Τον Αύγουστο του 1973, οι Rolling Stones παρουσίασαν το αμφιλεγόμενο άλμπουμ τους Goat Head Soup, μέσα στο οποίο όμως, επεφύλασσαν μια πρώτου μεγέθους έκπληξη για τους fans τους: Το τελευταίο τραγούδι της πρώτης πλευράς του δίσκου ήταν μια υπέροχη μπαλάντα, που όμοιά της σπάνια μπορούσες να ακούσεις απ’ αυτό το συγκρότημα. Μια soft-rock μπαλάντα, που έμεινε στην Ιστορία για τη μουσική της ευαισθησία και τη στιχουργική της τελειότητα και που από τότε αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του set list των Stones. Μιλάμε φυσικά για την αινιγματική Angie!
ΠΩΣ ΓΡΑΦΤΗΚΕ
Όπως όλα σχεδόν τα τραγούδια των Rolling Stones, έτσι και η Angie είναι καταχωρημένη στο συνθετικό δίδυμο Jagger/Richards, μόνο που το συγκεκριμένο κομμάτι ανήκει περισσότερο στον Keith Richards, που είχε την ιδέα για τη μελωδία και την μορφή του τραγουδιού, αλλά και για τον τίτλο του, χωρίς βεβαίως να παραβλέπουμε τη θεμελιώδη συμβολή του Mick Jagger στους στίχους και την ερμηνεία. Η ηχογράφηση έγινε το Δεκέμβρη του 1972 στα Dynamic Sound Studios, στο Kingston της Τζαμάικα, με παραγωγό τον Jimmy Miller. Πιάνο έπαιξε ο -σχεδόν μόνιμος- συνεργάτης τους Nicky Hopkins, ενώ τα έγχορδα του βιολιστή Nicky Harrison προστέθηκαν αργότερα στο Λονδίνο. Κάτι πολύ χαρακτηριστικό της ηχογράφησης είναι, ότι έχουν αφήσει να ψιλοακούγεται στο βάθος η πρώτη, «τροχιοδεικτική» μαγνητοφώνηση της βασικής μελωδίας από τον Mick Jagger, κάτι που δημιουργεί το ενδιαφέρον εφέ της «σκιώδους φωνής». Δεν ξέρω αν αυτό είναι το μυστικό, πάντως η φωνή του Jagger δεν έχει ποτέ ξανακουστεί τόσο τρυφερή, αλλά και αισθησιακή.
ΠΟΙΑ ΗΤΑΝ Η ANGIE;
Μόλις ακούσει κανείς το τραγούδι, δεν μπορεί να μην αναρωτηθεί: Μα, ποια ήταν αυτή η περίφημη Angie; Ποια ήταν αυτή η κοπέλα που ενέπνευσε τόσο λυρισμό και τόσο πάθος; Σε ποιαν απευθύνονται αυτοί οι τόσο ρομαντικοί στίχοι, που -τρυφερά μεν, αποφασιστικά όμως- την καλούν να αποδεχτεί το τέλος μιας όμορφης σχέσης; Υπάρχουν διάφορες απαντήσεις σ’ αυτό το ερώτημα. Άλλες λογικές, άλλες τραβηγμένες:
Κάποιοι λένε ότι αναφέρεται στην ηθοποιό Angie Dickinson, μια ξανθιά καλλονή της εποχής, που είχε σχέσεις με διάφορους διάσημους, μεταξύ των οποίων ο Frank Sinatra, ίσως και ο Πρόεδρος Kennedy. Πάντως, το 1973 που κυκλοφόρησε το Angie, η Dickinson ήταν 42 χρονών και σχετικά πρόσφατα παντρεμένη με τον συνθέτη Burt Bacharach. Άλλες φήμες υποστηρίζουν ότι η Angie είναι η πρώην σύζυγος του David Bowie, η Angela Barnett, ηθοποιός, μοντέλο και δημοσιογράφος, που ήταν πασίγνωστη τη δεκαετία του εβδομήντα. Μόνο που αυτές τις φήμες τις ξεκίνησε η ίδια η Barnett, όταν σε μια συνέντευξή της, 10 χρόνια αφού είχε χωρίσει με τον Bowie, αποκάλυψε ότι είχε πιάσει στο κρεβάτι τον άντρα της με τον Mick Jagger