Το Electric Ladyland ήταν το τρίτο και τελευταίο άλμπουμ των Jimi Hendrix Experience και το τελευταίο studio άλμπουμ του Μεγάλου Κιθαρίστα. Είχε προηγηθεί 10 μήνες νωρίτερα, το Axis: Bold as Love, με το Electric Ladyland (1968, Νο1 Αμερική, Νο6 Μ.Βρετανία) να περιέχει το πιο δημοφιλές τραγούδι του, τη διασκευή στη σύνθεση Bob Dylan "All Along the Watchtower». Οι ηχογραφήσεις του έγιναν σε διάφορα studio με παραγωγό τον ίδιο τον Hendrix και ηχολήπτες τους Eddie Kramer και Gary Kellgren. Για την ιστορία πρέπει να αναφέρω ότι οι 2 μουσικοί που τον συνόδευσαν κι απάρτιζαν τους Experience ήταν οι Noel Redding μπάσο,φωνητικά και Mitch Mitchell ντραμς, φωνητικά αλλά και οι καλεσμένοι Steve Winwood πλήκτρα, Al Kooper πιάνο, Dave Mason(Traffic) κιθάρα, Jack Casady (Jefferson Airplane) μπάσο, Buddy Miles ντραμς, Chris Wood (Traffic) φλάουτο και Brian Jones(Rolling Stones) περκάσιονς! Βρισκόμαστε μέσα στο Καλοκαίρι της Αγάπης (Summer of Love), η Αμερική ζει έντονα τα τελευταία χρόνια της δεκαετίας του 70, με τον πόλεμο του Vietnam, τις δολοφονίες των J.F. Kennedy και Martin Luther King, είναι πληγές αγιάτρευτες, η νεολαία αντιδρά με κάθε τρόπο, δείγμα της ωριμότητας αλλά και της έντονης πολιτικοποίησής της, το τραγούδι των Buffalo Srpingfield "For What It's Worth" ακούγεται παντού και το Κίνημα των Μαύρων (Black Power), είναι έντονο. Μέσα σε αυτό το κλίμα, οι τρεις μουσικοί, κάνουν τις πρώτες ηχογραφήσεις τους σε ένα 4κάναλο, χρησιμοποιώντας την ίδια τεχνολογία που χρησιμοποίησαν οι Beatles για να ηχογραφήσουν το Sgt Pepper, το οποίο θεωρείται κορωνίδα τεχνικής για την εποχή του! Τα περισσότερα εφφέ, προέρχονται από την κιθάρα του, από την καλή συνεργασία που είχε με τον Eddie Kramer στην καινούργια κονσόλα του Record Plant Studio, που αποδείχτηκε «μήτρα» κάθε ιδέας. Αν σας εντυπωσίασε ο αριθμός των καλεσμένων (σ.σ. έγραψα μόνο τους «γνωστούς»), αυτό συνέβη γιατί κατά τη διάρκεια των ηχογραφήσεων, ο Hendrix έκανε πάρτι,με καλεσμένους μουσικούς αλλά και groupies, με την ατμόσφαιρα να είναι «ντουμάνι γι αυτό κι ο manager του Chas Chandler (μπασίστας των Animals), σε μια στιγμή, τους έδιωξε όλους.
