«Γενικότερα ο ήχος του άλμπουμ είναι αρκετά σκληρός αλλά ταυτόχρονα και
εκλεπτυσμένος: η κιθάρα είναι ωμή, τραχιά σαν ρινίσματα σιδήρου, ενώ η δουλειά με τις αρμονίες είναι απλά άψογη … γενικά, πρόκειται για ένα εξαιρετικό ντεμπούτο και αν οι Van Halen συνεχίσουν να κάνουν την αδρεναλίνη να ρέει και στο δεύτερο άλμπουμ τους, πιστεύω πως οι Warners έχουν έναν πραγματικό νικητή στα
χέρια τους».
Τάδε έφη ο δημοσιογράφος της βρετανικής μουσικής εφημερίδας New Musical Express,
στην κριτική του για το άλμπουμ που άλλαξε τα πάντα με την κυκλοφορία του. Τίποτα στον
κόσμο του hard rock και του heavy metal (ειδικότερα στην Αμερική) δεν ήταν το ίδιο, μετά
την κυκλοφορία του πρώτου άλμπουμ τους (Απρίλιος 1978). Εδώ οι Van Halen έσωσαν σχεδόν μόνοι τους το hard rock από την punk και την disco, σε μία εποχή κρίσιμη για το είδος.
To 1974, τα αδέλφια Alexander (Alex) Arthur Van Halen και ο μικρότερος Edward (Eddie) Lodewijk Van Halen, με τον μπασίστα Michael Anthony Sobolewski (όπως ήταν το πλήρες όνομα του) και τον εκκολαπτόμενο 20xrono τραγουδιστή/showman David Lee Roth, κάνουν το πρώτο μεγάλο βήμα, παίζοντας στο Gazzarri’s. Σύντομα μετακόμισαν στην διάσημη Sunset Strip του Hollywood και σε μια από τις εμφανίσεις τους, τους είδε ο πάντα μετριόφρων Gene Simmons πιυ τον εντυπωσίασαν από το δεύτερο κιόλας τραγούδι του set τους. Υπογράφει ένα προσύμφωνο στην εταιρεία του “Man Of A Thousand Faces Incorporated” αλλά τους αποδέσμευσε για τους επόμενους μήνες, προσφέροντας την οψιόν να επιστρέψουν σε αυτόν, εφόσον δεν μπορέσουν να βρουν κάτι καλύτερο σε αυτό το διάστημα, πληρώνοντας τους παράλληλα το εισιτήριο της επιστροφής.
Όμως οι Van Halen καταφέρνουν και υπογράφουν στην Warner και με παραγωγό τον
Ted Templeman που τους στήνει στο Sunset Sound Recorders όπως στα live τους για να κρατήσει τον αυθεντικό ήχο τους (ακόμα δεν είχαν πλήκτρα) και ξεκινούν οι ηχογραφήσεις του πρώτου άλμπουμ τους. Ηχογραφήσεις που διήρκεσαν 3 εβδομάδες και στοίχισαν $40.000 με τον Templeman να κάνει ένα μεγάλο, δυνατό κιθαριστικό δίσκο, έχοντας σαν αιχμή του δόρατος τον Eddie. Αρχικά είχαν 28 τραγούδια και κατέληξαν στα 10, συν μια διασκευή, αυτή του “You really got me” των Kinks, με τους πολλούς αυτοσχεδιασμούς από την κιθάρα του Eddie κι έναν David Lee Roth να παραληρεί, οι Van Halen το έκαναν, κυριολεκτικά, δικό τους. Η κυκλοφορία του single επιταχύνθηκε από μία κόντρα
μεταξύ του Eddie και του ντράμερ Barry Brandt των Angel, συγκροτήματος που επίσης
ανακάλυψε ο Simmons. Οι Angel, είχαν αρχίσει, σύμφωνα με τον Templeman, να
ηχογραφούν την δική τους έκδοση του “You really got me”, αφού ο Eddie έπαιξε ένα demo
του τραγουδιού στον Brandt. Προκειμένου να αποφύγουν αυτό το ύπουλο χτύπημα, οι Van
Halen μπήκαν στο στούντιο και ηχογράφησαν βιαστικά το τραγούδι για να κυκλοφορήσει
σαν single.