και ότι το Angie το έγραψε ο Mick για εκείνη με αντάλλαγμα τη σιωπή της! Πέρα από το γεγονός, ότι η Angela Barnett είχε παντρευτεί τον Bowie, κυρίως για να εξασφαλίσει άδεια εργασίας, άρα δεν ετίθετο κάποιο σοβαρό ζήτημα προδοσίας, που θα υποχρέωνε τον Mick Jagger να «εξιλεωθεί», υπήρχε και κάτι ακόμα, πολύ στοιχειώδες: Το όνομα Angie ήταν 100% ιδέα του Keith Richards. Τότε; Μήπως ισχύει η θεωρία, ότι το όνομα Angie (χαϊδευτικό του Angela) προήλθε από τη νεογέννητη κόρη του Richards, την Dandelion Angela; Σύμφωνα με αυτά που γράφει ο Richards στην αυτοβιογραφία του “Life”, ούτε αυτή η θεωρία στέκει: «Όσο ήμουν στην κλινική [αποτοξίνωσης], η Ανίτα γεννούσε την κόρη μας την Άντζελα κάπου εκεί κοντά. Όταν ξεπέρασα το κλασικό πατρικό τραύμα, πήρα μια κιθάρα και έγραψα το “Angie” μέσα σε ένα απόγευμα, καθισμένος στο κρεβάτι, γιατί επιτέλους μπορούσα να κινήσω τα δάχτυλά μου και να τα ξαναβάλω στις σωστές θέσεις. Δεν ένιωθα πια σαν μανιακός, να λερώνω το κρεβάτι, να γδέρνομαι στους τοίχους. Ήμουν χαλαρός και απλώς ψιθύριζα Angie, Angie. Δεν το έλεγα σε κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο˙ ήταν απλώς ένα όνομα, σαν να έλεγα: ‘ω ω ω Νταϊάνα’. Δεν ήξερα καν ότι την Άντζελα θα την ονομάζαμε Άντζελα όταν έγραψα το Angie. Εκείνα τα χρόνια δεν ήξερες τι γένους θα είναι το μωρό μέχρι να σκάσει μύτη. Μάλιστα, το όνομα που έδωσε στο μωρό η Ανίτα ήταν Dandelion (Σ.τ.Μ. Ονομασία του φυτού ταραξάκο). Της δώσανε όμως υποχρεωτικά και ένα δεύτερο όνομα, Άντζελα, επειδή γεννήθηκε σε καθολικό νοσοκομείο και επέμεναν ότι έπρεπε να συμπληρωθεί στη βεβαίωση και ένα ‘κανονικό’ όνομα. Μόλις η Άντζελα μεγάλωσε λίγο, μια μέρα μας είπε: ‘Μην τολμήσει κανένας σας να με ξαναφωνάξει Ντάντι’».
 |
| O Keith Richards και η Annita Pallenberg |
Πέρα πάντως από το όνομα Angie, για το οποίο θα πρέπει τελικά να δεχτούμε την εκδοχή του Richards, ότι δηλαδή προέκυψε τυχαία, μένει και το ερώτημα σε ποιαν απευθύνονται οι στίχοι. Ποια είναι αυτή, με την οποία θέλει να χωρίσει ο δημιουργός του τραγουδιού; Μια πρώτη απάντηση είναι, ότι ο Richards αναφέρεται στην τότε σύντροφό του, την Anita Pallenberg, δεν μοιάζει όμως λογικό να επιδιώκει κάτι τέτοιο, ακριβώς τη στιγμή που αυτή φέρνει στον κόσμο την πρώτη τους κόρη. Μια άλλη, τραβηγμένη θεωρία θεωρεί ως πηγή έμπνευσης την Carly Simon, ως απάντηση του Mick Jagger στο τραγούδι της You’re So Vain, που απευθύνεται σ’ αυτόν. Η θεωρία αυτή δεν έχει καμία λογική βάση, άσε που το You’re So Vain είχε γραφτεί για άλλον. Το επικρατέστερο και πιο λογικό σενάριο θέλει ως μούσα του τραγουδιού τη Marianne Faithful, που έζησε με τον Jagger έναν μεγάλο έρωτα που τέλειωσε επεισοδιακά, οπότε το τραγούδι αυτό ίσως γράφτηκε σαν επιστέγασμα αυτού του χωρισμού.
