Ο πρόσφατος θάνατος της Jane Birkin (στις 16 Ιουλίου 2023) προξένησε ένα κύμα νοσταλγίας για την εποχή που η πανέμορφη ηθοποιός και τραγουδίστρια μεσουράνησε, κυρίως δηλαδή για τις δεκαετίες του ’60 και του ’70. Για την εποχή, που τα οχυρά του συντηρητισμού και του καθωσπρεπισμού, που είχε δημιουργήσει στην Ευρώπη η μεταπολεμική πραγματικότητα, έπεφταν το ένα κατόπιν του άλλου, για να καταλήξουμε στο ορόσημο του Μάη του ’68 στο Παρίσι.
Η JANE BIRKIN ΣΤΟ ΠΑΡΙΣΙ
Σ’ αυτό το Παρίσι λοιπόν καταφτάνει, το 1968, η -γεννημένη και μεγαλωμένη στο Λονδίνο- Jane Birkin, για να κάνει audition για τον πρώτο γυναικείο ρόλο στο φιλμ Slogan, που γυριζόταν εκείνο τον καιρό. Η Jane ήταν μόλις 22 χρονών τότε, με λιγοστές διακρίσεις στο βιογραφικό της ως ηθοποιού: Μια μικρή συμμετοχή στο Blowup (1966) του Αντονιόνι και, κάποιους πιο σημαντικούς ρόλους, στις ταινίες Kaleidoscope (1966) και Wonderworld (1968). Επιπλέον, δεν μιλούσε λέξη Γαλλικά, ένιωθε όμως την έντονη ανάγκη να αφήσει το Λονδίνο και τα προβλήματα, με τα οποία είχε ήδη βρεθεί αντιμέτωπη: Βλέπετε, έτυχε να γνωρίσει τον -κατά 13 χρόνια μεγαλύτερό της- John Barry, τον διάσημο συνθέτη της μουσικής του James Bond, τον οποίο ερωτεύτηκε, τον παντρεύτηκε, απόκτησε μαζί του μια κόρη (την Kate), εκείνος όμως τις παράτησε σύξυλες, μαμά και κόρη, για να κυνηγήσει διεθνή καριέρα στο Χόλυγουντ. Έτσι, η Jane αποφάσισε να αναζητήσει την τύχη της στο Παρίσι, παίρνοντας μαζί της την κορούλα της και όλη τη νεανική της αισιοδοξία. Και τα κατάφερε! Ξαφνικά, ήταν η πρωταγωνίστρια του Slogan, ενώ ο πρωταγωνιστής του έργου ήταν ο πολυτάλαντος συνθέτης, ποιητής, ηθοποιός (και τόσα άλλα) Serge Gainsbourg. Κι έτσι ξεκινάει η ιστορία ενός από τα πιο γνωστά τραγούδια του ’60, του φημισμένου "Je T'aime… Moi Non Plus" (Σ’ αγαπώ … Ούτε κι εγώ).
ΠΩΣ ΓΡΑΦΤΗΚΕ ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΙ
Έτυχε τώρα, ένα χρόνο πιο πριν, να είναι ο Serge Gainsbourg η τρέχουσα ερωτική σχέση της Brigitte Bardot. Η Bardot, που ήταν και τραγουδίστρια, ζήτησε από τον Serge να γράψει γι’ αυτήν ένα ερωτικό τραγούδι, που να ξεχωρίζει όμως από τον συνηθισμένο χυλό των καψουροτράγουδων. Κι’ εκείνος, που είχε ούτως ή άλλως την τάση να προκαλεί τους γύρω του, έκατσε κι έγραψε αυτό το τραγούδι, ένα ωραίο, αργό, λάγνο κομμάτι, που διανθίζεται με τις οργασμικές κραυγές και τις βαριές ερωτικές ανάσες των δύο εραστών! Η Brigitte Bardot πήγε στο στούντιο και το ηχογράφησε πολύ πειστικά. Αυτό όμως, ενόχλησε πάρα πολύ τον τότε σύζυγό της (!), τον Γερμανό μεγαλοβιομήχανο Gunter Sachs, ο οποίος απαίτησε (και κατάφερε) να απαγορευτεί η κυκλοφορία του δίσκου της Brigitte Bardot, αλλά και να διακοπεί η σχέση της με τον Gainsbourg. «Έγραψα κι εγώ μια φορά ένα ερωτικό τραγούδι και δείτε πόσο αρνητικά το αντιμετωπίσανε!», έλεγε στενοχωρημένος ο Serge Gainsbourg. Να όμως, που όταν μια πόρτα για την επιτυχία κλείνει, ανοίγει μία άλλη. Η νέα του συμπρωταγωνίστρια στο Slogan, η Jane Birkin είχε αρκετά καλή φωνή και ο Gainsbourg, αμέσως μόλις τα έφτιαξε μαζί της (αλλοίμονο!), της ζήτησε να τραγουδήσει εκείνη το τραγούδι της Bardot. H Birkin δεν ήθελε καθόλου στην αρχή, μόλις άκουσε όμως την εκτέλεση της Brigitte Bardot, αποφάσισε να το τολμήσει. «Η ερμηνεία της Brigitte ήταν πολύ εντυπωσιακή», εξομολογείτο αργότερα, «και ένιωσα ζήλεια». Έτσι, το 1968, ο Gainsbourg και η Birkin πηγαίνουν στοMarble Arch Studio του Λονδίνου και ηχογραφούν το κομμάτι, κάνοντας μια πολύ ρεαλιστική αναπαράσταση των βογγητών μιας ερωτικής συνεύρεσης. Τόσο ρεαλιστική, που -μόλις κυκλοφόρησε το κομμάτι- διαδόθηκε αμέσως η φήμη, ότι τους είχαν ηχογραφήσει ενόσω έκαναν στ’ αλήθεια έρωτα! «Όχι, προς Θεού!», το διέψευδε αργότερα η Birkin, «είμασταν χωριστά, ο καθένας κλεισμένος σε έναν μικρό θάλαμο. Μάλιστα, επειδή σε κάποιο σημείο έπρεπε να μπω μια οκτάβα ψηλότερα, εκείνος ήταν όλο άγχος και μου χειρονομούσε σαν τρελός από τον δικό του θάλαμο»! Επ’ αυτού, έχουμε και την αλαζονική διάψευση του Gainsbourg: «Αν μας είχαν ηχογραφήσει live, το τραγούδι θα είχε πολύ μεγαλύτερη διάρκεια»!