To τραγούδι παίχτηκε για πρώτη φορά στον σταθμό KMET του Los Angeles και όταν το πρωτοάκουσε ο Eddie στις 2 η ώρα τη νύχτα, ξύπνησε τους γονείς του ενθουσιασμένος για να το ακούσουν, φωνάζοντας «είμαστε στο ραδιόφωνο»!
Όσο για τον συνθέτη Dave Davies, είχε δηλώσει ότι δεν του άρεσε καθόλου η διασκευή, όχι παράλογο, αν σκεφτεί κανείς πως πήγαιναν στις συναυλίες τους και τους συνέχαιραν για την διασκευή τους στο τραγούδι των Van Halen! – ενώ ο αδελφός του Ray Davies έλεγε ότι του άρεσε η διασκευή διότι τον έκανε να … γελάει.
Για να ενισχυθεί το single, πολλές φορές οι DJ (αλλά και οι Van Halen στις συναυλίες τους) το έπαιζαν με το ορχηστρικό “Eruption” να προηγείται, μία κιθαριστική πυρηνική βόμβα 103 δευτερολέπτων,του Eddie Van Halen που άλλαξε μια για πάντα το παίξιμο της ηλεκτρικής κιθάρας, δεν ήταν καν υποψήφιο να μπει στο άλμπουμ. Ένα πρωί του Σεπτέμβρη του 1977, ο Eddie μπήκε στο στούντιο και άρχισε να κάνει ζέσταμα, μιας και το ερχόμενο Σαββατοκύριακο είχε ένα live και ήθελε να εξασκηθεί στο
solo του, που έπαιζε κατά τις ζωντανές εμφανίσεις της μπάντας. Τον άκουσε ο Templeman,
του πρότεινε να το ηχογραφήσουν, θεωρώντας το τόσο ιδιοφυές που το έβαλε δεύτερο τη σειρά στην τελική μίξη του άλμπουμ. O Eddie το έπαιξε μία φορά, από την αρχή μέχρι το τέλος, και τελικά
συμπεριλήφθηκε στο άλμπουμ. Σύμφωνα με τον κιθαρίστα, υπάρχει ένα λάθος κάπου προς
το τέλος του κομματιού, το οποίο πάντα σκεφτόταν, όταν το άκουγε, πως θα μπορούσε να
το παίξει καλύτερα! Εδώ ο Eddie χρησιμοποίησε την “Frankenstrat” του, κουρδισμένη
χαμηλότερα, και κάποια εφέ τα οποία έγιναν δημοφιλή μεταξύ των heavy metal κιθαριστών
των ‘80s, όπως το phaser της MXR (Phase 90), το delay Echoplex, το echo EC-80 της Univox,
όλα συνδεδεμένα σε έναν λαμπάτο ενισχυτή 1968 Marshall 1959 Super Lead.
Το “Eruption” θεωρείται από πολλούς, μία από τις κορυφαίες στιγμές στην ιστορία της
ηλεκτρικής κιθάρας. Οι τεχνικές και η ηλεκτρική δύναμη του “Eruption”
είναι για τους hard rock και heavy metal κιθαρίστες μετά το 1978 ότι ήταν ο Jimi Hendrix για
τους αντίστοιχους των ‘70s, ότι ήταν το “Big Bang” για την δημιουργία του Σύμπαντος μας,
που κορυφώνεται στο tapping με τα δύο χέρια, μία τεχνική η οποία προϋπήρχε στην jazz
αλλά και στο rock (από τον Steve Hacket των Genesis και ίσως τον Jimmy Page των Led
Zeppelin). O Eddie το ανακάλυψε χαζολογώντας στην κιθάρα του και πίνοντας μπύρες,
λέγοντας χαρακτηριστικά ότι είναι «σαν να έχεις ένα έκτο δάχτυλο στο αριστερό σου χέρι»,
αλλά δεν περιορίστηκε εκεί. Η χρήση του tremolo, η ιλιγγιώδης ταχύτητα και το μείγμα των
ηχητικών εφέ που επιστράτευσε ξαναέγραψαν μέσα σε ελάχιστο χρόνο τους κανόνες για το
σόλο της ηλεκτρικής κιθάρας.