Πολλοί θεωρούν το Electric Ladyland, σαν το καλύτερο και ωριμότερο άλμπουμ του Hendrix. Για το ωριμότερο, συμφωνά απόλυτα, για το Καλύτερο, θα έβαζα και τα 3, στην ίδια σειρά. Εκείνο που αποδείχτηκε, ήταν ότι τα κομμάτια του δεν «γεννήθηκαν» τόσο εύκολα, αλλά ήταν προϊόντα έντονης συνθετικής ωρίμανσης γι αυτό και εξ’΄αρχής ήθελε διπλό δίσκο! Μια ιδέα που εκείνα τα χρόνια ήταν σπάνια και μάλλον δαπανηρή. To"Have You Ever Been (To Electric Ladyland)"ήταν ένα από τα πρώτα τραγούδια που δούλεψαν, με το "Crosstown Traffic" να είναι ένα από τα καλά αλλά περίεργα (σ.σ μικρό σε διάρκεια) κομμάτια που μάθαμε από την τηλεοπτική διαφήμιση της wrangler και το μαγικό "Voodoo Chile", ένα τραγούδι που προήλθε από ένα βραδινό studio jam, με τη συμμετοχή των Mitch Mitchell, Steve Winwood και Jack Casady. Η μελωδία του βασίζεται στη σύνθεση του Muddy Waters, "Rollin' Stone" και η διάρκεια του ήταν 15.00! Προσέξτε ότι ο αρχικός τίτλος ήταν "Voodoo Chile", με τη λέξη «Chile" να είναι μια φωνητική προσέγγιση του "child" χωρίς το "d". Στο Ηνωμένο Βασίλειο, το "Voodoo Chile" χρησιμοποιήθηκε επίσης ως τίτλος της single κυκλοφορίας του 1970 "Voodoo Child (Slight Return)", η οποία έχει προκαλέσει σύγχυση σχετικά με τα δύο τραγούδια. Στο "Gypsy Eyes", ένα ψυχεδελικό blues, έκανε πάνω από 50 ηχογραφήσεις της φωνής του, κατορθώνοντας μια απίστευτη ισορροπία μεταξύ σόλων τα και φωνής του, με το διαμάντι του δίσκου να είναι η διασκευή στη σύνθεση του Bob Dylan, "All Along the Watchtower». O Hendrix, θαύμαζε τους στίχους και τη μουσική του Dylan κι είχε πειραματιστεί με αρκετές συνθέσεις του για να τις διασκευάσει και τελικά κατέληξε σε αυτή που έγινε, κορυφαία.
ΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ
O Hendrix με επιστολή του προς την δισκογραφική εταιρεία του Reprise, εξηγούσε τι ήθελε για εξώφυλλο, αλλά κανείς δεν του έδωσε σημασία. Ρητά τους ζητούσε τη φωτογράφιση να την αναλάβει η Linda Eastman (σ.σ. μετέπειτα σύζυγος του Paul McCartney και μέλος των Wings) και επέμενε στη φωτογραφία με τα 3 παιδιά και αυτόν να κάθονται στο άγαλμα της Αλίκης στη Χώρα των Θαυμάτων που υπάρχει στο Central Park. Τελικά απορρίφθηκε η φωτογραφία της Linda Eastman και προτιμήθηκε μια live φωτογραφία του ίδιου του Hendrix σε χρώματα κόκκινο και κίτρινο από το Saville Theater και η φωτογραφία της Eastman μπήκε στο εσώφυλλο. Η φωτογραφία τραβήχτηκε από τον Karl Ferris.Το εξώφυλλο με την κοκκινοκίτρινη φωτογραφία του Hendrix κυκλοφόρησε κυρίως στην Αμερική αλλά και στις περισσότερες επανεκτυπώσεις του cd. Στην Αγγλία αλλά και στην Ευρώπη, το άλμπουμ κυκλοφόρησε από την Track Records όπου Γεν. Δ/ντης ήταν ο Chris Stamp, αδελφός του ηθοποιού Terence Stamp και είχε διαφορετικό εξώφυλλο που ήταν σημαντικότερο και σπανιότερο σε σχέση με το αμερικάνικο. Ο φωτογράφος David Montgomery έψαξε στα Clubs να βρει κορίτσια που θα ήθελαν να φωτογραφηθούν γυμνά. Η άποψη του Montgomery αλλά και του Hendrix δεν ήταν η sexy προκλητική πλευρά της φωτογράφισης αλλά η διάθεσή τους να παρουσιάσουν τον κόσμο όπως πραγματικά είναι, γυμνός! Κάθε κοπέλα που γδύθηκε τελείως πληρώθηκε 5£ κι όσες έμειναν ημίγυμνες 2£. Όταν πήγαν στο studio, πολλά κορίτσια αρνήθηκαν να γδυθούν κι έφυγαν. Σημειωτέον ότι καμία από αυτές δεν ήταν μοντέλο. Συνολικά συμμετείχαν 19 κορίτσια και η φωτογράφιση έγινε στο εργαστήριο του Montgomery στο Chelsea του Λονδίνου (σ.σ. γι αυτό κι όπως διαβάσατε πιο πάνω πληρώθηκαν σε λίρες) το καλοκαίρι του 1968 χωρίς κανένα μακιγιάζ. Όπως παρατηρείτε είναι ολόγυμνες χωρίς όμως να φαίνονται τα επίμαχα σημεία τους, εκτός από το στήθος. Η αλήθεια είναι ότι όταν τις είδαν φωτογραφημένες με το εσώρουχο δεν τους άρεσε και τους πρότειναν να το βγάλουν αλλά αρνήθηκαν. Υπέκυψαν(!) με άλλα 3 pounds η κάθε μια με την προυπόθεση ότι δεν θα εμφανίζονται στη φωτογραφία εντελώς γυμνές.