ΥΠΟΔΟΧΗ ΤΟΥ ΤΡΑΓΟΥΔΙΟΥ
Μόλις επέστρεψαν απ’ το Λονδίνο, ο Gainsbourg άρχισε να δίνει μια κόπια του τραγουδιού σε διάφορους ανυποψίαστους εστιάτορες και τους ζητούσε να παίξουν το κομμάτι. Μόλις το έκαναν, σταματούσε ξαφνικά κάθε θόρυβος μέσα στο εστιατόριο: «Τα μαχαιροπήρουνα έμεναν στον αέρα! Κι έτσι ήξερα ότι είχαμε μια μεγάλη επιτυχία στα χέρια μας», έλεγε αργότερα ο Serge Gainsbourg. Την ίδια άποψη είχε και ο διευθυντής της δισκογραφικής του εταιρίας: «Serge, θα καταλήξουμε στη φυλακή με αυτό το κομμάτι, οπότε ας μην είναι απλώς ένα single, ας είναι ένα ολόκληρο άλμπουμ, να αξίζει τουλάχιστον τον κόπο. Πήγαινε λοιπόν στο Λονδίνο και φέρε μου άλλα 10 τραγούδια», φημολογείται ότι του είπε. Αυτό ακριβώς έγινε, πάντως. Σύντομα, το 1969, βγήκε στην κυκλοφορία το άλμπουμ Je T'aime… Moi Non Plus, από την εταιρία Fontana, θυγατρική της Philips. Και αμέσως έγινε σάλος: Το BBC έσπευσε να το απαγορεύσει, αυξάνοντας αστρονομικά, κατ’ αυτόν τον τρόπο, τη ζήτηση για το τραγούδι, αλλά και το άλμπουμ συνολικά, με αποτέλεσμα να ανέβει στην 1η θέση των βρετανικών charts. Και σαν να μην έφτανε αυτό, το Βατικανό καταφέρθηκε σκληρά κατά του τραγουδιού, οι φήμες μάλιστα μιλούσαν και για τον αφορισμό του υπεύθυνου εισαγωγής του δίσκου στην Ιταλία! Όπως θυμάται η Birkin, ο Gainsbourg είχε ενθουσιαστεί με την αντίδραση του Βατικανού και αποκαλούσε το Πάπα «τον μεγαλύτερο promoter του τραγουδιού». Να πούμε βέβαια, ότι οι Ιταλοί δεν πτοούνται με κάτι τέτοια! Κυκλοφόρησαν, εν ριπή οφθαλμού, μια ιταλική έκδοση, με το συγκρότημα “I Combos”, που είχε πολύ πιο διακριτικά βογγητά (σχεδόν καθόλου) και συνέχισαν να πουλάνε χωρίς πρόβλημα!
ΤΙ ΕΓΙΝΕ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ
Θα περίμενε κανείς, ότι ένα τέτοιο τραγούδι, που απαγορεύτηκε σε χώρες προοδευτικές, όπως η Μεγάλη Βρετανία, ή ακόμα και η Ιταλία, δεν θα είχε καμία τύχη στη χουντοκρατούμενη Ελλάδα. Περιέργως όμως, τίποτα δεν συνέβη! Ίσως γιατί δεν έπιασαν οι λογοκριτές το νόημα, ίσως επειδή σ’ εμάς κυκλοφόρησε αμέσως η έκδοση των “I Combos”, το τραγούδι ανέβηκε πολύ γρήγορα στις προτιμήσεις των Ελλήνων και αποτελούσε αναπόσπαστο συστατικό των πάρτι που διοργανώναμε τότε. Απ’ όσο θυμάμαι, δεν υπήρχε πιο περιζήτητο τραγούδι, όταν ερχόταν η στιγμή που χαμηλώναμε τα φώτα και βάζαμε στο πικάπ τα αργά, παθιάρικα κομμάτια, που τα λέγαμε συλλήβδην «μπλουζ». Εγώ πάντως, στη δική μου δισκοθήκη είχα την εκτέλεση των “I Combos”.
ΠΩΣ ΠΡΟΕΚΥΨΕ Ο ΤΙΤΛΟΣ
Να πούμε, πριν κλείσουμε, κάτι για τον αντιφατικό τίτλο του τραγουδιού: «Σ’ αγαπώ … Ούτε κι εγώ». Λέγεται ότι ο Gainsbourg τον εμπνεύστηκε από ένα ευφυολόγημα του Salvador Dali, ο οποίος -προφανώς- δεν είχε διόλου πειστεί για την αριστερή ιδεολογία του Picasso και έλεγε, λίγο ειρωνικά, το εξής: «Ο Picasso είναι Ισπανός, το ίδιο κι εγώ. Ο Picasso είναι διάνοια, το ίδιο κι εγώ. Ο Picasso είναι κομμουνιστής, ούτε κι εγώ».
ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ
29/7/23
Δημοσίευση σχολίου