Μεγάλωσα σε μια εποχή, που όλα τριγύρω μου σήμαιναν Beatles: Τα θέματα των τραγουδιών, η μουσική, οι στίχοι, τα φωνητικά, οι ενορχηστρώσεις, το ντύσιμο, το χτένισμα, το χιούμορ, οι φιλοσοφικές και πολιτικές απόψεις, το κίνημα της ειρήνης και των hippies, όλα επηρεάζονταν από τους Beatles! Μην νομίσετε βέβαια ότι μιλάμε για θεούς, ότι όλα αυτά προέκυπταν κατά κάποιον μαγικό τρόπο. Οι Beatles σεβάστηκαν τους προπάτορές τους (τον Elvis, τον Chuck Berry, τον Little Richard), υποκλίθηκαν στον Bob Dylan και τους Beach Boys, συνεργάστηκαν με τον Eric Clapton, με τους Rolling Stones, με τον Donovan, έδωσαν έμπνευση στους Pink Floyd, στους Who, … Με λίγα λόγια, προσπάθησαν πάντα να αποτελούν ένα δυναμικό κομμάτι της αστείρευτης δημιουργικότητας των 60s, κατάφεραν όμως, να είναι και το μόνιμο και αλάνθαστο σημείο αναφοράς.
13 studio albums κυκλοφόρησαν, όλα κι όλα, οι Beatles στη Μεγάλη Βρετανία (στις ΗΠΑ, η δισκογραφική εταιρία τα ξεχείλωσε σε 18). Αν σκεφτούμε όμως ότι μιλάμε για 13 σούπερ επιτυχημένα άλμπουμ, που ηχογραφήθηκαν μέσα σε 7 χρόνια (από το 1963 ως το 1969) και έχουν πουλήσει συνολικά 184.000.000 αντίτυπα, όσα κανείς άλλος καλλιτέχνης ως τώρα, καταλαβαίνετε ότι μιλάμε για 13 κομμάτια ιστορίας! Είναι συνεπώς πολύ δύσκολο να ιεραρχήσεις τα άλμπουμ των Beatles, ιδίως μάλιστα όταν 9 απ’ αυτά (από το “Help” και πέρα) τα έχεις ζήσει «εν τω γεννάσθαι». Ας το δούμε όμως -έστω- σαν μια βόλτα στη δεκαετία των 60s, που πραγματικά σφραγίστηκε από τα άλμπουμ αυτά:
13—YELLOW SUBMARINE (1968)
Παρόλο που το άλμπουμ αυτό κυκλοφόρησε ως soundtrack της ομώνυμης καταπληκτικής ταινίας κινουμένων σχεδίων, που αποτέλεσε σταθμό της ψυχεδελικής αισθητικής, δεν μπορούμε να το θεωρήσουμε ως ένα «κανονικό» άλμπουμ των Beatles. Η μία πλευρά του LP καταλαμβάνεται από ορχηστρικές συνθέσεις του μόνιμου παραγωγού των Beatles, του George Martin, που λειτουργούσαν ως μουσικό χαλί κατά τη διάρκεια του έργου. Στην άλλη πλευρά, υπάρχουν έξι τραγούδια των Beatles, από τα οποία όμως μόνο 4 είναι καινούργια (μεταξύ αυτών, το υπέροχο ‘Hey Bulldog’, με το χαρακτηριστικό piano riff). Τα άλλα δύο (το ομώνυμο ‘Yellow Submarine’ και το ‘All You Need is Love’) είχαν κυκλοφορήσει σε προηγούμενα άλμπουμ.
12—WITH THE BEATLES (1963)
Είναι το δεύτερο άλμπουμ που κυκλοφόρησαν οι Beatles και, όπως ήταν φυσικό, ακολουθεί την επιτυχημένη συνταγή του πρώτου: Ένα αδιάκοπο σφυροκόπημα ζωντάνιας και φρεσκάδας, που προέρχεται από την ανάμειξη δικών τους συνθέσεων και διασκευών της rock ‘n’ roll σκηνής και που είχε ως αποτέλεσμα την εδραίωση των Beatles κορυφή των βρετανικών charts (η κατάκτηση της Αμερικής θα ερχόταν έναν χρόνο αργότερα). Πολλά και σημαντικά τα hits που βρίσκουμε σ’ αυτό το άλμπουμ: Το ιστορικό ‘I Want to Hold Your Hand’, με το οποίο «εισέβαλαν» στις ΗΠΑ, το μέγα σουξέ ‘She Loves You’ (The toppermost of the poppermost, έλεγαν οι ίδιοι αστειευόμενοι), το ‘All My Loving’ και άλλα όμορφα νεανικά τραγουδάκια, που συνέχισαν και εδραίωσαν αυτόν τον πανζουρλισμό που είχε προκαλέσει το πρώτο τους άλμπουμ και ονομάστηκε «Μπητλομανία».
