ΠΟΙΟΙ ΗΤΑΝ ΟΙ KINGSMEN
Το 1957, στο Portland του Όρεγκον, δύο συμμαθητές και παιδικοί φίλοι, ο Jack Ely και ο Lynn Easton, αποφάσισαν να δοκιμάσουν την τύχη τους στη μουσική σκηνή. Στην αρχή, ξεκίνησαν οι δυο τους, ο Jack Ely κιθάρα και φωνή και ο Lynn Easton στα ντραμς, σύντομα όμως συμπληρώθηκαν με τον Mike Mitchell σόλο κιθάρα και τον Bob Nordby στο μπάσο. Το όνομα Kingsmen το κληρονόμησαν από ένα ομώνυμο γκρουπ, που μόλις είχε διαλυθεί. Με αυτό το όνομα και αυτό το line-up έπαιζαν σε διάφορες κοινωνικές εκδηλώσεις, όποτε τους δινόταν η ευκαιρία. Το 1962, το γκρουπ εμπλουτίστηκε με τον πληκτρά Don Gallucci. Εκείνη τη χρονιά, ενώ οι Kingsmen έπαιζαν στο Pypo Club του Όρεγκον, ακούνε -στο τέλος της βραδιάς- να παίζεται στο jukebox το ‘Louie Louie’, σε εκτέλεση των “Rockin’ Robin Roberts and The Wailers”. Το τραγούδι παιζόταν ασταμάτητα (μόλις τελείωνε, το ξαναέπαιζαν) και η ανταπόκριση του κόσμου στην πίστα ήταν απίστευτη! Τότε ο Jack Ely έπεισε τους υπόλοιπους Kingsmen να συμπεριλάβουν οπωσδήποτε αυτό το τραγούδι στο ρεπερτόριό τους. Και από κει και πέρα, ήταν οι Kingsmen με το ‘Louie Louie’ αυτοί που έκαναν τον κόσμο να πλημμυρίζει τη χορευτική πίστα!
ΠΟΙΟΣ ΗΤΑΝ Ο ΔΗΜΙΟΥΡΓΟΣ ΤΟΥ LOUIE LOUIE
https://www.youtube.com/watch?v=rxedxkx88t0
Το “Louie Louie” γράφτηκε και πρωτοηχογραφήθηκε από τον R&B συνθέτη και τραγουδιστή Richard Berry, το 1956 στο Λος Άντζελες. Ήταν ένα απλό κομμάτι τριών ακόρντων, σε ρυθμό επηρεασμένο από την αφρο-κουβανική μουσική, που ήταν της μόδας εκείνη την εποχή. Οι στίχοι του, που αναπαράσταιναν το Τζαμαϊκανό ιδίωμα, μίλαγαν για έναν ναυτικό που γυρίζει στη Τζαμάικα, για να ξαναδεί την κοπέλα του, που τόσο την έχει επιθυμήσει. Ο ναυτικός εξομολογείται τον πόνο του (και τον πόθο του) σε -ποιον άλλον;- τον μπάρμαν του πλοίου, που τον έλεγαν Louie. Ο ερωτοχτυπημένος ναυτικός έχει -σίγουρα- πιει μπόλικο αλκοόλ, εκφράζει όμως με έναν κόσμιο και ρομαντικό τρόπο την αγάπη του, χρησιμοποιώντας πάντα αυτά τα περίεργα “Calypso” αγγλικά της Καραϊβικής: “On the ship I dream she there, I smell the rose in her hair”. Σ’ αυτή την πρώτη ηχογράφηση, ο Richard Berry συνοδεύεται από το φωνητικό τρίο “The Pharaohs”. Το τραγούδι είχε μια καλή εισπρακτική πορεία στις βορειοδυτικές πολιτείες (Καλιφόρνια, Όρεγκον, Ουάσιγκτον) και πολλές μικρές μπάντες (garage bands) το ενέταξαν στο ρεπερτόριό τους. O Berry όμως δεν μπορούσε να περιμένει για τον αβέβαιο ερχομό της επιτυχίας και, έτσι, πούλησε τα δικαιώματα του τραγουδιού σε έναν παραγωγό για 750 $. Το 1961 το ηχογράφησαν οι Rockin’ Robin Roberts and The Wailers και αυτών την εκτέλεση άκουσαν οι Kingsmen.
