Δεν είναι η πρώτη φορά που ο Rockmachine.gr, ψάχνει τη ρίζα της ψυχεδέλειας , τόσο σε ακαδημαϊκο επίπεδο, όσο και σε μουσικό! Για τους τακτικούς αναγνώστες του blog να θυμίσω το άρθρο με τίτλο ΠΟΙΟ ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΔΕΙΓΜΑ ΨΥΧΕΔΕΛΙΚΉΣ ΜΟΥΣΙΚΉΣ; που δημοσιεύτηκε τον Μάρτιο του 2022 (κάντε copy τον τίτλο στην Αναζήτηση και διαβάστε το). Ξεκινώντας μια όσο το δυνατόν επιστημονική βάση, ανοίγω τη Βικιλεξικό όπου στη λέξη Ψυχεδέλεια αναφέρει: ονειρώδης κατάσταση που δημιουργείται σε κάποιον από την λήψη παραισθησιογόνων ουσιών, ιδίως LSD (κατʼ επέκταση) η παραίσθηση ότι κάποιος βρίσκεται σε τέτοια ονειρώδη κατάσταση εξαιτίας οπτικών ή ακουστικών ερεθισμάτων. Πώς όμως φθάσαμε στο LSD και ποιος το ανακάλυψε; Tα φάρμακα που επηρεάζει σε μεγάλο βαθμό τον ανθρώπινο νου, έχουν χρησιμοποιηθεί καθ’ όλη την ιστορία της ανθρωπότητας για διάφορους λόγους. Η ευελιξία τους αποδίδεται στη λέξη ψυχεδελική, η οποία μπορεί να περιγράψει μια ουσία όπως το LSD, ένα ροκ συγκρότημα ή ακόμα και μια γενική ατμόσφαιρα. Γνωστό είναι ότι φυτά και μύκητες με ψυχεδελικές ιδιότητες χρησιμοποιούνται στις φαρμακευτικές πρακτικές εδώ και χιλιάδες χρόνια. Ωστόσο, η σύγχρονη ψυχεδελική έρευνα σε αυτά τα φάρμακα ξεκίνησε το 1938 όταν ο Albert Hoffmann συνέθεσε για πρώτη φορά το διαιθυλαμίδιο του λυσεργικού οξέος κι έγινε ο πρώτος άνθρωπος που έπαιρνε LSD και οι μελέτες συνεχίστηκαν από τότε. Σήμερα, τα πιο διάσημα ψυχεδελικά φάρμακα είναι το LSD, το DMT, η μεσκαλίνη και η ψιλοκυβίνη, η τελευταία από τις οποίες βρίσκεται στα «μαγικά» μανιτάρια. Όταν ο Χόφμαν έκανε την αποκάλυψη, δεν μπορούσε να φανταστεί τι κοσμική αλλαγή θα επέφερε η ανακάλυψή του. Η σύνθεση του LSD έδωσε τη θέση της σε μια περίοδο επιστημονικής και πολιτισμικής(!) έρευνας για τα πιθανά οφέλη του φαρμάκου. Στη δεκαετία του 1950 και στις αρχές της δεκαετίας του 1960, η θεραπεία με LSD έγινε δημοφιλής μεταξύ επιστημόνων όπως ο Humphrey Osmond, ο οποίος τη χρησιμοποιούσε σαν θεραπεία για τον αλκοολισμό και οι μελέτες για τη χρήση φαρμάκων όπως η ψιλοκυβίνη, βρίσκονται σε εξέλιξη με τη CIA να χορηγεί κρυφά LSD σε ασθενείς για να αναλύσει την αποτελεσματικότητα του φαρμάκου ως μορφή ελέγχου του νου. Ο Osmand ήταν ο πρώτος που επινόησε τον όρο «ψυχεδελικό» στη δεκαετία του 1950, αντλώντας από την ελληνική λέξη που σημαίνει «εκδηλώνω το μυαλό». Στη συνέχεια παρουσίασε τη λέξη στον συγγραφέα Aldous Huxley ο οποίος με τη σειρά εμπνεύστηκε το ιστορικό βιβλίο του The Doors of Perception, από το οποίο οι Doors πήραν το όνομά τους!
