To progressive rock όπως το ξέρουμε και το αγαπήσαμε εμείς οι παλαιότεροι, ξεκίνησε το 1970 από τη Μεγάλη Βρετανία όταν ορισμένα ανήσυχα μυαλά μουσικών, αποφάσισαν να αφήσουν πίσω τους τις τυπικές pop παραδόσεις υπέρ μιας πλούσιας ενορχήστρωσης, σε συνδυασμό με τεχνικές συνθέσεις που συνέδεαν το rock που είχε αρχίσει να κερδίζει καθημερινά έδαφος, με στοιχεία κλασικής μουσικής. Και σε αυτό συνέβαλε η τεχνολογική πρόοδος και για να εστιάσω ακόμα περισσότερο, η αλματώδης εξέλιξη των συνθεσάιζερ. Οι στίχοι ήταν πιο ποιητικοί και σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας, η μουσική έτεινε προς μια κατάσταση"τέχνης". Η γέννηση και η εξέλιξή του ήταν καθαρά βρετανικής κατάσταση, με ελάχιστη συνεισφορά της αμερικάνικης σκηνής που στην ουσία δεν ήταν τίποτε άλλο παρά μια αντιγραφή του βρετανικού ήχου, χωρίς προσωπικότητα. Με τα χρόνια καταλάβαμε ότι το progressive rock, βασίστηκε σε αυτή τη συγχώνευση μουσικών ειδών, που περιελάμβαναν μια συνεχή κίνηση φορμαλισμού και εκλεκτικισμού, φθάνοντας έτσι στο art rock, classical (δεν πρέπει να συγχέεται με το classic rock) και "symphonic rock". Οι ογκώδεις μεγάλες σε διάρκεια συνθέσεις που καμιά φορά έφθαναν να καλύπτουν μια ολόκληρη(!) πλευρά δίσκου, βλέπουν με «τρόμο» νέα βρετανικά συγκροτήματα να παρουσιάζουν 2λεπτα και 3 λεπτα τραγούδια και να κατακτούν τη νεολαία. Ήταν Νοέμβριος 1976 όταν οι Sex Pistols, κυκλοφόρησαν το single "Anarchy in the U.K.", βάζοντας στο περιθώριο το βαρύγδουπο progressive rock και μαζί του όλα εκείνα τα σπουδαία συγκροτήματα. Η αλήθεια είναι ότι στα επόμενα χρόνια, ειδικά από το 1980, έγιναν πολλές προσπάθειες αναβίωσης του, αλλά με εντελώς διαφορετικό ύφος (Genesis, Yes, Asia). Το ύφος ατόνισε, το μεγαλείο έμεινε κι από το 2000 και μετά ενέπνευσε μια καινούργια φουρνιά συγκροτημάτων που με κανένα τρόπο δεν κατάφεραν να αγγίξουν το μεγαλείο του. Δεν είναι τυχαίο ότι τα συγκροτήματα που παρουσιάζουμε στο κεφάλαιο The Old School (διάβασε πιο κάτω), που σαν χαρακτηριστικό έχουν το ότι ξεκίνησαν τη δεκαετία του 80 (και πιο πίσω) και ο ήχος τους είναι πολύ κοντάς σε αυτόν των κλασικών progressive, έχουν περισσότερο ενδιαφέρον από όλα όσα παρουσιάζονται στην κατηγορία neo prog! Γι αυτά τα συγκροτήματα θα διαβάσετε στο άρθρο που ακολουθεί, το οποίο με κανένα τρόπο ΔΕΝ είναι εξαντλητικό, αλλά θεωρούμε ότι καλύπτει σε μεγάλο βαθμό τα σύγχρονα ονόματα. Επειδή οι κυκλοφορίες είναι ατελείωτες και τα ονόματα αναγεννιόνται καθημερινά, η επιλογή έγινε με βάση το προσωπικό κριτήριο αλλά και τη συνεισφορά τους. Θα παρατηρήσετε ότι στα περισσότερα συγκροτήματα προτείνονται τα πρώτα 2 άλμπουμ τους κι αυτό έγινε γιατί στο ξεκίνημά τους παρουσίασαν ένα ενδιαφέρον και μετά …αναλώθηκαν. Τέλος, θα εντυπωσιαστείτε από την πληθώρα της δισκογραφίας τους, αλλά αυτό συνέβη γιατί τα κόστη ηχογραφήσεων με τη ψηφιακή τεχνολογία έχουν ελαχιστοποιηθεί και είναι εύκολο να ηχογραφήσουν (και πολλά live), πράγμα που μάλλον τους κάνει κουραστικούς, αφού το cd έχει μεγάλη διάρκεια χρόνου. Το άρθρο, δεν «ταξιδεύει» σε όλα τα παρακλάδια του progressive όπως το Progressive metal με συγκροτήματα τύπου Fates Waning, Sieges Even, κλπ και αλλά ούτε του τεχνικού metal. Ακόμα ΔΕΝ θα γίνει αναφορά στους Rush, Marillion και Dream Theater, γιατί η συνεισφορά τους είναι τεράστια και εδώ παρουσιάζουμε μόνο πιο σύγχρονα συγκροτήματα του χώρου κι αυτά κατόπιν επιλογής. Τέλος, στο βασικό κορμό, πέραν μια-δύο εξαιρέσεων, η πορεία των περισσότερων συγκροτημάτων εκτείνεται την τελευταία 25ετία.