Το πρώτο τραγούδι του άλμπουμ είναι το “Runnin with the Devil” με την εισαγωγή να προέρχεται από τις κόρνες των αυτοκινήτων τους όπου τις αποσύνδεσαν(!), τις φόρτωσαν σε ένα κουτί, τροφοδοτούμενο από δύο μπαταρίες αυτοκινήτου και συνδεδεμένο με ένα πετάλι που είχε ποδοδιακόπτη. Αν θέλετε να αναπαράγετε κι εσείς τον ίδιο ήχο, τον οποίο ο Eddie χαρακτήρισε ως «jet που προσγειώνεται», φροντίστε να έχετε τις κόρνες από ένα Opel, ένα Volvo, μία Mercedes και ένα Volkswagen και κάποιον σαν τον Templeman να χαμηλώνει βαθμιαία την ταχύτητα και να βάλει ηχώ, αφού το ηχογραφήσειανάποδα. Το video γυρίστηκε στο club Whisky-A-Go-Go.
Το πρώτο τραγούδι του άλμπουμ με το οποίο ήρθα σε επαφή, έστω και έμμεσα, από ένα
sample του riff του που χρησιμοποίησαν οι Βρετανοί Apollo 440, ήταν το επικό “Ain’t Talkin bout Love” που ήταν το τρίτο single του άλμπουμ με τον Eddie να το απαξιώνει. Σήμερα το τραγούδι είναι ένα από τα δημοφιλή του συγκροτήματος κι από τα λίγα τραγούδια τους που τραγουδούσε (spoiler alert) ο Sammy Hagar, μετά το 1985. Ένα ηλεκτρικό sitar χρησιμοποιήθηκε για να ντουμπλάρει το σόλο του τραγουδιού. H πρώτη πλευρά του άλμπουμ κλείνει με το καταιγιστικό “I’m the one”με τη δουλειά του Eddie να αποτελεί έμπνευση για τον Joe Satriani στο κομμάτι του "Satch Boogie". Ξεκίνημα της δεύτερης πλευράς με μία γλυκόπικρη ιστορία για το τι ακολούθησε ένα λυκειακό one-night stand σε ένα στυλ λίγο pop, λίγο rhumba και λίγο cha-cha, σύμφωνα με τον David Lee Roth. Το “Jamie’s cryin’” ήταν το μοναδικό τραγούδι που γράφτηκε στο στούντιο για το ντεμπούτο του συγκροτήματος, και ρυθμικά θυμίζει λίγο το “Christine sixteen” των Kiss, ενώ δέκα χρόνια αργότερα o rapper Tone Loc θα σάμπλαρε την κιθάρα του Eddie από εδώ, στο μεγάλο του hit “Wild thing”. Όταν ο Eddie έπαιξε το riff στους υπόλοιπους, τόσο ο Templeman όσο και ο Roth διέκριναν μία δυναμική single στο τραγούδι, με τον Roth να συμπληρώνει τους στίχους, σε soul στυλ, που εμπνεύστηκε από το ίδιο το riff που ακουγόταν λίγο … κλαψιάρικο, λέγοντας, μάλιστα, ότι έγραψε και το σόλο του Eddie τραγουδώντας το!
