Στις 16 Ιουλίου 1970, οι Creedence Clearwater Revival κυκλοφορούν το 5ο studio album τους, με τίτλο Cosmo’s Factory. Είναι απίστευτο ότι βρίσκονται ήδη στον 5ο δίσκο, αν σκεφτεί κανείς ότι αυτό το συγκρότημα μετράει μόλις δυο χρόνια ζωής! Στην πραγματικότητα βέβαια, έχουν γράψει ήδη πολλά χιλιόμετρα στη μουσική σκηνή, είτε ως Blue Velvets, είτε ως Golliwogs και πλέον όλο το γκρουπ, αλλά κυρίως ο ιθύνων νους τους, ο John Fogerty, βρίσκεται στο ζενίθ της παραγωγικότητάς του. Το μόνο που τους απασχολεί είναι αν το Cosmo’s Factory θα έχει την επιτυχία του 3ου τους άλμπουμ, του Green River (No1 Αμερική) με επιτυχίες όπως το ομώνυμο τραγούδι, το “Bad Moon Rising” και το “Commotion” ή θα είχε την τύχη του επόμενου, με τίτλο Willy & The Poor Boys, που δεν πήγε παραπάνω από το Νο 3, παρόλο που έβγαλε singles σαν το “Fortunate Son” και το “Down on the Corner”. Κανένας λόγος ανησυχίας: Το Cosmo’s Factory πήγε καρφί στο Νο 1 του αμερικάνικου chart, όπου έμεινε 9 συνεχόμενες εβδομάδες και ανέδειξε πέντε Top 5 singles! Αλλά και σε πολλές άλλες χώρες (Μεγάλη Βρετανία, Αυστραλία, Καναδά, Νορβηγία, Φινλανδία) πήγε Νο 1, στη Μεγάλη Βρετανία μάλιστα εκπορθώντας από την πρώτη θέση τους Moody Blues! Πολλοί το έχουν χαρακτηρίσει ως ένα Greatest Hits άλμπουμ κι έχουν δίκιο, όχι μόνο για τον μεγάλο αριθμό singles που περιείχε, αλλά και για την ανεπανάληπτη ποικιλία μουσικών ειδών που φιλοξενούσε: Κλασικό rock ‘n’ roll, rockabilly, country, ψυχεδέλεια, RnB και soul συνενώνονται μαγικά σ’ αυτόν τον δίσκο για να συμπράξουν στο μοναδικό swamp rock των Creedence Clearwater Revival. Έναν τύπο γνήσιου, δωρικού, αγνού rock, που αδιαφορεί για όλα εκείνα τα «ταξιδιάρικα» acid rock κομμάτια, που τόσο συνηθίζονταν στις αρχές του ’70.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ ΤΟΥ ΑΛΜΠΟΥΜ-Ο ΤΙΤΛΟΣ
Πρώτα-πρώτα ο τίτλος του. Τι σημαίνει “Cosmo’s Factory”; Ε, λοιπόν, “Cosmo” είναι το παρατσούκλι του ντράμερ του γκρουπ, Doug Clifford, ο οποίος είχε μια αποθήκη στο Berkley της California, που το συγκρότημα τη χρησιμοποιούσε για τις πρόβες του. Ήταν όμως τόσο εντατικές οι πρόβες και τόσο ανελαστικό το καθημερινό πρόγραμμα που είχε επιβάλει ο John Fogerty, που τα υπόλοιπα μέλη του γκρουπ αποκαλούσαν την αποθήκη «εργοστάσιο». Έτσι καθιερώθηκε το όνομα “Cosmo’s Factory”! Όσο για τη φωτογραφία του εξωφύλλου, την τράβηξε ο Bob Fogerty, ο αδελφός των John και Tom, σε μια στιγμή ανάπαυλας του γκρουπ. Είναι μια υπέροχη φωτογραφία, γιατί αναδεικνύει ανάγλυφα τη σεμνότητα και την ανεπιτήδευτη συμπεριφορά των μελών του γκρουπ, όπως ακριβώς δηλαδή τις αντανακλούσε και η μουσική τους.
Το άλμπουμ απαρτίζεται από 11 κομμάτια, που αποτίουν φόρο τιμής σε όλα τα είδη της λαϊκής μουσικής των Αμερικάνων, είτε λευκών είτε μαύρων. Στο πνεύμα αυτό, ο John Fogerty έχει συμπεριλάβει δίπλα στα δικά του τραγούδια και κάποιες διασκευές άλλων σπουδαίων Αμερικανών καλλιτεχνών. Ας τα δούμε ένα – ένα:
Ο δίσκος ξεκινάει με ένα 7λεπτο κομμάτι, το "Ramble Tamble", το οποίο είναι στην ουσία ένα τζαμάρισμα πάνω σ’ ένα προηγούμενο τραγούδι τους, το “Commotion”. Το κομμάτι αρχίζει ως rockabilly, περνάει κατόπιν σε ψυχεδελικούς αυτοσχεδιασμούς (που μας θυμίζουν πολύ Suzie Q) και τελειώνει επανερχόμενο στο αρχικό μοτίβο. Υπάρχουν κριτικοί που έχουν λατρέψει αυτό το κομμάτι, υπάρχουν και άλλοι που το θεωρούν παραφωνία του άλμπουμ.