Γράφουν οι Επαμεινώνδας Κολιός και Αλέξανδρος Ριχάρδος
Και ξεκινάμε με τους Άγγλους Arena του οργανίστα Clive Nolan και του αρχικού ντράμερ των Marillion, Mick Pointer, με τον ήχο τους να κινείται στο χώρο του κλασικού progressive με αρκετή δόση Marillion εποχής Fish. Από τα καλά κι neo-prog συγκροτήματα, θα πρότεινα να ακούγατε τα πρώτα 2 άλμπουμ τους Songs from the Lion's Cage (1995) και Pride (1996).
Η γνωριμία μου με τους Αμερικάνους Astra, έγινε μέσω διαφήμισης που είχαν βάλει στο περιοδικό Prog rock. Μόλις είδα το πολύ ενδιαφέρον εξώφυλλο, που θύμιζε Roger Dean, έσπευσαν να το παραγγείλω (σ.σ. τότε η Μ.Βρετανία ήταν μέλος της Ε.Ε. και οι δι8αδικτυακές αγορές ήταν πανεύκολες). Οι από το San Diego ορμώμενοι Astra, παρουσίασαν έναν πολύ ενδιαφέρον πρώτο δίσκο με τίτλοThe Weirding, γεμάτο στοιχεία κλασικού progressive εποχής Pink Floyd και (κυρίως) Yes, που για να είμαι ειλικρινής, ίσως σε κάποιους ακουστεί χαοτικός και κουραστικός, ακριβώς γιατί λείπουν οι μελωδίες που θα το κάνουν catchy. To Weirding είναι πλούσιο σε synthesizers και mellotron όπως και το δεύτερο άλμπουμ τους The Black Chord (2012) που έχει περισσότερα ψυχεδελικά και space rock στοιχεία. Το πρώτο άλμπουμ τους παραμένει να είναι το αγαπημένο μου, (κυρίως) λόγω εξώφυλλου.
Από τα καλύτερα συγκροτήματα της σύγχρονης γενιάς οι Blackfield, των Steven Wilson και Aviv Geffen, έχουν δική τους ταυτότητα, που αρχικά χαρακτηρίστηκε από τον Wilson αλλά σταδιακά το συγκρότημα πέρασε στα χέρια του Geffen. Ιδιαίτερα δημοφιλείς στη χώρα μας οι Blackfield, έχουν να επιδείξουν αρκετά καλά άλμπουμ όπως τα δύο πρώτα, Blackfield (2004) και Blackfield II (2007). Τους ακούτε οπωσδήποτε.
Διαβάζοντας ότι οι Άγγλοι Galahad έχουν κυκλοφορήσει 10 studio άλμπουμ και 6 live, θα υποθέτατε ότι πρόκειται για ένα μεγάλο συγκρότημα. Δεν θα το έλεγα! Ανήκουν στη δεύτερο κύμα των Prog συγκροτημάτων, με τον ήχο τους να είναι πολύ κοντά σε αυτόν των κλασικών progressive συγκροτημάτων αλλά χωρίς ταυτότητα. Θα πρότεινα το πρώτο άλμπουμ τους Nothing Is Written(1991).
Από τη Νορβηγία έρχονται οι Gazpacho, που εμφανίστηκαν το 1996 αλλά μόλις το 2003 κυκλοφόρησαν το πρώτο άλμπουμ τους με τίτλο Bravo. Ενδιαφέρον έχει το ξεκίνημά τους που τους βρίσκει να είναι μέλη του Σκανδιναβικού fan club των Marillion, όπου σε ένα Marillion Convention Weekend, ο Jan-Henrik Ohme ανεβαίνει στη σκηνή και τραγουδάει το Afraid of Sunlight των Marillion. Κάπως έτσι ξεκίνησαν οι Gazpacho (πήραν το όνομά τους από το ομότιτλο τραγούδι των Marillion) με την επόμενη κίνηση τους να είναι η διανομή ενός free cd promos με 4 τραγούδια. Ένα από αυτά έπεσε τα χέρια ενός internet περιοδικού, που το εκθείασε και έτοιμοι οι Gazpacho. Άνοιξαν την περιοδεία των Marillion για την κυκλοφορία του άλμπουμ Marbles, ενώ έως σήμερα έχουν κυκλοφορήσει 11 άλμπουμ, με τελευταίο το Fireworker (2020). Α.Ρ.