Σήμερα, όλα έχουν αμβλυνθεί και μουσικά τουλάχιστον, έχω ακούσει και το progressive, να το αποκαλούν ψυχεδέλεια!!! Το ξεχωριστό αυτό μουσικό είδος (σ.σ. μιλάω για την ψυχεδέλεια), γεννήθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 1960 και χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει ένα στυλ μουσικής που επηρεάστηκε και σχεδιάστηκε για να προκαλέσει την αίσθηση μιας παραισθησιογόνου εμπειρίας, συνδυάζοντας στοιχεία blues, folk και rock, με τα συγκροτήματα να αγκαλιάζουν τη νέα τεχνολογία της εποχής (δεκαετία του 60), χρησιμοποιώντας σύγχρονα στούντιο αλλά κι εξερευνώντας όργανα και εφέ που τότε δεν ήταν συνηθισμένα. Από τα ινδικά όργανα (sitar) στον ταμπουρά, το μπουζούκι και το Mellotron. Μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του 1960, ακουγόταν παντού και υπήρχαν εκατοντάδες, αμερικάνικα συγκροτήματα κυρίως, που ασχολήθηκαν ενεργά. Ποιο όμως είναι το πρώτο τραγούδι το οποίο μπορούμε να χαρακτηρίσουμε ψυχεδελικό; Σίγουρα δεν υπάρχει κάποια σοβαρή ένδειξη για την συγκεκριμένη πρωτιά, αλλά θα αναφέρω το τραγούδι των Joe Meek and The Tornadoes, το πασίγνωστο instrumental «Telestar» του 1962, που κατά την προσωπική άποψή μου είναι ένα πολύ χαρακτηριστικό τραγούδι εκείνης της εποχής, με τον ήχο της κιθάρας και των πλήκτρων να καθορίζουν το ύφος του. Είναι όμως αυτό ψυχεδέλεια; Άλλοι μουσικολόγοι, θεωρούν το «Any Way You Want It»(1964) των Dave Clarke Five, το οποίο κι αυτό μου ακούγεται σαν ένα ποπ τραγούδι. Θεωρώ ότι ο όρος χρησιμοποιήθηκε σωστά το 1966 όταν οι The 13th Floor Elevators κυκλοφόρησαν το πρώτο άλμπουμ τους με τίτλο The Psychedelic Sounds of the 13th Floor Elevators με περιεχόμενο κι εξώφυλλο, αντάξια του όρου. Προσωπικά, θεωρώ το εξώφυλλο έργο τέχνης!
Αν σας κούρασαν οι αναφορές σε διάφορες ουσίες, η αναφορά τους ήταν αναγκαία για να υπάρξει μια καλή καταγραφή όλων των στοιχείων που συνδέονται με την ψυχεδέλεια.
Θα κλείσω με ένα video που μόλις αυτές τις ημέρες αναρτήθηκε στο you Tube.Η ταινία γυρίστηκε στα μέσα της δεκαετίας του 60, είναι έγχρωμη, έχει διάρκεια 11 λεπτά και την κινηματογράφησε ο φοιτητής σχολής κινηματογράφου Nigel Lesmoir-Gordon. Η κάμερα καταγράφει τον Syd Syd Barrett πιθανότατα στην πρώτη ψυχεδελική εμπειρία του με μανιτάρια!
Γυρίστηκε σε φιλμ 8 χιλιοστών το 1966, χωρίζεται σε δύο μέρη, έχει τίτλο Syd Barrett’s First Trip και στο πρώτο μέρος βλέπουμε τον Barrett στο Gog Magog Hills του Κέμπριτζ, παρέα με φίλους να είναι πραγματικά γοητευμένος από αυτό που ζει αλλά όπως θα παρατηρήσετε (το γύρισμα είναι κουραστικό, μάλλον ο Κος Lesmoir-Gordon δεν ήταν κι ο καλύτερος κινηματογραφιστής!) φαίνεται σαστισμένος από την εμπειρία που ζει και κυττάει σαστισμένος τις παλάμες του. Στο δεύτερο μέρος, εμφανίζονται οι Pink Floyd και ο Barrett να υπογράφουν το συμβόλαιο με την EMI, μέσα στα Abbey Road Studios και να δουλεύουν πάνω σε νέο υλικό το 1967.
Επειδή σε πολλούς από εσάς μπορεί να σας βάλει σε πειρασμό, να αναφέρω ότι η χρήση μανιταριών που φυτρώνουν ελεύθερα στα δάση είναι εξαιρετικά επικίνδυνη γιατί είναι δηλητηριώδης, το δε video δεν καταγράφει απλά την ….ψυχαγωγική χρήση του ναρκωτικού από τον Barrett καθώς η συνεχιζόμενη χρήση παραισθησιογόνων και ψυχεδελικών ουσιών έπαιξε ρόλο στην τελική αποσύνθεση της ψυχικής του υγείας κι όπως είπε ο αντικαταστάτης του David Gilmour το 2006, η κατάχρησή του των ψυχεδελικών «λειτούργησε ως καταλύτης» που επηρέασε αρνητικά την ψυχική του υγεία. Ο Syd Barrett πέθανε στις 7 Ιουλίου 2006 στο σπίτι του στο Cambridge.
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ
11/5/23
Δημοσίευση σχολίου