.jpg)
Η αξία του Physical Graffiti δεν είναι μόνο η ωριμότητα που παρουσίασε το συγκρότημα αλλά και η ικανότητά του να διερευνήσει/διευρύνει τη μουσική του στα hard rock, rock 'n' roll και folk, αφού σχεδόν κάθε τραγούδι έχει και διαφορετικό στυλ, ΧΩΡΙΣ όμως να χάνει την ενότητά του! Επίσης κάτι που πρέπει να γράψω είναι ότι ΔΕΝ είναι το απόλυτο άλμπουμ (σ.σ. αν με βάζατε να επιλέξω θα έλεγα τα II και IV), αφού έχει αρκετά τραγούδια που περνούν και ξεχνιόνται, αλλά σαν σύνολο και σαν ποιότητα, ξεχωρίζει.
Να ξεκινήσω από το «The Rover» που έχει ένα rocky ύφος για να περάσω στο «In my time of dying”, το μεγαλύτερο σε διάρκεια τραγούδι του άλμπουμ, που βασίστηκε πάνω σε ένα παλιό gospel κομμάτι του Blind Willie Johnson, “Jesus, make up my dying bed”, το οποίο διασκεύασε κι ο Bob Dylan στο πρώτο άλμπουμ του. Ακόμα ένα τραγούδι που οικειοποίησαν οι Led Zeppelin με τον Plant να βήχει στο τέλος του!
Και το "Kashmir", σύνθεση των Bonham, Page και Plant είναι ένα από τα χαρακτηριστικότερα τραγούδια στην ιστορία του rock (μαζί με το Stargazer των Rainbow) που συνδύασε τόσα καλά τη rock μουσική με ανατολίτικα στοιχεία. “Είναι ένα από τα καλύτερα τραγούδια που έχω ερμηνεύσει» είπε πολλά χρόνια αργότερα ο Plant “χωρίς να είναι υπερβολικό είναι δυναμικό και βαρύ, πολύ ξεχωριστό από ότι έχουμε κάνει σαν συγκρότημα».
Για πολλούς το Kashmir είναι το καλύτερο διαμάντι στην κορώνα των Led Zeppelin. Για φαντάσου, ένα ανατολίτικο κομμάτι σαν θεωρείται σαν το καλύτερο τραγούδι ενός blues rock συγκροτήματος. Και όπως λέει ο Page “δεν είναι το καλύτερο, αλλά ένα από τα καλύτερα». O αρχικός τίτλος του κομματιού ήταν Driving To Kashmir και οι πρώτοι στίχοι του γράφτηκαν από τον Robert Plant το φθινόπωρο του 1973, μετά από ένα ταξίδι στο νότιο Μαρόκο. Και για να το κάνουμε απόλυτα κατανοητό, το Kashmir γράφτηκε κατά τη διάρκεια επίσκεψης του Plant και του Jimmy Page στο Μαρόκο που βρίσκεται στη Βόρεια Αφρική, ενώ το Kashmir βρίσκεται στη Βόρεια Ινδία, στην Ασία!
Όπως έχει εξηγήσει ο Plant, οι στίχοι γράφτηκαν για ένα road trip και όχι για τη γεωγραφική περιοχή του Kashmir. H μουσική γράφτηκε από τους Page και Bonham όταν έμεναν σε ένα αγρόκτημα στο Headley Grange, όπου ηχογραφούσαν. Σύμφωνα με τον Page, ο αρχικός ρυθμός δόθηκε από τον Bonham και σιγά σιγά πάνω στα ντραμς, χτίστηκε και το υπόλοιπο κομμάτι. Αρχικά δεν είχαν προβλέψει την ύπαρξη ορχήστρας, αλλά για να δώσουν βάθος και κύρος στο κομμάτι την προσέθεσαν με την ενορχήστρωση της να αναλαμβάνει ο John Paul Jones.
Η μεγάλη διάρκεια του (8:31) δεν εμπόδισε τους ραδιοφωνικούς σταθμούς να το παίξουν όπως έκαναν και με το Stairway to Heaven, όπου και τα δύο δεν κυκλοφόρησαν σε single. Στην Αμερική αλλά και στην Αγγλία, κυρίως όμως στην Αμερική, ο χρόνος κάθε τραγουδιού δεν πρέπει(!) να ξεπερνά τα 4 λεπτά! Τα Kashmir και Stairway tο Heaven είναι από τις ελάχιστες εξαιρέσεις μεγάλα σε χρονική διάρκεια τραγούδια που παίχτηκαν από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς.