Klassiko σουηδικό profgreessive
Τυπικό και μάλλον κουραστικό neo progressive παίζουν οι Σουηδοί Kaipa με τον κιθαρίστα Roine Stolt να γίνεται μέλος τους μόλις σε ηλικία 17 ετών! Ο Stolt αργότερα αποχώρησε και σχημάτισε τους The Flower Kings. Η δισκογραφία τους περιλαμβάνει (6)! άλμπουμ με τελευταίο το Urskog (2022 ).
Οι Ουαλλοί Karnataka ανήκουν στα πιο ενδιαφέροντα σχήματα του είδους. Σχηματίστηκαν το 1997 και πήραν το όνομά τους από την ομότιτλη πολιτεία της Ινδίας. Το 1997 κυκλοφόρησαν το πρώτο άλμπουμ τους με τίτλο το όνομά τους, μάλλον με τυχαίο τρόπο αφού έως τότε δεν είχαν διάθεση να κυκλοφορήσουν τη μουσική τους αλλά απλά να παίζουν σε clubs. Η πίεση του κοινού για να έχει κάποιο δίσκο τους, τους οδήγησε στο studio και στην κυκλοφορία του πρώτου άλμπουμ, που πήρε καλές κριτικές από τα μουσικά περιοδικά και τα sites. Έτσι άρχισαν να περιοδεύουν σε όλη τη Μ/.Βρετανία και να κυκλοφορούν δίσκους, τελευταίο το Secrets of Angels (2015) καθώς και dvd. Α.Ρ.
Με τραγουδίστρια την Christina Booth, οι Ουαλλοί Magenta έκαναν έντονη την παρουσία τους στις αρχές της δεκαετίας του 00, με ήχο επηρεασμένο από τους Renaissance, Mike Oldfield, Yes και Eurythmics. Κινητήριος δύναμις του συγκροτήματος ήταν ο οργανίστας Rob Reed, εξ’ άλλου κι ο ήχος των Magneta βασιζόταν στα πλήκτρα κι ένα καλό δείγμα της δουλειάς τους είναι το δεύτερο άλμπουμ τους με τίτλο Seven(2004). To συγκρότημα υποστηρίχθηκε από τα βρετανικά μουσικά έντυπα και sites αλλά δεν έκανε το τίναγμα που θα το καθιέρωνε. Τελευταίο άλμπουμ τους, το Masters of Illusion (2020). Α.Ρ.
Από τα καλύτερα και δημιουργικότερα σχήματα της καινούργιας γενιάς των progressive συγκροτημάτων είναι οι Άγγλοι Mostly Autumn, που σχηματίστηκαν το 1995 και τρία χρόνια αργότερα, το 1998, κυκλοφόρησαν το πρώτο του άλμπουμ με τίτλο For All We Shared. Πολύ σύντομα απέκτησαν φήμη γύρω από το όνομα τους, φήμη που οφειλόταν τόσο στο καλό άλμπουμ, που όσοι δεν έχουν ακούσει, είναι ένα κράμα κλασικού progressive της σχολής Pink Floyd και Camel και folk μουσικής που άγγιζε καλούς Jethro Tull. Ρομαντικοί στίχοι, παραμυθένια μουσική με τα αντίστοιχα εξώφυλλα, οι Mostly Autumn ξεχωρίζουν από τα υπόλοιπα συγκροτήματα. Με βασικά μέλη τον κιθαρίστα Bryan Josh, τον οργανίστα Ian Jennings και την τραγουδίστρια Heather Findlay, οι Mostly Autumn πιστοποιούν τις δυνατότητές τους με την κυκλοφορία του δεύτερου άλμπουμ τους The Spirit of Autumn Past(1999) και του καλύτερου άλμπουμ τους, The Last Bright Light(2001). Φυσικά κι έχουν περιοδεύσει με τους Blackmore’s Night, αφού η μουσική τους συγγενεύει τουλάχιστον όσον αφορά την folk προσέγγιση! Ακολούθησε μια σειρά άλμπουμ, με τελευταίο το Graveyard Star (2021), αλλά σταδιακά το καλό συγκρότημα παρουσίασε μια πτωτική πορεία, ειδικά μετά την αποχώρησή της Heather Findlay. Α.Ρ.
Ιδιαίτερη μνεία θα γίνει στη συνεργασία των Clive Nolan και Oliver Wakeman που το 1999 κυκλοφόρησαν το άλμπουμ Jabberwocky για να ακολουθήσει το The Hound of Baskerville (2002) με τους τους δύο μουσικούς, και οι 2 παίζουν πλήκτρα κι ο Oliver Wakeman είναι γιός του Rick, να βαδίζουν στα χνάρια του κλασικού progressive ήχου. Αν τα βρείτε, φροντίστε να τα ακούσετε. Οι δύο μουσικοί έχουν και άλλα άλμπουμ σε συνεργασία με άλλους μουσικούς. Α.Ρ.