 |
| O David Lee Roth υπογράφει σε ένα άγνωστο που λέγεται Kevin Bacon |
Για να το ηχογραφήσει σωστά, ο O Roth, με δική του πρωτοβουλία, δεν κάπνισε τα αγαπημένα του Camel ούτε ήπιε μία μέρα πριν, θέλοντας να δώσει λίγο πιο γλυκά φωνητικά στην ιστορία του, όμως ο Templeman, αφού τον ρώτησε τι διάολο έκανε με την φωνή του, τον έστειλε έξω για να ξαναβρεί την χαρακτηριστική του χροιά. Ο Roth πήγε, έφαγε μισό hamburger, ήπιε αναψυκτικό, κάπνισε και γύρισε πανέτοιμος, ηχογραφώντας το “Jamie’s cryin’” σε 20 λεπτά. Επίσης γυρίστηκε ένα promo video για το εν λόγω τραγούδι, στο Whisky-A-Go-Go, ως μέρος του EP που κυκλοφόρησε η Warner, μαζί με τα “Runnin the Devil”, “You Really Got Me”, “Eruption” και ένα ακόμη τραγούδι, το
“Ice Cream Man”, σε κόκκινο βινύλιο και διαφορετικό logo από το άλμπουμ. Στο “Ice cream
man”, μία ακόμη διασκευή που στην αρχική blues μορφή της ηχογραφήθηκε από τον μαύρο bluesman Elmore James, σύ νθεση του Jon Brim στις αρχές των ‘50s, η ακουστική κιθαριστική εισαγωγή παίζεται όχι από τον Eddie αλλά από τον Roth!
Το τρίλεπτο “Atomic punk”, μία ακόμη αναφορά στο δημοφιλές μουσικό κίνημα της εποχής
στο δισκογραφικό ντεμπούτο των Van Halen, μουσικά απέχει παρασάγγας, μιας και το
παίξιμο του Eddie φέρνει στο μυαλό περισσότερο το “Paranoid” των Black Sabbath, με μία
ακόμη εντυπωσιακή εισαγωγή που θυμίζει μίξη αλυσοπρίονου και έλικα ελικοπτέρου, σε
ένα τραγούδι που χρησιμοποιήθηκε ως b-side στο single του “You really got me”. Λίγο πιο
ανάλαφρο είναι το “Feel Your Love Tonight”, που βρισκόταν στο ιστορικό demo που πήγε
στην Warner Records, γραμμένο σε ύφος που ορδές συγκροτημάτων θα αναπαρήγαγαν στα
‘80s. Σε κατοπινές εμφανίσεις τους, ο Alex θα έπαιζε το δικό του drum solo, μετά το σόλο
του Eddie, σε αυτό το τραγούδι. Ακολουθεί το “Little dreamer”, με μελαγχολικό προφίλ, σε αντίθεση με το γενικότερο party πνεύμα των Van Halen. Λίγο Hendrix και Clapton στην κιθάρα, λίγο Motown στην μελωδία, το “Little dreamer” αντανακλά μέσω των στίχων του την ευμετάβλητη εφηβική διάθεση
Κάπωςέτσι φτάνουμε στο τέλος και της δεύτερης πλευράς (του δίσκου, διότι η κασέτα έκλεινε με
το “Ice cream man”), με ένα πραγματικά heavy metal κλείσιμο. To “On fire”, που ηχογραφήθηκε με την Destroyer του Eddie, ήταν το τραγούδι που άνοιγε τις συναυλίες τους στην περιοδεία που ακολούθησε. Έχοντας μπλοκάρει στο σόλο του “On fire” δέχτηκε παραινέσεις από τους
υπόλοιπους να παίξει σαν τον John McLaughlin, γκουρού της jazz rock κιθάρας και μέλος
των Mahavishnu Orchestra! Με την ολοκλήρωση των ηχογραφήσεων ήταν παραπάνω από σαφές στο στρατόπεδο τωνVan Halen πως είχαν στα χέρια τους ένα διαμάντι. Ο Roth, έπεισε τους υπόλοιπους να
κόψουν δύο χρονάκια από την ηλικία τους για να φαίνονται νεότεροι για λόγους δημοσιότητας και να κάνει τους ανταγωνιστές τους να ζηλέψουν.Το πρώτο άλμπουμ των Van Halen, με τίτλο “Van Halen”, κυκλοφόρησε στις 10 Φλεβάρη του 1978 και έπεσε, σε ένα κόσμο μοιρασμένο μουσικά ανάμεσα στην disco και την punk, σαν τον αστεροειδή που εξαφάνισε τους δεινόσαυρους, πάνω σε ένα ανυποψίαστο κοινό.