ΤΟ ΑΜΕΡΙΚΑΝΙΚΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ
Η όλη φωτογράφιση διήρκεσε 4 ώρες κι αμέσως μετά διάλεξαν ποια φωτογραφία ήθελαν και προχώρησαν στη μακέτα του εξώφυλλου. Τότε όλα γινόντουσαν με τα χέρια (σ.σ. κι ήταν πολύ καλύτερα) χωρίς computer. Η ιδέα του εξώφυλλου με τα γυμνά κορίτσια ανήκε στον David Stamp αλλά και στον art director της εταιρείας, David King και το άλμπουμ τις πρώτες 3 ημέρες πούλησε στη Μ.Βρετανία 35.000 αντίτυπα.
Στον Hendrix δεν άρεσε το εξώφυλλο γιατί δεν είχε το όνομά του, όπως και τον τίτλο αλλά και δεν μπορούσε να καταλάβει που κολλούσαν οι γυμνές κοπέλες με αυτόν! Τελικά αναγκάστηκε να το δεχτεί καθώς δεν υπήρχε χρόνος για να το αλλάξουν! Στην εσωτερική φωτογραφία της αγγλικής έκδοσης, υπάρχει φωτογραφία του Hendrix μέσα σε φλόγες, η οποία ήταν αληθινή. Κατά τη διάρκεια της φωτογράφισης έπεσε φωτιά το σκηνικό αλλά πρόλαβαν και την έσβησαν πριν πάρει έκταση. Γι αυτό και στη φωτογραφία δεν υπάρχουν φλόγες όπως ήθελε ο Hendrix παρά μόνο καπνός!
TRIVIA
- Ο Redding, είχε σχηματίσει τους Fat Mattress από το 1968 και είχε όλο και λιγότερο χρόνο, γι αυτό ο Hendrix έπαιξε σε αρκετά τραγούδια τα μέρη του μπάσου.
- H Reprise Recods δημιουργήθηκε το 1960 από τον Frank Sinatra και ανήκει στον όμιλο εταιρειών της Warner. Οι δίσκοι του Sinatra κυκλοφορούσαν σε αυτή την εταιρεία!
- Το αστείο ή αν θέλετε παράδοξο, ήταν ότι ο Dave Mason ήταν μέλος των Traffic και έπαιξε κιθάρα και έκανε φωνητικά στο τραγούδι “Crosstown Traffic”!