Έχοντας πάρει το όνομά τους από ένα χαρακτήρα του βιβλίου The Magician's Nephew του C. S. Lewis, οι Βρετανοί Jadis σχηματίστηκαν το 1982 και μόλις το 1989 κυκλοφόρησαν το πρώτο άλμπουμ τους με τίτλο το όνομά τους και παραγωγό τον Steve Rothery των Marillion. Η μουσική τους έχει πολλά ατμοσφαιρικά στοιχεία με την κιθάρα σε πρώτο πλάνο. Ακούστε τα πρώτα 2 άλμπουμ τους Jadis (LP 1989) και More Than Meets the Eye (1992).
Ιδιαίτερα αγαπητοί στη χώρα μας είναι οι Ozric Tentacles που η μουσική τους είναι instrumental κι αποτελείται από ένα κράμα ψυχεδέλειας, progressive, space rock, jazz fusion, electronic αλλά και dub! Η ιστορία τους ξεκινά 39(!0 χρόνια πίσω, το 1983, κι έως σήμερα έχουν κυκλοφορήσει 30 άλμπουμ (studio και Live), έχοντας καταφέρει να επηρεάσουν πολλά καινούργια συγκροτήματα. Και να σκεφτεί κανείς ότι ξεκίνησαν πουλώντας τη μουσική τους σε κασέτες! Α.Ρ.
Τη χρυσή εποχή του internet που οι αγορές από τη Μ.Βρετανία ήταν εύκολες και φθηνές, διάβασα στο περιοδικό Prog για την ύπαρξη και κυκλοφορία του πρώτου και μοναδικού δίσκου των Qango(1999), ένα πραγματικό progressive rock supergroup με John Wetton (μπάσο, τραγούδι), Carl Palmer (ντραμς), Geoff Downes (πλήκτρα) κι οι τρεις πρώην Asia και με κιθαρίστα τον Dave Kilminster. Εννοείται ότι το παρήγγγειλα αμέσως! Σύντομα ο Downes αποχώρησε για να ενσωματωθεί στους Asia του John Payne κι αντικαταστάθηκε από τον John Young. Για να είμαστε ειλικρινείς, οι Quango δεν άγγιξαν την επιτυχία των Asia ούτε καν των Emerson, Lake & Palmer, απλά στο μοναδικό cd τους Live in the Hood, που είναι live, παίζουν κλασικά κομμάτια των πρώην groups τους και νομίζω ότι ενδιαφέρον θα είχε να τους δει κανείς στις ελάχιστες συναυλίες που έδωσαν, παρά να αγοράσει το cd τους. Α.Ρ.
Γνωστό συγκρότημα στους progressive fans είναι οι Άγγλοι Pineapple Thief που έως σήμερα έχουν κυκλοφορήσει 13 studio άλμπουμ και 8 live! Αν βρείτε το άλμπουμ τους Tightly Unwound (2008), φροντίστε να το ακούσετε.
Υπάρχουν αρκετά συγκροτήματα με το όνομα Solstice με πιο γνωστούς τους Αμερικάνους που παίζουν death metal, αλλά εμείς θα μιλήσουμε για τους Άγγλους Solstice, που σχηματίστηκαν στις αρχές της δεκαετίας του 80(!), με μόνο σταθερό μέλος τον κιθαρίστα Andy Glass. Έχουν κυκλοφορήσει 6 studio άλμπουμ, με πιο πρόσφατο το Sia (2020), ενώ ο Andy Glass παίζει παράλληλα και στους "3 Sticks". Α.Ρ.
Από τα μεγάλα συγκροτήματα του neo progressive οι Transatlantic, σχηματίστηκαν το 1999 από τους Neal Morse (πρώην Spock's Beard), Roine Stolt (Kaipa, the Flower Kings), Pete Trewavas (Marillion, Edison's Children) και Mike Portnoy (πρώην Dream Theater) και κυκλοφόρησαν μια σειρά άλμπουμ, που μπορεί να ακούγονται κουραστικά αλλά σίγουρα είναι ενδιαφέροντα. Τώρα θα μου πείτε πως συνδυάζονται αυτά τα δύο; Ε, οι Transatlantic το κατάφεραν! Στο αρχικό σχήμα συμμετείχε κι ο κιθαρίστας των Fates Warning, Jim Matheos, αλλά οι υποχρεώσεις που είχε δεν τον άφησαν να πάρει μέρος και να τον αντικαθιστά ο Roine Stolt των Flower Kings και το 2000 κυκλοφόρησαν το πρώτο άλμπουμ με τίτλο SMPT:e με τον τίτλο να προέρχεται από ένα συνδυασμό του τελευταίου γράμματος κάθε μέλους αλλά κι ενός πρωτόκολλου χρονομηχανής, που χρησιμοποιείται σε στούντιο ηχογράφησης υψηλής ποιότητας.