 |
| Οι Van Halen στη ΕΡΤ με τον Γιάννη Πετρίδη. |
Οι φωτογραφίες στο εξώφυλλο, το εσώφυλλο και το οπισθόφυλλο, που τραβήχτηκαν και
αυτές στο Whisky-A-Go-Go, από τον φωτογράφο Elliot Gilbert είναι απόλυτα
χαρακτηριστικές του τι περιείχε το βινύλιο. Ευτυχώς, δεν επιλέχθηκε η πρώτη πρόταση που
ήταν μία φωτογραφία της μπάντας λες και θα έπαιζαν ξύλο με αντίπαλη παρέα, ενώ και το
logo ήταν εντελώς προχειροφτιαγμένο. Η κιθάρα στα χέρια του Eddie είναι η πρώτη
Frankestrat, η original ασπρόμαυρη, πριν πέσει η κόκκινη μπογιά από πάνω.
Όταν τα πρώτα λεπτά του “Van Halen” ήχησαν σε εκατοντάδες χιλιάδες πικάπ ανά την
υφήλιο, όλοι οι κιθαρίστες έσκισαν τα πτυχία τους και όλοι οι frontmen κατέγραψαν την
κινητικότητα και το ταμπεραμέντο του διονυσιακού Roth. Προσθέστε σε αυτό ένα rhythm
section βγαλμένο από τα έγκατα της γης και έχετε το συγκρότημα που πήρε το hard rock
από το χέρι και το πήγε χοροπηδώντας στην επόμενη δεκαετία. Ταχύτητα, τεχνικές και
καυτό θέαμα επί σκηνής. Οι Van Halen ήταν εδώ, έτοιμοι να κατακτήσουν τις ΗΠΑ και τον
κόσμο, με το πρώτο άλμπουμ τους, το καλύτερο ντεμπούτο όλων των εποχών στο hard rock
κατά την ταπεινή μου άποψη, αυτό που μετατόπισε τους πόλους του αμερικάνικου hard
rock, σε μόλις 35 λεπτά και 13 δευτερόλεπτα.
Το “Van Halen”(Νο 19), το μοναδικό τους άλμπουμ που παραδόξως δεν μπήκε στο αμερικάνικο
top-10, πολυλησε πάνω από 500.000 αντίτυπα, σε μία εξέλιξη που ξάφνιασε τους πάντες, κυρίως τα στελέχη της μουσικής βιομηχανίας που τους είχαν απορρίψει στο παρελθόν αλλά και της Warner που
προσπάθησε να τους «ρίξει» με το ταπεινό συμβολαιάκι των δύο άλμπουμ. Ακριβώς 8
μήνες μετά την κυκλοφορία του, το “Van Halen” έσπασε το φράγμα του ενός 1.000.000 αντιτύπων και έγινε πλατινένιο, συνεχίζοντας την ξέφρενη πορεία του για πολλά χρόνια, με τις σημερινές πωλήσεις του να φθάνουν τα 10.000.000 δίσκους.
ΚΩΣΤΑΣ ΤΣΙΡΑΝΙΔΗΣ
20/10/23
Ο ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ ΓΙΑ ΤΟ VAN HALEN I
Ένα από τα σημαντικότερα και επιδραστικότερα ντεμπούτα όλων των εποχών στον hard rock ήχο και το εμπορικό metal όπως το μάθαμε στη δεκαετία του '80. Τομή στο πως θα παιζόταν η ηλεκτρική κιθάρα τα χρόνια που ακολούθησαν, σημείο αναφοράς στο πως θα εμφανιζόντουσαν οι τραγουδιστές στα χρόνια της δόξας του ήχου και διαμαντένια τραγουδοποιία. Αμέτρητοι μουσικοί έγιναν αυτό που είναι χάρη στους Van Halen, και αμέτρητοι τραγουδιστές χορεύαν μπροστά σε έναν καθρέφτη οραματιζόμενοι μια λαοθάλασσα να τραγουδάει μαζί τους, "Ain't talkin' 'bout love!"
O Ανδρέας Ανδρέου είναι label manager στη No Remorse Records και συντάκτης Crystal Logic, Metal Hammer και Iron Fist
Δημοσίευση σχολίου