ΠΩΣ ΗΧΟΓΡΑΦΗΘΗΚΕ
Πίσω στο Portland, ένας ονόματι Ken Chase, ιδιοκτήτης ενός τοπικού ραδιοφωνικού σταθμού, αποφάσισε να ανοίξει ένα κλαμπ, στο οποίο θα έπαιζαν οι Kingsmen, με στόχο να εκμεταλλευτεί αυτή την τρέλα για ασταμάτητο χορό. Οι Kingsmen δέχτηκαν να γίνουν house band του κλαμπ, ενώ ο Ken Chase έγινε ο μάνατζερ του γκρουπ. Με αυτή του την ιδιότητα λοιπόν, αιφνιδίασε για τα καλά τα μέλη του συγκροτήματος, όταν τους ανακοίνωσε, στις 5 Απριλίου 1963, ότι είχε κλείσει -την ίδια ημέρα- μία ώρα ηχογράφησης στο κοντινό στούντιο, προκειμένου να ετοιμάσουν ένα demo ενόψει της καλοκαιρινής περιόδου. Η δυσαρέσκεια των μελών του γκρουπ για την παντελή έλλειψη προετοιμασίας, έγινε ακόμα μεγαλύτερη από το γεγονός ότι, μόλις το προηγούμενο βράδυ είχαν παίξει το ‘Louie Louie’ επί μιάμιση ώρα συνεχώς, οπότε δεν τους είχε απομείνει ίχνος ενέργειας! Έτσι γίνονταν όμως τα πράγματα τότε, ειδικά αν ήθελες να την βγάλεις φτηνά, και οι καημένοι οι Kingsmen πήγαν στο στούντιο απροβάριστοι και εξαντλημένοι, για να γράψουν το ‘Louie Louie’ μέσα σε μία ώρα, με κόστος 50 $. Εκεί τους περίμενε μια νέα δυσάρεστη έκπληξη: «Το στούντιο ήταν 6 μέτρα ψηλό και από το ταβάνι του κρεμόταν ένα μικρόφωνο», θυμόταν ο Jack Ely. «Μας τοποθέτησαν κυκλικά από κάτω κι εγώ, για να τραγουδάω, έπρεπε να σηκώνω ψηλά το κεφάλι μου. Τι να τραγουδάω δηλαδή, να ουρλιάζω καλύτερα! Κατ’ αυτόν τον τρόπο όμως, χαλάει εντελώς η δυνατότητα καθαρής εκφοράς των στίχων». Αν προσθέσετε σ’ αυτό, ότι ο Ely φορούσε σιδεράκια (!) εκείνη την εποχή, καταλαβαίνετε ότι οι στίχοι που τραγουδούσε ήταν ακατάληπτοι! Αυτό, βέβαια, δεν ήταν απαραίτητα κακό, αφού -στο κάτω-κάτω- ο ήρωας του τραγουδιού ήταν ένας μεθυσμένος ναυτικός. Αλλού ήταν τα προβλήματα! Στο τελευταίο κουπλέ, ο Ely ξεκινά να τραγουδάει άκαιρα, οπότε υποχρεώνεται να επαναλάβει τον πρώτο στίχο, για να ξαναμπεί στο μέτρο. Λίγο πιο πριν, ο Lynn Easton κάνει ένα λάθος στα ντραμς και γρυλίζει “f_ck”. Τέλος πάντων, συμβαίνουν αυτά σε μια ηχογράφηση, αλλά διορθώνονται στο δεύτερο take. Πώς είπατε; Ποιο δεύτερο take;! Πού να βρουν άλλα 50 $; Αυτό ήταν!