Η ΠΑΛΙΑ ΦΡΟΥΡΑ ΠΟΥ ΔΕΝ ΚΑΤΑΞΙΩΘΗΚΕ
Στο Reading το 1978 ξεκινούν την καριέρα τους οι Twelfth Night, που πήραν το όνομά τους από το ομώνυμο έργο του William Shakespear. Το συγκρότημα ξεχωρίζει από την πρώτη στιγμή με την Electra McLeod να ερμηνεύει τα τραγούδια τους και το 1980 και μετά από 2 χρόνια περιοδειών, κυκλοφορούν το mini άλμπουμ με τίτλο το όνομά τους και το single “The First 7”. Αργότερα η McLeod αποχωρεί και συνεχίζουν σαν τετράδα, κυκλοφορόντας το Live at the Target (1981) για να επανέλθουν τον επόμενο χρόνο με τις κασέτες Smiling at Grief και Fact and Fiction που περιείχε μια πολύ καλή διασκευή του "Eleanor Rigby" Οι συνεχείς περιοδείες και οι εμφανίσεις στο Readig Festival τους φέρνουν να υπογράψουν στη Music For Nations. Τελευταίο άλμπουμ τους το live A Night to Remember(2019). Ε.Κ.
Οι IQ σχηματίζονται στο Southampton και ξεκινούν εμφανίσεις σε τοπικά clubs και Pubs για να κυκλοφορήσουν το 1982 σε κασέτα το άλμπουμ Seven Stories into Eight και μάλιστα σε προσωπική παραγωγή. Το 1983 κυκλοφορούν το πρώτο άλμπουμ τους με τίτλο Tales from the Lush Attic με τον ήχο τους να είναι έντονα επηρεασμένος από αυτόν των Genesis, Gabriel εποχής, πράγμα που ακολουθούν και στο δεύτερο άλμπουμ τους The Wake (1985). Περιοδεύουν συνεχώς κι έτσι κυκλοφορούν το live Living Proof (1986) που σημαδεύεται από την αποχώρηση του τραγουδιστή Peter Nicholls. Την περίοδο 1986-1990 πειραματίζονται με πιο radio friendly pop ήχους και η δημοτικότητά τους πέφτει. Με την επιστροφή του Nichols ο ήχος τους επιστρέφει στο πιο κλασικό progressive αλλά με περισσότερα electro synths στοιχεία. Το συγκρότημα εξακολουθεί να παρουσιάζει καινούργιο υλικό με πιο ενδιαφέροντα, εκτός των πρώτων δυο, και τα Nomzamo(1987) , Ever (19930 και Subterranea (1979). E.K.
Στα πολλά καλά progressive Βρετανικά συγκροτήματα που δεν κατάφεραν να γνωρίσουν επιτυχία και καταξίωση ανήκουν και οι Pallas, με την ιστορία τους να αρχίζει το …1976(!)με το όνομα Rainbow αλλά με τη δισκογραφική εμφάνιση των άλλων Rainbow του Ritchie Blackmore αναγκάστηκαν να αλλάξουν σε Pallas Athene με τον ήχο που είχαν και pop, new wave στοιχεία. Το 1979 τους βρίσκουμε στο progressive ήχο με κομμάτια και εμφανίσεις που θυμίζουν Genesis, Peter Gabriel εποχής ήχο. Το 1981 μετά από μια σειρά πετυχημένων εμφανίσεων σε φεστιβάλ και συναυλίες, εμφανίζονται στο Marquee σαν Pallas πλέον και με θεατρινίστικη σκηνική παρουσία του τραγουδιστή Evan Lowson Τον ίδιο χρόνο κυκλοφορούν το Arrive Alive σε κασέτα (ιδιαίτερα διαδεδομένο format ήχου εκείνης της εποχής) και με την υποστήριξη των Marilion εμφανίζονται στο Reading Festivalκαι υπογράφουν συμβόλαιο με την EMI, για να κυκλοφορήσουν το 1984 το πρώτο άλμπουμ τους με τίτλο The Sentinelαφήνοντας καλές εντυπώσεις αλλά και πωλήσεις. Το 1986 κυκλοφορούν το The Wedge κι έκτοτε με αρκετές αλλαγές στη σύνθεση τους κυκλοφορούν ανά χρονικά διαστήματα δίσκους με πιο πρόσφατο το Edge Of Time (2019). Εκτός από τα πρώτα 2 άλμπουμ τους (The Sentinel και The Wedge), ενδιαφέρον παρουσιάζουν και τα Beta the Drum 91998), The Cross and the Crucible(20010 και Dream of Men (2005). Ε.Κ.