- Διαβάστε πως ο μπασίστας Jack Casady βρέθηκε να παίζει στο “Voodoo Chile”. Εκείνες τις ημέρες, οι Jefferson Airplane βρισκόντουσαν στη Ν. Υόρκη για να εμφανιστούν σε μια τηλεοπτική εκπομπή (σ.σ. το συγκρότημα είχε σαν βάση το Σαν Φρανσίσκο). Όταν τελείωσαν τη μαγνητοσκόπηση στην εκπομπή, έμαθαν ότι οι Traffic έπαιζαν σ ένα μικρό club που το έλεγαν Paul’s Scene κι όταν πήγαν, είδαν τους Hendrix και Mitch Mitchell να μπαίνουν κι αυτοί για να δουν τους Traffic. Όταν τελείωσαν την εμφάνισή τους, ο Hendrix προσκάλεσε όλους και τα μέλη των Traffic αλλά κι τους από τους Jefferson Airplane ήταν εκεί να πάνε στο Record Plant. Τους εξήγησε ότι ηχογραφούσε καινούργια τραγούδια και για πρώτη φορά ήταν παραγωγός στο studio ήταν συνολικά 30 άτομα, ίσως και παραπάνω. Είχε έλθει κι ο (σ.σ.jazz κιθαρίστας Larry Coryell), λέει ο Casady. «Αφού τζαμάραμε, η ώρα πρέπει να ήταν 6 ή 7 το πρωϊ, ο Hendrix είπε «Ας παίξουμε Bl ues και γράψαμε το κομμάτι». (Από το περιοδικό Classic Rock Δεκ 2008)
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ
10/3/23
Την επόμενη Παρασκευή: Whitesnake - Good to be Bad
O ΣΩΤΗΡΗΣ ΤΣΙΑΠΗΣ ΓΙΑ ΤΟ ELECTRIC LADYLAND
Jimi Hendrix: τί να πει κανείs για τον πρωτομάστορα υποκινητή και μέντορα όλων αυτών που ακολούθησαν! και μόνο να προφέρειs το όνομά του σου προκαλεί δέοs! το τρίτο studio album του "Electric Ladyland" σηματοδοτεί μιά κορυφαία στιγμή τηs πορείαs του μάγου τηs ηλεκτρικήs κιθάραs. με τον Mitch Mitchell και τον Noel Redding σταθερούs μουσικούs συνοδοιπόρουs του, απολαμβάνουμε μερικά εξαίσια δείγματα ηλεκτρικού blues με την ουσία και υπόσταση τηs πρωτόλειαs έμπνευσηs και ενέργειαs που εξέπεμπε ο Jimi. έναs εκρηκτικόs συνδυασμόs ροκ ψυχεδέλειαs και blues feeling διαποτίζει όλο το δίσκο. σήμα κατατεθέν τα Crosstown traffic και Long hot summer night, καθώs και το Burning of the midnight lamp με την εκτεταμένη χρήση του wah-wah pedal. μέσα στουs διαχρονικούs ροκ ύμνουs θα πρέπει να συμπεριλάβουμε και το Voodoo Child (slight return), καθοριστική επιρροή για χιλιάδεs κιθαρίστεs, μεταξύ αυτών και του δικού μαs Γιάννη Σπάθα. Δεν είμαι mega fan των διασκευών, αλλά την εκτέλεση του All along the watchtower του Dylan τη θεωρώ αξεπέραστη. μαζί με τη διασκευή του Joe Cocker στο With a little help from my friends των Beatles, πιστεύω οτι κατέχουν τα σκήπτρα των πιό πετυχημένων διασκευών όλων των εποχών, κατά τη γνώμη του γράφοντοs. Nα σημειώσουμε δε οτι στην ηχογράφηση συμμετείχε μια πλειάδα σπουδαίων μουσικών τηs εποχήs, όπωs Buddy Miles, Al Kooper, Brian Jones, Jack Casady και σχεδόν όλοι οι Traffic! αυτό τελικά δεν ήταν session, ήταν ιατρικό συμβούλιο νευροχειρούργων!
ΥΓ. Οταν ο Μίκηs Θεοδωράκηs την εποχή τηs Χούνταs ζούσε στο Παρίσι, κυκλοφορούσε μ ένα Citroen βάτραχο, και είχε μια κασέτα που άκουγε συνέχεια Jimi Hendrix! τον είχε συνεπάρει αυτά που έκανε με τη κιθάρα του, και τον θεωρούσε μέγιστο μουσικό, σύμφωνα με αφηγήσειs του ίδιου του Μίκη!
Δημοσίευση σχολίου