Το δισκάκι κυκλοφόρησε ένα μήνα αργότερα και είχε αρκετή επιτυχία στο Portland. Αυτό όμως που προώθησε τη φήμη του τραγουδιού, όπως και του γκρουπ, είναι κάτι που δεν συμβαίνει ούτε στα παραμύθια: Ένας DJ στη Βοστόνη, ονόματι Woo Woo Ginsberg, κλειδώθηκε 3 ώρες μέσα στο στούντιο, παίζοντας ακατάπαυστα το ‘Louie Louie’, λέγοντας μάλιστα ότι είναι το χειρότερο τραγούδι που έχει ακούσει! Το τηλέφωνο του στούντιο πήρε φωτιά! Μια βδομάδα αργότερα, το σινγκλάκι είχε πουλήσει 20.000 αντίτυπα! Και σκεφτείτε, δεν έχουμε φτάσει ακόμα στον βασικότερο παράγοντα της πρωτοφανούς προώθησης και καθιέρωσης του τραγουδιού, σε διασκευή -πάντα- των Kingsmen!
ΤΕΣΣΕΡΕΙΣ ΕΦΗΒΟΙ ΑΠΟ ΤΟ PORTLAND ΓΙΝΟΝΤΑΙ ΑΠΕΙΛΗ ΓΙΑ ΤΑ ΧΡΗΣΤΑ ΗΘΗ ΤΗΣ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΗΣ ΝΕΟΛΑΙΑΣ
Ενόσω λοιπόν η νέα αυτή εκδοχή του ‘Louie Louie’ διαδιδόταν με ταχύτατους ρυθμούς σε όλη την επικράτεια, με τους ίδιους ρυθμούς διαδιδόταν παράλληλα η φήμη, ότι οι στίχοι του τραγουδιού ήταν στην πραγματικότητα χυδαίες εκφράσεις, καμουφλαρισμένες πίσω από την ασαφή προφορά του τραγουδιστή. Αν όμως άλλαζες την ταχύτητα περιστροφής του πικάπ από 45 στροφές το λεπτό (rpm) σε 331/3 rpm, θα άκουγες -πολύ πιο καθαρά- τους πρόστυχους στίχους. Ανοησίες! Για εμάς που έχουμε μεγαλώσει ακούγοντας πικάπ, το να χαμηλώνεις την ταχύτητα απλώς μετατρέπει την φωνή σε έναν υπόκωφο βρυχηθμό, που κάνει ακόμα πιο δυσνόητους τους στίχους, το αντίθετο δηλαδή από το να τους κάνει ευκρινέστερους. Όταν όμως αρχίζει να διαδίδεται κάποιο συνωμοτικό σχόλιο, δεν υπάρχει τρόπος να το μαζέψεις. Και, κυρίως, δεν μπορείς να το διαψεύσεις με λογικά επιχειρήματα. Διότι υπήρχαν λογικά επιχειρήματα για όλη αυτή την παρανόηση των στίχων και, λίγο-πολύ, τα έχουμε ήδη παρουσιάσει: Το βράχνιασμα των παιδιών από το προηγούμενο ξενύχτι, το μικρόφωνο πάνω απ’ τα κεφάλια τους, τα σιδεράκια του τραγουδιστή, η παραγωγή του master σε ένα μόνο πέρασμα, όλα αυτά ήταν υπεραρκετά για να εξηγήσουν την κάπως θολή ηχογράφηση. Όχι όμως και όλη αυτή την απόλυτη διαστροφή των στίχων, όπως για παράδειγμα, αντί για “On the ship I dream she there, I smell the rose in her hair”, να ακούνε “And on that chair, I lay her there, I felt my boner in her hair”! Αυτό παραπάει και ίσως δείχνει την ανωριμότητα της αμερικάνικης νεολαίας εκείνη την εποχή.