Η ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ STEVEN WILSON KAI PORCUPINE TREE
Το 1987, ο νεαρός συνθέτης, κιθαρίστας και τραγουδιστής Steven Wilson πραγματοποιεί τα πρώτα μουσικά βήματά, ηχογραφόντας demo κασέτες με το όνομα Porcupine Tree κα πουλώντας τη μουσική του σε κασέτες που όπως διαβάσατε και πιο πάνω ήταν πολύ διαδεδομένο format ήχου τη δεκαετία του 80! Γεννημένος το Νοέμβριο του 1967, ο Wilson αφιερώνει όλο το χρόνο του στη δημιουργία οργανικής μουσικής και το1989 κυκλοφορεί το πρώτο άλμπουμ του με τίτλο Tarquin’s Seaweed Farm, πάντα σε κασέτα, αφήνοντας να εννοηθεί ότι πρόκειται για ένα πολυμελές συγκρότημα, ενώ στην πραγματικότητα ο ίδιος έπαιζε όλα τα όργανα! Τα λίγα αντίτυπα της 80λεπτης κασέτας εξαντλούνται και σιγά σιγά ο Wilson φτιάχνει το προσωπικό του studio. To 1991 κυκλοφορεί και πάλι σε κασέτα το δεύτερο άλμπουμ του με τίτλο The Nostalgia Factory και αντιλαμβάνεται ότι χρειάζεται μουσικούς για να υποστηρίξει τις συνθέσεις του. Και φθάνουμε στο 1991 που κυκλοφορεί το πρώτο επίσημο άλμπουμ με τίτλο Porcupine Tree on a Sunday of Life που στην ουσία είναι επαναηχογραφήσεις των προηγούμενων συνθέσεων του που είχαν κυκλοφορήσει σε κασέτα. Εδώ συναντάμε το συνεργάτη του Richard Barbieri με τον ήχο τους να μπορεί να χαρακτηριστεί progressive space rock με πολλούς επηρεασμούς από τη δεκαετία τυου 70. Ακολουθεί μια σειρά τακτικών δισκογραφικών κυκλοφοριών για να αδρανοποιηθούν το 2010 οπότε κι ο Wilson δραστηριοποιείται μόνος του. Το 2021 οι Wilson, Barbieri κι ο μόνιμος ντράμερ τους Gavin Harrison ηχογραφούν πλέον σαν τρίομε το studio (No Man’s Land) που είχε φτιάξει ο Wilson με τα πρώτα χρήματα που είχε κερδίσει, εξελίχθηκε σε …εταιρεία και κυκλοφόρησε ότι υλικό είχαν σε κασέτα, cd και EP! Αξιοσημείωτες είναι οι κυκλοφορίες τους Fear of a Blank Planet(2007), The IncideNt (32009), Signify (1996) και Absentia (2002). Ε.Κ.
1978, Stroud, Gloucestershire, Ηνωμένο Βασίλειο. Εκεί σχηματίζονται οι Zeus Pendragon και μετά από πολλές ανακατατάξεις στη σύνθεσή τους, σταθεροποιούνται και αρχίζουν συναυλιακή δραστηριότητα. Το 1978 εμφανίζονται στο Reading Festival και γίνονται πιο γνωστοί παίζοντας support στους Marillion, IQ, Pallas και πετυχαίνουν να υπογράψουν συμβόλαιο με την Elusive Rec.To 1984 κυκλοφορούν το πρώτο άλμπουμ με τίτλο Fly High Far για να ακολουθήσει και το The Jewel(1985). Απλουστεύουν το όνομά τους σε Pendragon με τον ήχο τους να μπορεί να θεωρηθεί σαν μια pop εκδοχή των Camel κα ιπεριοδεύουν κι εκτός Μ.Βρετανίας όπυ αποκτούν ιδιάιτερη σχέση με το πολωνικό κοινο! Το 1986 κυκλοφορούν το 9:15 Live at Marquee, με τα ιδρυτικά μέλη Mick Barrett κιθάρα/φωνή, Peter Gee μπάσο και Clive Nolan πλήκτρα συνεχίζουν να περιοδεύοιυν και να ηχογραφούν έως και την 40η επέτειό τους το 2019! Ενδιαφέροντα άλμπουμ τους είναι τα Kowtow(1988) και The World(1991), ενώ στην Πολωνία έχουν fun clubκαθώς και ιδιαίτερες κυκλοφορίες όπως η συλλογή History1984-2000! E.K.
ΕΝ ΚΑΤΑΚΛΕΙΔΙ
Η σύγχρονη prog σκηνή δεν έχει ούτε τη φαντασία ούτε τη μελωδία της πρώτης κλασικής γενιάς, που παραμένει ζωντανή με τα άλμπουμ της. Τα καινούργια nep prog συγκροτήματα είναι πολλές εκατοντάδες, με αφετηρία από χώρες ολόκληρου πλανήτη, κανένα όμως δεν έχει προσφέρει κάτι όχι αντάξιο του παρελθόντος αλλά έστω συγκρίσιμο.