Ακούγεται περίεργο το title track του … προηγούμενου άλμπουμ, “Houses of the Holy” να υπάρχει στο Physical Graffiti και οι στίχοι του αναφερόταν στους χώρους όπου είχαν παίξει. Στο ομώνυμο άλμπουμ προτίμησαν να το αφήσουν έξω, προτιμώντας το μάλλον καλύτερο «Dancing days”. Η νωχελική εισαγωγή με τα πλήκτρα του "In the Light" έρχεται να δέσει με την ερμηνεία του Plant) αλλά σαν σύνθεση περνάει εύκολα, ενώ το funky "Trampled Under Foot", ήταν ένα τραγούδι που ο ρυθμός του πάντα με ξένιζε (θυμίζει, επί τούτου, το “Superstition” του Stevie Wonder). Το εκτίμησα πολλά χρόνια αργότερα, αλλά τότε, στα μέσα της δεκαετίας του 70, ένας έφηβος που χτυπιόταν με τα “Black Dog” και “Immigrant Song” δεν μπορούσε να κανένα τρόπο να εκτιμήσει μια τέτοια διαφορετικότητα. H μπαλάντα “Ten years gone”, σαν σύνθεση ξεχνιέται εύκολα με τους στίχους της να αναφέρονται σε μία παλιά του σχέση του Plant, που τον έβαλε να διαλέξει ανάμεσα σε αυτή και τη μουσική. Οι στίχοι του “Night flight” είναι εμπνευσμένοι από ένα πρωτοσέλιδο εφημερίδας που έγραφε «Δοκιμή από απειλή πυρηνικής βλάβης» και αναφέρεται για κάποιον που μπροστά στην στρατολόγησή του για να πάει Βιετνάμ, φεύγει για ένα ταξίδι στο άγνωστο. Το “Boogie with Stu” κρύβει μια ιστορία που έχει τη ρίζα της στα sessions του Led Zeppelin IV. Ο Stu είναι ο οργανίστας (κι 6ος Stones), Ian Stewart και οι Zeppelin είχαν τζαμάρει μαζί του, παίζοντας αυτό το κομμάτι και σαν σύνθεση δεν λέει τίποτε αλλά σαν happening ….
Το “Sick again” κλείνει το άλμπουμ, με τους στίχους του να αναφέρονται στις εμπειρίες των Page και Plant με νεαρές groupies κατά τη διάρκεια της τελευταίας τους περιοδείας, με αρκετό οίκτου.
Ο ΤΙΤΛΟΣ
Ιδέα του Page ήταν να ονομαστεί το άλμπουμ “Physical graffiti”, γιατί ήθελε με αυτές τις λέξεις να τονίσει την ενέργεια που έβγαζαν σαν συγκρότημα. Ο όρος physical graffiti συναντάται για τεράστιους γεωγραφικούς σχηματισμούς (π.χ. οροσειρές, πεδιάδες,κλπ.) .
ΤΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟ
Το άλμπουμ έχει ένα ιδιαίτερης αισθητικής εξώφυλλο, παρουσιάζοντας μια απλή πολυκατοικία που βρίσκεται στο East Village της Νέας Υόρκης στην οδό 96-98 St. Mark’s Place. Το εξώφυλλο σχεδιάστηκε από τον Peter Corriston, με βάση τη συμμετρία παραθύρων και πορτών. Η φωτογράφισή του έγινε ένα φωτεινό πρωϊνό, για να δοθεί καλύτερα ο όγκος του κτιρίου. Κατά την υπέροχη αισθητική που αναπτύχθηκε στα μέσα της δεκαετίας του 70, το εξώφυλλο ήταν κοπτικό, κι όταν μετακινούσες το εσώφυλλο, που ήταν γεμάτο φωτογραφίες γνωστών ανθρώπων, άσχετων μεταξύ ντους, εμφανίζονται στα παράθυρα σαν ένοικοι, μεταφέροντας έτσι το πνεύμα του εξώφυλλου των Beatles, Sgt. Pepper’s Lonely Hearts Club Band. Ήταν τόσο πολύπλοκο να δημιουργηθεί και να κατασκευαστεί ο μηχανισμός των συρόμενων εξώ- και εσώφυλλων, που καθυστέρησε την κυκλοφορία ολόκληρου του άλμπουμ! Για την ιστορία, τα άτομα που εμφανίζονται σαν ένοικοι του κτιρίου είναι οι ο δολοφόνος του John F. Kennedy, Lee Harvey Oswald, ο πρώτος άνθρωπος που πάτησε στο φεγγάρι Neil Armstrong, ο…King Kong, η ηθοποιός Elizabeth Taylor στο ρόλο της σαν Κλεοπάτρα, η Παναγία, μέλη του Μάγου του Oz, ο manager των Led Zeppelin, Peter Grant, o μποντιμπιλτεράς (sic) Charles Atlas, η Βασίλισσα Ελισσάβετ II και οι Laurel and Hardy, που εμείς τους ξέρουμε σαν Χονδρό Λιγνό. Στο εσωτερικό υπάρχει ακόμα ένα εσώφυλλο με τους τίτλους των τραγουδιών και σε γενικές γραμμές τα έξυπνα σχεδιασμένα εξώφυλλο και εσώφυλλα, πρόσθεσαν στη γοητεία της μουσικής τους! Την ίδια λογική του εσώφυλλου που μετακινείται, χρησιμοποίησαν και οι Rolling Stones στο εξώφυλλό του Some Girls(1978), ενώ σε αυτό το κτίριο της St. Mark's Place, γύρισαν το video για το τραγούδι «Waiting on a Friend». Στις καινούργιες γενιές αγοραστών δίσκων μουσικής σε φυσική μορφή, είναι πολύ δύσκολο να περιγράψει κάποιος τι σημαίνει "κοτικό εξώφυλλο", παρά μόνο αν το πιάσει στα χέρια του!