Μ’ εκείνα και με τ’ άλλα, τέλος πάντων, την άνοιξη του 1964 η πολιτεία της Ινδιάνα απαγόρευσε την μετάδοση του τραγουδιού σε όλο τον χώρο της δικαιοδοσίας της. Αυτό, αυτομάτως, οδήγησε το FBI να ξεκινήσει επισήμως διερεύνηση για όλο αυτό το θέμα των ανεπίτρεπτων στίχων. Ειδικά εξουσιοδοτημένοι πράκτορες ανέλαβαν να ακούσουν διεξοδικά τι έλεγαν οι στίχοι, τόσο των Kingsmen, όσο και οι αρχικοί του Richard Berry. «Ο J. Edgar Hoover θεώρησε ότι εμείς θα καταστρέφαμε την ηθική των αμερικανόπαιδων», διηγείτο αργότερα ο κιθαρίστας του γκρουπ Mike Mitchell. «Οι τύποι από το FBI ερχόντουσαν στις συναυλίες μας και στέκονταν δίπλα στα ηχεία, προσπαθώντας να αποκρυπτογραφήσουν οτιδήποτε παράδοξο. Άλλοι καιροί τότε!». Ένα χρόνο αργότερα, οι ειδικοί πράκτορες υπέβαλαν το πόρισμά τους, όπου ομολογούσαν ότι δεν κατόρθωσαν να ακούσουν τίποτα το μεμπτό για τα χρηστά ήθη της νεολαίας. Αθώος ο κατηγορούμενος! Όλη αυτή η φασαρία όμως, ήταν η καλύτερη διαφήμιση για το τραγούδι, που έφτασε στο Νο 2 των US Charts το 1963. Το αστείο είναι, ότι το «πρόστυχο» Louie Louie έχασε τη θέση Νο 1 από το “Dominique” των (γαλλόφωνων καλογραιών) Singing Nun! «Αυτό θα έπρεπε να είναι μια σαφής ένδειξη για τη νοοτροπία της εποχής», έλεγε ο πληκτράς του γκρουπ Don Gallucci. «Εγώ, που ήξερα τους στίχους, αναρωτιόμουν τι έπαθε ξαφνικά τόσος κόσμος! Δεν φανταζόμουν ποτέ πόσο σεξουαλικά καταπιεσμένοι ήταν οι έφηβοι τότε. Ήταν, φαίνεται, καιρός να πεταχτεί το τζίνι από το μπουκάλι».
Η ΚΑΘΙΕΡΩΣΗ
Η άνοδος στα charts το 1963 ήταν μόνο η αρχή για το ‘Louie Louie’ των Kingsmen. Το σινγκλ επανεκδόθηκε τρεις φορές τα τρία επόμενα χρόνια. Επί πολλά χρόνια θεωρείτο ο ανεπίσημος εθνικός ύμνος του garage rock. Μέσα στα 60 χρόνια που μεσολάβησαν απ’ την κυκλοφορία του, έχει ηχογραφηθεί σε περισσότερες από 1.600 (άλλοι λένε 2.000) διασκευές, ώστε να θεωρείται το πιο διασκευασμένο rock κομμάτι στον κόσμο. Έχει μεταφραστεί σε 20 τουλάχιστον διαφορετικές γλώσσες. Παρόλο που θα ήταν άδικο να χαρακτηρίσουμε τους Kingsmen ως one-hit wonder, έχοντας πίσω τους 13 σινγκλ και 5 άλμπουμ μέσα σε μια πενταετία, η ταύτισή τους με το ‘Louie Louie’ είναι αναπόφευκτη. Τέτοια επιτυχία, και με τόση διάρκεια, σπάνια σημειώνεται. «Και ήταν θέμα σκέτης τύχης», έλεγε ο Mike Mitchell. «Το τραγούδι απέκτησε μ’ εμάς μια νέα ζωή και έχει ακόμα μια νέα ζωή». «Είχε μια ωμή ειλικρίνεια και ένταση», είχε να προσθέσει ο Don Gallucci. «Είχε αυτή την τραχιά punk ενέργεια, για την οποία ψόφαγε ο