Η ΕΛΛΗΝΙΚΗ ΣΚΗΝΗ
Η ελληνική progressive σκηνή παρ΄όλο ότι έχει να παρουσιάσει λίγα
δείγματα αυτής της μουσικής, όλα είναι καταξειωμένα και πολύ καλά. Να
ξεκινήσουμε από τους PLJ (αργότερα μετονομάστηκαν σε Τερμίτες) που το
1982 γράφουν ένα ολοκληρωμένο μουσικό έργο, βασισμένο την “Αποκάλυψη”
του Ιωάννη και με στίχους βασισμένους στις προφητείες και τα κρυφά
νοήματά του. Τίτλος του έργου, Armageddon”.Mε τις ταινίες στο χέρι
αποφασίζουν να δοκιμάσουν την τύχη τους στο εξωτερικό, με πρώτη στάση
στη Γαλλία και με την ελπίδα να επαναλάβουν την πετυχημένη προσπάθεια
των Aphrodite's Child. H Γαλλική Polygram τους απορρίπτει και το ίδιο
γίνεται κι από την Αμερικάνικη Warner. Απογοητευμένοι επιστρέφουν στην
Ελλάδα όπου κτυπούν την πόρτα και στο εδώ παράρτημα της Polygram.
Αυτή τη φορά στέκονται τυχεροί και με την βοήθεια του Γιάννη Πετρίδη καταφέρνουν να κυκλοφορήσουν τη δουλειά τους το 1982 με την ετικέτα της Vertigo, ένα εξαιρετικό δείγμα της Ελληνικής “προοδευτικής” μουσικής, άρτια ηχογραφημένο κι εκτελεσμένο που δυστυχώς δεν είχε την απήχηση που περίμεναν. Σ' αυτό συνέβαλε και το “θάψιμο” από αρκετά μουσικά έντυπα με το αιτιολογικό ότι ήταν εκτός εποχής.Οι P.L.J Band κυκλοφόρησαν ένα ακόμα άλμπουμ με τίτλο “Τερμίτες” ενώ μετά συνέχισαν την καριέρα τους υιοθετώντας το ίδιο όνομα, αλλάζοντας τον στίχο τους σ' ελληνικό και με την προσθήκη του Φίλιππου Σπυρόπουλου. To 1979 σχηματίστηκαν οι Apocalypsis (Βασίλης Δερτιλής πλήκτρα, Γιάννης Παλαμίδας φωνητικά, Αχιλλέας Σπύρου κιθάρες, Χάρης Φωτόπουλος μπάσο και Σταύρος Σιδηρόπουλο ντραμς) με το ύφος τους να παραπέμπει στον ήχο των progressive rock συγκροτήματα των '70'ς, ένας ήχος που κυριαρχούσε τότε, με μεγαλύτερη επιρροή από τους Genesis της εποχής με τον Peter Gabriel. Τo 1980 κυκλοφόρησαν τον πρώτο δίσκο με τίτλο τ' όνομά τους, με Αγγλικό στίχο και επιρρόες που θυμίζαν φωνητικά και συνθετικά Yes, Renaissance και Genesis. Ένα πραγματικά υπέροχο άλμπουμ για τα ελληνικά δεδομένα, αλλά μουσικά αρκετά παρωχημένο σε μια εποχή που άλλαζε ραγδαία παγκοσμίως.
Το 1981 κυκλοφορεί το δεύτερο και τελευταίο άλμπουμ τους με νέα μέλη τους Κώστα Στρατηγόπουλο (κιθάρες), Λάμπρο Τσελέντη (μπάσο), Τάκη Λιαρμακόπουλο (ντραμς) και Κίμων Βασιλόπουλος (φωνητικά). Το ύφος εδώ είναι αρκετά αλλαγμένο, η μουσική ακολουθεί πιο hard rock φόρμες ενώ η επιρροή του new wave είναι εμφανής. Η πορεία του συγκροτήματος ολοκληρώνεται το 1983 με την διάλυσή τους, ενώ προς τα τέλη της δεκαετίας συναντάμε τον Δερτιλή ως βασικό μέλος των Bang, ένα ντουέτο μαζί με τον Θανο Καλλίρη.