Το δεύτερο τραγούδι είναι το "Before You Accuse Me", ένα κλασικό RnB γραμμένο από τον μεγάλο Bo Didley, το 1957. Αυτός πάντως που έκανε αυτό το τραγούδι διεθνώς γνωστό ήταν ασφαλώς ο Eric Clapton. Κι ερχόμαστε έτσι στο "Travellin' Band", τον πρώτο δυναμίτη του άλμπουμ, που είναι και το πρώτο από τα πέντε top 5 hits, που βγήκαν από το “Cosmo’s Factory”. Ο John Fogerty, με αυτό το τραγούδι, θέλει να τιμήσει τους πρώτους rockers και ιδιαίτερα τον Little Richard, του οποίου τη φωνή προσπαθεί εδώ να μιμηθεί. Φαίνεται όμως ότι το παράκανε, αφού -λίγο αργότερα- του ήρθε μήνυση για λογοκλοπή του “Good Golly Miss Molly”, η οποία όμως τακτοποιήθηκε εξωδικαστικά. Οι στίχοι, στην αρχή του τραγουδιού, έχουν -άθελά τους- χαρίσει την αθανασία στο Boeing 737: "Seven-thirty-seven coming out of the sky" .
Τέταρτο στη σειρά, ένα κλασικό rockabilly του 1955, το "Ooby Dooby", που το έκανε μεγάλη επιτυχία ο Roy Orbison, για να έρθουμε πια σε ένα από τα καλύτερα κομμάτια του δίσκου, το ονειρικό “Lookin’ Out my Back Door”. Αυτό το τραγούδι γράφτηκε ειδικά από τον John Fogerty, για να προβάλει ένα ιδιαίτερο είδος country μουσικής, που έχει ρίζες στην Καλιφόρνια και έχει μείνει γνωστό ως Bakersfield Sound. Κύριος εκπρόσωπος του Bakersfield, ο περίφημος (στις ΗΠΑ) Back Owens, το όνομα του οποίου αναφέρεται μέσα στο τραγούδι. Οι στίχοι του τραγουδιού κινούνται στα όρια του σουρεαλισμού, δίνοντας την εντύπωση ότι γράφτηκαν υπό την επήρεια ουσιών. Ο John Fogerty όμως το διαψεύδει κατηγορηματικά, διαβεβαιώνοντάς μας ότι έγραψε αυτούς τους στίχους για τον 3χρονο γιό του, τον Josh (κάτι που θυμίζει πολύ την αντίστοιχη ιστορία του John Lennon και του “Lucy in the Sky With Diamonds”). Το πιανάκι που ακούγεται στο τραγούδι, το παίζει -ποιος άλλος;- ο John Fogerty.Τελευταίο τραγούδι της πρώτης πλευράς, το θρυλικό "Run Through the Jungle". Και μόνον ο τίτλος του θα έφτανε, για να θεωρήσει κανείς ότι το τραγούδι αναφέρεται στη ζούγκλα του Βιετνάμ. Είναι όμως και οι στίχοι, είναι και οι απόκοσμοι ήχοι του στούντιο, που έχουν κάνει το “Run Through the Jungle” ένα σύμβολο κατά του πολέμου του Βιετνάμ, ισάξιο του “Fortunate Son” (από το προηγούμενο LP τους). Ο John Fogerty όμως, επιμένει ότι το έγραψε για την υπερβολική αύξηση της κατοχής όπλων στις ΗΠΑ. Ο Tom Fogerty έχει δηλώσει, ότι το τραγούδι αυτό είναι το αγαπημένο του: «Είναι σαν να βλέπεις μια ταινία μικρού μήκους, με τα ηχητικά της εφέ και τα όλα της. Ενώ όλο το τραγούδι παίζεται σε ένα ακόρντο, εσύ νομίζεις ότι έχει πολλές αλλαγές. Το όνειρο κάθε μουσικού!». Τη φυσαρμόνικα που ακούγεται στο τραγούδι, την παίζει -ποιος άλλος;- ο John Fogerty.
Η δεύτερη πλευρά του δίσκου ξεκινάει πολύ δυναμικά, με ένα από τα κορυφαία singles των Creedence, το "Up Around the Bend". Πρόκειται για ένα κλασικό ροκάκι, που αρχίζει με ένα πολύ χαρακτηριστικό riff, σήμα κατατεθέν του John Fogerty. Κυκλοφόρησε ως single, έχοντας για flip side το “Run Through the Jungle” κι έφτασε ως το Νο 4 του Billboard Hot 100 chart.