κόσμος από τότε». Όλη αυτή η «τραχιά punk ενέργεια» πάντως, προέρχεται κυρίως από το κιθαριστικό σόλο του Mike Mitchell, το οποίο θεωρείται «εμβληματικό», «καταιγιστικό», ακόμα και «ένα από τα γνωστότερα σόλο όλων των εποχών». Να πούμε εδώ, με την ευκαιρία, ότι ο Mitchell ήταν ο μόνος από το αρχικό line-up, που συνέχιζε να συμμετέχει στις εμφανίσεις των Kingsmen μέχρι και το 2021, που πέθανε, σε ηλικία 77 ετών. Στη μνήμη του, τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ, καθώς και κάποιοι φίλοι του, μαζεύτηκαν όλοι μαζί και του αφιέρωσαν μια αρκετά διασκεδαστική έκδοση του ‘Louie Louie’:
Το 1993, ύστερα από 30 χρόνια δηλαδή από την αρχική κυκλοφορία, κατάφεραν επιτέλους οι Kingsmen να επανακτήσουν τα δικαιώματα της master κόπιας του ‘Louie Louie’, που είχαν αφελώς εκχωρήσει το 1964, ώστε να μπορούν πια να απολαύσουν τα διαρκή κέρδη που τους αποφέρει το τραγούδι. Εξίσου αίσιο τέλος είχαν και οι νομικές περιπέτειες του δημιουργού του ‘Louie Louie’, του Richard Berry, ο οποίος επανέκτησε τα δικαιώματα για το τραγούδι του το 1992, οπότε και εισέπραξε αμέσως 2 εκατομμύρια δολάρια απ’ τα χρεωστούμενα. Πέθανε 5 χρόνια αργότερα, εύπορος και καταξιωμένος.
Η ΠΑΡΑΚΑΤΑΘΗΚΗ ΤΟΥ ‘LOUIE LOUIE’
Είναι απίστευτη η επίδραση αυτού του τραγουδιού! Στις πολλές-πολλές διασκευές του (περισσότερες από 1.600!), βρίσκει κανείς reggae, hard rock, jazz, psychedelic, hip hop, easy listening, ό,τι μπορείτε να φανταστείτε. Ακόμα και marching bands! Είναι, άλλωστε, ριζωμένη μεταξύ των μουσικών η άποψη ότι «το ‘Louie Louie’ δεν μπορείς να το παίξεις άσχημα!». Ειδικά η έκδοση των Kingsmen έχει χαρακτηριστεί επιγραμματικά ως «ο ακρογωνιαίος λίθος του garage rock», «η Βίβλος του punk rock» και το πιο γνήσιο κλασικό grunge κομμάτι»! Πιο βαθύ αποτύπωμα πάντως έχει αφήσει στο punk, όπου ένας από τους πατριάρχες του είδους, ο Iggy Pop με τους Stooges ηχογράφησε τη δική του διασκευή, για το άλμπουμ American Caesar(1993), όπου μάλιστα χρησιμοποιεί τους «απαγορευμένους» στίχους αλλά κι αυτή των Motorhead..
Πέρα όμως από τη μουσική, δεν υπάρχει γενικότερα ούτε ένας τομέας της ποπ κουλτούρας, που να μην έχει επηρεαστεί από το ‘Louie Louie’, από τον κινηματογράφο και την τηλεόραση, μέχρι τη διαφήμιση και τη λογοτεχνία. Ακόμα και καφέ και εστιατόρια έχουν το όνομα ‘Louie Louie’. Ακόμα και κοκτέιλ έχουν το όνομα ‘Louie Louie’! Και αφήστε το FBI να σπαζοκεφαλιάζει!
ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ
9/9/23
Δημοσίευση σχολίου