TRIVIA
- Οι πωλήσεις του μόνο στην Αμερική έχουν ξεπεράσει τα 8.000.000 αντίτυπα και τις 600.000 στη Μ.Βρετανία.
- Στις περιοδείες του 1975 και του 1977, ο Plant αφιέρωνε το «In my time of dying” στον Βρετανό Υπουργό Οικονομικών για την υψηλή φορολογία που είχε επιβάλλει και στην ουσία υποχρέωσε μεγάλο μέρος των Βρετανών καλλιτεχνών να αυτοεξοριστούν κυρίως στη Γαλλία.
- Το “Down by the seaside” διασκεύασαν οι Plant και Tori Amos στο tribute άλμπουμ για τους Led Zeppelin, Encomium (1994).
- Πριν ακόμα αρχίσουν οι ηχογραφήσεις του άλμπουμ, ο μπασίστας/οργανίστας John Paul Jones ήταν άρρωστος και δεν μπορούσε να ηχογραφήσει. Σύντομα είπε στον manager Peter Grant ότι ήταν κουρασμένος από τις περιοδείες και σκεφτόταν να παραιτηθεί. Ο Grant κατάφερε και του άλλαξε γνώμη και συνέχισε.
ΤΙ ΗΤΑΝ ΤΟ HEADLEY GRANGE
Το Headley Grange είναι ένα οίκημα που βρίσκεται στο Headley του Hampshire κι έγινε γνωστό γιατί εκείνο απομονωνόντουσαν οι Led Zeppelin αλλά και οι Genesis κι έκαναν πρόβες. Το οίκημα χτίστηκε το 1795 κι αρχικά χρησιμοποιόταν σαν χώρος εργασίας, φτωχών, ορφανών και ανθρώπων με κινητικά προβλήματα
ΤΙ ΕΚΑΝΑΝ ΜΕΤΑ
Ένα χρόνο αργότερα, το 1976 κυκλοφόρησαν το Presence που ηχητικά ανακάλυπταν τον heavy rock (σ.σ. δεν έγραψα heavy metal!)
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ
3/2/23
Την άλλη Κυριακή: Saxon Wheels of steel
Ο ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΤΣΟΥΓΚΡΑΝΗΣ ΓΙΑ ΤΟ PHYSICAL GRAFFITI
Είναι το άλμπουμ στο οποίο υπάρχει το Kashmir… αλλά δεν είναι μόνο αυτό!
Οι Led Zeppelin στο απόγειο της δόξας τους αποφασίζουν να κάνουν μια αναδρομή στην ως τότε καριέρα τους. Κυκλοφορούν το διπλό Physical Graffiti και μας στέλνουν αδιάβαστους. Στο άλμπουμ συναντάμε blues κομμάτια (In My Time of Dying), heavy μπαλάντες (In the Light), ορχηστικά (Bron-Y-Aur) και κλασικές ροκ συνθέσεις (The Wanton Song). Υπό το βάρος δίσκων όπως το IV ή το Houses of the Holy οι Zeppelin συνεχίζουν να μεγαλουργούν! Δεν είναι το πιο «εύκολο» άλμπουμ του συγκροτήματος, είναι αναμφίβολα το πιο ώριμό τους!
Θυμάμαι ότι, όταν αγόρασα το άλμπουμ σε ηλικία 15 ετών από δισκάδικό της Καλαμάτας, χρειάστηκαν αρκετές ακροάσεις έως ότου ανακαλύψω το μεγαλείο του! Έκτοτε δεν το άφησα ποτέ…
Δημοσίευση σχολίου