Στη δεύτερη θέση της Β’ πλευράς του δίσκου συναντάμε μια μεγάλη επιτυχία του Elvis Presley, από το 1956, το “My Baby Left Me”. Πρόκειται για ένα τυπικό RnB, γραμμένο από τον μεγάλο μπλουζίστα Arthur “Big Boy” Crudup, τον οποίο ο John Fogerty συμπεριλαμβάνει στους βασικούς διαμορφωτές του στυλ των Creedence.
Τρίτο στη σειρά, ένα ακόμα σπουδαίο τραγούδι, το "Who'll Stop the Rain", είναι ο «αντιπρόσωπος» του folk-rock σ’ αυτόν τον δίσκο. Μέσα σε τρεις στροφές, που ξεκινούν από τα παλιά-παλιά χρόνια, περνούν από τα οικονομικά προβλήματα των Αμερικανών (ύφεση) και καταλήγουν στο Woodstock και τους hippies, ο John Fogerty περιγράφει τη δυσφορία του μέσου Αμερικανού για τις δυσκολίες που βιώνει, χωρίς να φαίνεται κάποια προοπτική, χωρίς να μπορεί να βρεθεί κάποιος που θα «σταματήσει τη βροχή». Σαν σινγκλ, το "Who'll Stop the Rain", έχοντας για flip-side το “Travellin’ Band” πήγε στο Νο 2 των charts.Προτελευταίο, βρίσκουμε ένα ιστορικό soul κομμάτι, το "I Heard It Through the Grapevine". Γράφτηκε το 1966, για την Gladys Night και τους Pips και πήγε αμέσως στο No 1 των soul charts, κάνοντας μάλιστα ρεκόρ πωλήσεων στο είδος του. Κι όμως, παρά την τόση επιτυχία του, το κομμάτι γνώρισε ακόμα μεγαλύτερη δόξα και εμπορικότητα, χάρη στην εκτέλεσή του από τον Marvin Gaye, δυο χρόνια αργότερα. Αυτό λοιπόν το χιλιοδοξασμένο κομμάτι διάλεξε ο John Fogerty για να αποδώσει τις πρέπουσες τιμές στη μουσική soul, που θεωρεί ότι ανήκει στις βασικές επιρροές της μουσικής του. Δεν είμαι ειδικός στη soul μουσική, θεωρώ όμως αυτή την 11λεπτη εκτέλεση των Creedence καταπληκτική!
Ο δίσκος κλείνει με ένα αριστούργημα, το "Long As I Can See the Light", μια υπέροχη μπαλάντα της σχολής του blues, ερμηνευμένη με τρόπο μοναδικό από τον John Fogerty . Είναι το τραγούδι του μοναχικού ανθρώπου, του περιπλανώμενου, ο οποίος όμως ζητάει κι ένα αποκούμπι για τα δύσκολα: «Ποτέ δεν θα είμαι πολύ μακριά, όσο μπορώ να δω το φως του σπιτιού μας», τραγουδάει ο John. Το πιανάκι και το σαξόφωνο που ακούγονται στο τραγούδι, τα παίζει -ποιος άλλος;- ο John Fogerty.
Νομίζω, δεν υπάρχει καλύτερος τρόπος να κλείσουμε αυτό το άρθρο, από το δανειστούμε ένα απόσπασμα της κριτικής του περιοδικού Rolling Stone για το Cosmo’s Factory: «θα έπρεπε να είναι ξεκάθαρο ως τώρα, ότι οι Creedence Clearwater Revival είναι ΜΕΓΑ rock group. Το Cosmo’s Factory, το 5ο τους άλμπουμ, είναι άλλη μία απόδειξη γι’ αυτό!».
ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ
26/8/22
Ο ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ ΓΙΑ ΤΟ COSMOS FACTORY
Μισό αιώνα πίσω, με τις μνήμες να μην σβήνουν με τίποτε. Τα πρώτα χρόνια της δεκαετίας του 70 δεν είχα πικ απ και έγραφα σε κασέτες τα τραγούδια τους. Τότε που μάθαινα το rock, μαθαίναμε το rock! Δεν υπήρχαν μουσικά περιοδικά και μόνο τα λεγόμενα ποικίλης ύλης, δημοσίευαν κάποιες φωτογραφίες τους με καρό πουκάμισα που έβαζα τη μητέρα μου να βρει και να μου αγοράσει για να τους μοιάζω. Cosmos Factory: Το τελευταίο σπουδαίο άλμπουμ των Creedence Clearwater Revival, για εμένα και πολλούς συνομηλίκους μου, ένα από τα καλύτερα όλων των εποχών.
Βέβαια! Τα καρό πουκάμισα! Τα είχα ξεχάσει! Και τις "καουμπόικες" μπότες, που αγοράζαμε στο Μοναστηράκι. :)
ΑπάντησηΔιαγραφή