Παρ΄όλο που βρισκόμαστε στην εποχή της δικτατορίας (1972), ο Κώστας Τουρνάς ηχογράφησε το εξαιρετικό άλμπουμ “Απέραντα Χωράφια” που τάραξε τότε τα νερά της δισκογραφίας και ακόμη και μέχρι σήμερα συνεχίζει να εκπλήσσει όσους ακούν τον δίσκο για πρώτη φορά. Αμέσως μετά την διάλυση των Poll, και στην αρχή μιας εκπληκτικής καριέρας σαν σόλο τραγουδιστής, συνθέτης, ενορχηστρωτής και παραγωγός, ο Τουρνάς συνεργάζεται με συμφωνική ορχήστρα και με το ροκ συγκρότημα των Ρουθ, δημιουργώντας ένα δίσκο ορόσημο την Ελληνική ροκ σκηνή, έναν απ' τους καλύτερους δίσκους που κυκλοφόρησαν ποτέ. Ο συνδυασμός στοιχείων από την Ελληνική παράδοση, την κλασσική μουσική και το ροκ με αμέτρητες αλλαγές, ευρηματικό και πλούσιο μουσικά ακόμα και σήμερα 50 χρόνια μετά, προηγήθηκε κατά πολύ από άλλες παρόμοιες προσπάθειες άλλων καλλιτεχνών καθιστώντας τα “Απέραντα Χωράφια” έναν από τους καλύτερους δίσκους της ελληνικής δισκογραφίας. Σε μια ιδιαίτερα δύσκολη περίοδο, όπως αυτή της δικτατορίας, ο Τουρνάς επιχειρεί να γράψει ένα “κόνσεπτ” άλμπουμ, με δικούς τους στίχους βασισμένους σε προσωπικές εμπειρίες. Το αποτέλεσμα είναι οι στίχοι αυτοί ν' ακούγονται τόσο επίκαιροι και άμεσοι, ακόμα μέχρι και σήμερα. Ο δίσκος ηχογραφήθηκε στο Polysound Studio το 1972, με διεύθυνση ορχήστρας από τον Κώστα Κλάβα, ηλεκτρονικά εφέ του Γιάννη Σμυρναίου και παραγωγή του Κώστα Φασόλα.Ένα χρόνο μετά, το 19732, ένας άλλος πρώην Poll, o Σταύρος Λογαρίδης και μαζί του οι Δήμος Παπαχρήστου (κιθάρα), ΄Αρης Τασούλης (πλήκτρα), Γιώργος Τσουπάκης (τύπανα), ενώ στιχουργικά τους βοηθούσε και ο γνωστός σκηνοθέτης Κώστας Φέρρης, κυκλοφορούν τον ένα και μοναδικό δίσκο των Ακρίτας που ανδιαμφσβήτητα ένα ένα κλασσικό διαμάντι progressive rock μουσικής, παντρεύοντας με αριστοτεχνικό τρόπο την Ελληνική μουσική παράδοση με την jazz, την folk αλλά και τον προοδευτικό ήχο. Ο δίσκος είναι concept, ένα έργο εμπνευσμένο από την «Ασκητική» του Ν. Καζαντζάκη και αναφέρεται στον ήρωα Ακρίτα, ο οποίος την στιγμή του θανάτου του επιχειρεί μια αναδρομή στην ζωή του, αλλά δεν γνώρισε την αντίστοιχη εμπορική επιτυχία με αποτέλεσμα να μην υπάρχει ανάλογη δισκογραφική συνέχεια, παρά τις ζωντανές εμφανίσεις τους. Τρία χρόνια αργότερα, διαλύθηκαν, με την καλλιτεχνική αξία του δίσκου να παραμένε αναλλοίωτη.
Η ελληνικές συμμετοχές στο κλασσικό ήχο του progressive κλείνουν με το αξεπέραστο άλμπουμ των Aphrodite’s Child, «666», γνωστό κι ως «η Αποκάλυψη του Ιωάννου». Ένα διπλό άλμπουμ με πολύ πρωτοποριακό περιεχόμενο για την εποχή του, τόσο που να μην γίνει εύκολα αποδεκτό όταν κυκλοφόρησε, με τίτλος νας προκαλεί, αφού το «666» είναι το σύμβολο του Διαβόλου και χρειάστηκαν πολλά χρόνια για να αναγνωριστεί η πραγματική του αξία, τουλάχιστον στη χώρα μας. Η ιδέα για το «666» ανήκει στον σκηνοθέτη Κώστα Φέρρη, που ήθελε να κάνει μια ροκ όπερα, σαν το “Tommy” των Who αλλά με στίχους να προέρχονταν από την «Αποκάλυψη του Ιωάννη», δηλαδή το τελευταίο βιβλίο της Καινής Διαθήκης. Όμως ο Βαγγέλης Παπαθανασίου, αντί για ροκ όπερα, προτίμησε την φόρμα του concept album και αυτό έγινε. Οι άνθρωποι της δισκογραφικής εταιρείας τους άφησαν εντελώς ελεύθερους να ηχογραφούν, πιστεύοντας ότι θα επαναλάβουν τις επιτυχίες των “Rain and Tears” και “Ot’s 5 O’clock”. Αντ αυτών, άκουσαν ένα εντελώς πρωτοποριακό ήχο, που πάντρευε την πειραματική μουσική, που έδενε jazz
ΕΠΑΜΕΙΝΩΔΑΣ ΚΟΛΙΟΣ
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ
17/4/22
Την επόμενη Κυριακή: Twisted Sister: Δεν είμαστε glam,είμαστε glamorous!
Δημοσίευση σχολίου