ΛΙΓΑ ΛΟΓΙΑ ΓΙΑ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Κατ’ αρχάς, όπως είπαμε, πρόκειται για μια μπαλάντα. Δεν γράφουν συχνά μπαλάντες οι Stones, αλλά όταν το κάνουν, βγάζουν διαμαντάκια, όπως το As Tears Go By, το She’s a Rainbow, το Ruby Tuesday και, φυσικά, το Angie. Ειδικά το τελευταίο είναι μια σπαρακτική μπαλάντα, που περιγράφει τα αντιφατικά συναισθήματα ενός γλυκόπικρου χωρισμού. Οι στίχοι αναφέρονται στην αναπόφευκτα κακή κατάληξη ενός μεγάλου έρωτα που έσβησε, αφήνοντας όμως βαθιά ίχνη τρυφερότητας. Είναι προφανές, ότι ο αφηγητής έχει ακόμα πολλή αγάπη στην ψυχή του για την Angie, όμως η σχέση τους είναι αδύνατον να προχωρήσει άλλο, παρόλο που και οι δύο προσπάθησαν όσο μπορούσαν. Ουσιαστικά, το τραγούδι αναδεικνύει, με έναν μοναδικό τρόπο, το δίπολο αγάπης-απώλειας, ή με άλλα λόγια, το δίπολο του πόνου που προξενεί ο χωρισμός και της ζεστασιάς μιας ψυχικής επικοινωνίας που μένει και μετά το τέλος μιας σχέσης. Ότι τελικά, ακόμα κι όταν η αγάπη τελειώσει, παραμένει για πάντα η επίδρασή της και ότι και μόνο που προσπάθησες, είναι σημαντικό για την επιβίωσή σου. Αλλά, ας μην το κουράζουμε άλλο, ας αφήσουμε τους στίχους να μιλήσουν από μόνοι τους:
Angie, Angie
When will those clouds all disappear?
Angie, Angie
Where will it lead us from here?
With no lovin' in our souls
And no money in our coats
You can't say we're satisfied
Angie, Angie
You can't say we never tried
Angie, you're beautiful, yeah
But ain't it time we said goodbye?
Angie, I still love you
Remember all those nights we cried?
All the dreams were held so close
Seemed to all go up in smoke
Let me whisper in your ear
Angie, Angie
Where will it lead us from here
Oh, Angie, don't you weep
Oh, your kisses still taste sweet
I hate that sadness in your eyes
But Angie, Angie
Ain't it time we said goodbye? Yeah
With no lovin' in our souls
And no money in our coats
You can't say we're satisfied
Angie, I still love you, baby
Everywhere I look, I see your eyes
There ain't a woman that comes close to you
Come on, baby, dry your eyes
Angie, Angie
Ain't it good to be alive?
Angie, Angie
They can't say we never tried
Ο ΑΝΤΙΚΤΥΠΟΣ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
Μπορεί οι ακουστικές μπαλάντες να μην είναι η σπεσιαλιτέ των Rolling Stones, μπορεί επίσης να μην έγινε ποτέ γνωστό με σιγουριά ποια ήταν η Angie, όμως, αμέσως μόλις κυκλοφόρησε το τραγούδι, τον Αύγουστο του 1973, εκτοξεύτηκε στο Νο 1 του Billboard 100 των ΗΠΑ και στο Νο 5 των βρετανικών charts. Πήγε επίσης Νο 1 σε Αυστραλία και Καναδά, όπως και σε πολλές χώρες της Ευρώπης και του υπόλοιπου κόσμου. Ήταν η τελευταία μεγάλη στιγμή των Stones στη δεκαετία του ’70, πριν κατρακυλήσουν στην κραιπάλη της υπερκατανάλωσης ουσιών, απ’ όπου τους πήρε πολλά χρόνια και πολύ κόπο για να ξεφύγουν.
ΚΑΙ ΛΙΓΗ MERKEL!
To 2005, το τραγούδι έζησε μια απρόσμενη αναβίωση, κατά τη διάρκεια του συνεδρίου του Χριστιανοδημοκρατικού Κόμματος της Γερμανίας (CDU). Κάποιος είχε τη φαεινή ιδέα να συνδυάσει τον τίτλο του τραγουδιού με το μικρό όνομα (Angela) της καγκελαρίου Merkel! «Πάνω απ’ όλα, μας ενόχλησε το γεγονός, ότι δεν διανοήθηκαν καν να ζητήσουν τη σχετική άδεια», δήλωσε ο εκπρόσωπος Τύπου των Rolling Stones. «Εννοείται, ότι να μας το είχαν ζητήσει, θα είχαμε απαντήσει όχι».
ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ
22/6/24
Δημοσίευση σχολίου