες πράξεις του δολοφόνου. Μπαίνουν κατευθείαν στο άρρωστο μυαλό και τον διαταραγμένο ψυχισμό ενός Psycho Killer:
I can’t seem to face up to the facts
I’m tense and nervous and I can’t relax
I can’t sleep ’cause my bed’s on fire
Don’t touch me I’m a real live wire.
Και έρχεται το ρεφρέν, για να συμπληρώσει την εικόνα της νοητικής σύγχυσης του ψυχοπαθούς δολοφόνου:
Psycho Killer Qu’est-ce que c’est ?
Fa fa fa fa fa fa fa fa fa far better run run run run run run run away.
 |
| Διαβάστε το τραγουδιστά !!!!! |
«Psycho Killer? Τι είναι αυτό;» αναρωτιέται μόνος του στα γαλλικά (Qu’est-ce que c’est = τι είναι αυτό). Και μετά, εκτός εαυτού πια, δεν μπορεί να αρθρώσει σωστά αυτά που λέει: Fa fa fa fa fa fa fa fa fa far better run run run run run run run away. Φοβερό! Λένε, πάντως, ότι το Fa fa fa fa fa το εμπνεύστηκε ο Byrne από τους στίχους ενός τραγουδιού του Ottis Redding, με τίτλο Sad Song (1966). Ίσως γι’ αυτό ο Frantz ανέφερε τον Ottis Redding, μόλις πρωτοάκουσε το νέο τραγούδι.
Δεν είναι όμως μόνο το ρεφρέν, που έχει παραδοξότητες. Ο Byrne είχε την ιδέα να βάλει ξένους στίχους και στη «γέφυρα» του τραγουδιού. «Στην αρχή παρακάλεσε μια Γιαπωνέζα να μεταφράσει τους στίχους», μας λέει ο Frantz, «εκείνη όμως, μόλις άκουσε για Psycho Killer, αρνήθηκε να το κάνει». Τότε ο Frantz πρότεινε στον Byrne να χρησιμοποιήσουν Γαλλικά, που τα μίλαγε άριστα η κοπέλα του, η Tina Weymouth (είχε μητέρα Γαλλίδα). Η Weymouth φάνηκε πρόθυμη να το αναλάβει και έτσι, μία ώρα αργότερα, η «γέφυρα» ήταν έτοιμη:
Ce que j'ai fait, ce soir-là (Αυτό που έκανα εκείνο το βράδυ)
Ce qu'elle a dit, ce soir-là (Αυτό που είπε εκείνο το βράδυ)
Réalisant mon Espoir (Πραγματοποιώντας την ελπίδα μου)
Je me lance vers la gloire... OK ! (Εκτοξεύομαι προς τη δόξα... OK!)
«Έγραψα κι εγώ κάνα-δυο στροφές ακόμα», συμπληρώνει ο Frantz, «και σε λίγες ώρες το Psycho Killer ήταν έτοιμο. Βεβαίως, μουσικά το βελτιώσαμε λίγο, στην πορεία του χρόνου, αλλά τίποτα σπουδαίο, και αυτό για εμένα ήταν μια σαφής ένδειξη, ότι ήταν το αίσιο αποτέλεσμα μιας καλής ομαδικής δουλειάς. Απ’ την αρχή που το παίξαμε (με τους Artistics τότε) άρεσε στον κόσμο». O Byrne πάντως, δεν φαίνεται να αναγνωρίζει τη συνεισφορά του Frantz, ή και της Weymouth, στο χτίσιμο του τραγουδιού, παρ’ όλο που και δύο αναφέρονται, μαζί με τον Byrne, ως συνδημιουργοί του τραγουδιού.
ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΗ
Τον Απρίλιο του 1977, η μπάντα μπαίνει στο στούντιο Sundragon και ξεκινά την ηχογράφηση του Talking Heads: 77, με πρώτο και καλύτερο το Psycho Killer. Ως παραγωγοί αναφέρονται οι Tony Bongiovi (ξάδερφος του Jon Bon Jovi) και Lance Quinn, ενώ ο Ed Stasium εμφανίζεται ως μηχανικός παραγωγής. Στην πραγματικότητα, όλη την παραγωγή την έκανε ο Ed Stasium, την ώρα που ο Bongiovi πέρναγε την ώρα του τηλεφωνώντας ή διαβάζοντας περιοδικά. Και σαν να μην έφτανε αυτό, ήταν πολύ επικριτικός προς το γκρουπ, βάζοντάς τους να ηχογραφούν ξανά και ξανά τα ίδια, ενώ ήταν ιδιαίτερα αγενής προς την Tina Weymouth. Αντίθετα, ο Lance Quinn ήταν τουλάχιστον πολύ ενθαρρυντικός και ενθουσιώδης. Εκεί πάντως που έφριξαν με τον Bongiovi, ήταν όταν είχε τη «φαεινή» ιδέα να προτείνει στον Byrne να ηχογραφήσει το Psycho Killer, κρατώντας ένα μαχαίρι, για να μπει (και καλά) στο πετσί του ρόλου του! Ο Byrne, διατηρώντας την ψυχραιμία του, του απάντησε ότι κάτι τέτοιο δεν είναι δυνατόν να δουλέψει και πρότεινε να κάνουν ένα διάλειμμα. Στη διάρκεια του διαλείμματος, ο Byrne είπε στον Stasium ότι η παρουσία του Bongiovi ήταν καταστροφική και τότε ο Stasium πρότεινε να συνεχίσουν την ηχογράφηση τις ώρες που ο Bongiovi δεν ήταν παρών. Έτσι κι έγινε, χωρίς ποτέ ο Bongiovi να το αντιληφθεί.
Από κει και πέρα, η ηχογράφηση πήγε καταπληκτικά. Το τραγούδι ξεκινάει με ένα ξερό riff μπάσου, που έχει μείνει στην ιστορία ως «η πιο αξιομνημόνευτη δεσπόζουσα μπασογραμμή του rock & roll» (AllMusic). Το μπάσο πλαισιώνεται γρήγορα από τον κοφτό ρυθμό των ντραμς, για να μπει η φωνή του Byrne, επίτηδες ασταθής, για να δημιουργήσει το τρομακτικό κλίμα του διεστραμμένου δολοφόνου. Το αποτέλεσμα ήταν η γέννηση ενός νέου είδους μετα-πανκ, new wave rock, που υπηρέτησαν στη συνέχεια οι Talking Heads, με απόλυτη επιτυχία.
Να συμπληρώσουμε εδώ, ότι το γκρουπ ηχογράφησε και μια ακουστική εκδοχή του τραγουδιού, με βιολοντσέλο, παιγμένο από τον Arthur Russel. Οι παραγωγοί του δίσκου (Bongiovi και Quinn) προόριζαν αυτή την εκδοχή ως την κύρια, αλλά ευτυχώς πείστηκαν να την παρουσιάσουν μόνο ως flip side της -κλασικής πλέον- εκτέλεσης.
ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ
Όπως είπαμε και στην αρχή, το Psycho Killer σκαρφάλωσε αμέσως στο Top 100 των ΗΠΑ, φτάνοντας ως τη θέση 92. Είχε πάντως πολύ καλή πορεία και εκτός Αμερικής (στην Ολλανδία πήγε Νο 11). Σήμερα θεωρείται κλασικό, συμπεριλαμβάνεται μάλιστα στα «500 τραγούδια που διαμόρφωσαν το Rock ‘n’ Roll». Εκτός από την πρώτη εκτέλεση, όπως και την ακουστική εκδοχή, οι Talking Heads έχουν παρουσιάσει και άλλες εκδόσεις του Psycho Killer, είτε σε κινηματογραφικές ταινίες, είτε σε τηλεοπτικά show, που μπορεί κανείς να τις βρει σε συλλογές που κυκλοφόρησαν αργότερα.
Όπως ήταν φυσικό, στα 50 σχεδόν χρόνια κυκλοφορίας του τραγουδιού, έχουν ηχογραφηθεί πολλές διασκευές του από διάφορους καλλιτέχνες, όπως οι Velvet Revolver, James Hall, Duran Duran, Miley Cyrus, ακόμη και από τους the Ukulele Orchestra of Great Britain, αλλά και την Victoria Vox.Ακούστε εδώ από την Ukelele Orchestra
Δεν σταματά όμως εδώ η επιρροή του Psycho Killer. Η πρωτοτυπία του και, προπαντός, οι ιδιόρρυθμοι στίχοι του, αποτέλεσαν αφορμή για διάφορα καλαμπούρια, ντόπια και διεθνή. Για παράδειγμα, κυκλοφορεί στην Ελλάδα το εξής αστειάκι:
Είδα τις προάλλες έναν σχιζοφρενή δολοφόνο να καίει ένα κεσεδάκι από γιαούρτι και του λέω: «Psycho Killer, καις κεσέ;»
ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ
7/9/24
Δημοσίευση σχολίου