11—BEATLES FOR SALE (1964)
Ένα άλμπουμ που κανονικά θα αποτελούσε σημείο καμπής για τους Beatles, ατυχώς στριμώχτηκε ανάμεσα σε δυο τεράστιες επιτυχίες τους, το “A Hard Day’s Night” και το “Help!” (θα τα δούμε και τα δυο πιο κάτω) και δεν εκτιμήθηκε όσο θα έπρεπε. Είναι η πρώτη φορά που οι Beatles, έχοντας στο μεταξύ έρθει σε επαφή με τον Bob Dylan, αλλάζουν τη στιχουργική τους και από το κλασικό “boy loves girl” περνάνε σε πιο γήινα θέματα. Τυπικό δείγμα αυτής της αλλαγής το ‘I Am a Loser’. Στο ίδιο άλμπουμ βρίσκουμε τη μεγάλη επιτυχία ‘Eight Days a Week’, αλλά και τις όμορφες μπαλάντες ‘I’ll Follow the Sun’ και ‘Every Little Thing’.
10—A HARD DAY’S NIGHT (1964)
Είναι η πρώτη φορά που ένα άλμπουμ των Beatles περιέχει μόνο δικές τους συνθέσεις! Κάτι ακόμα που κάνει αυτό το άλμπουμ ιστορικό, είναι ότι η ομώνυμη κινηματογραφική ταινία που γυρίστηκε για την υποστήριξή του, έχει την πρωτόγνωρη για τότε φόρμα του video clip! Ενός πολύτιμου μάλιστα video clip, γιατί σ’ αυτό απαθανατίζεται η «Μπητλομανία», δηλαδή η μέχρι υστερίας λατρεία των Beatles από τους νεαρούς οπαδούς τους, κυρίως τις κοπέλες. Πολλές οι επιτυχίες του δίσκου, με κυριότερες το ομώνυμο τραγούδι (με το μυστηριώδες ακόρντο στην εισαγωγή του), το ‘Can’t Buy Me Love’ και το ‘Tell Me Why’. Χωρίς να είναι το «σούπερ» άλμπουμ, αποτελεί το ξεκίνημα της αυτόνομης πορείας των Beatles στο μουσικό στερέωμα, οπότε παίρνει δικαιωματικά θέση στο top 10.
9—PLEASE PLEASE ME (1963)
Το ντεμπούτο άλμπουμ των Beatles προοριζόταν να είναι απλώς το όχημα για την παραπέρα προώθηση των δύο πρώτων τους hits, του ‘Love Me Do’ και του ‘Please Please Me’. Ήταν συνηθισμένο αυτό τότε: Ένα – δυο σουξέ, τα αντίστοιχα flip side, πέντε-έξι fillers, έτοιμο το άλμπουμ! ΟΙ Beatles όμως όρμησαν σαν σίφουνες στο στούντιο (στις 11/2/1963) και σε 9 ώρες και 45 λεπτά είχαν ηχογραφήσει άλλα 10 αξιόλογα τραγούδια, δικά τους ή διασκευές! Το αποτέλεσμα ήταν ένας ολοκληρωμένος δίσκος, γεμάτος ζωντάνια, που όχι μόνο ανέδειξε κάποια ακόμη υπέροχα κομμάτια τους, όπως το ‘I Saw Her Standing There’ και το ‘Do You Want to Know a Secret’, αλλά τόνιζε και τις rock ‘n’ roll καταβολές τους.
8—HELP! (1965)
Το 5ο άλμπουμ των Beatles είναι, ουσιαστικά, το soundtrack της δεύτερης ταινίας που γύρισαν το 1965. Για την ακρίβεια, τα 7 τραγούδια της α’ πλευράς είναι αυτά που ακούγονται στην ταινία, απ’ τα οποία ξεχωρίζουν το ομώνυμο ‘Help!’ και το ‘Ticket to Ride’. Στη β’ πλευρά βρίσκουμε άλλα 7, που δεν συμπεριλήφθηκαν στην ταινία, ανάμεσα σ’ αυτά και το περίφημο ‘Yesterday’, το πιο διασκευασμένο τραγούδι όλων των εποχών (πάνω από 2000 διασκευές). Το “Help!” αποτελεί σημείο καμπής της καλλιτεχνικής δημιουργίας των Beatles, καθώς σιγά-σιγά αφήνουν πίσω τους τη λαμπερή εικόνα των ποπ ειδώλων και αντλούν την έμπνευσή τους από πιο σοβαρά ζητήματα, χωρίς όμως να αδιαφορούν για την πρωτοκαθεδρία τους στα charts.
7—MAGICAL MYSTERY TOUR (1967)
Το “Magical Mystery Tour” δεν κυκλοφόρησε ως άλμπουμ στη Μεγάλη Βρετανία, αλλά ως διπλό EP. Σ’ αυτό περιλαμβάνονταν τα 6 τραγούδια που είχαν γράψει οι Beatles για την ομώνυμη τηλεταινία, που προβλήθηκε από το BBC τα Χριστούγεννα του 1967. Η αμερικάνικη αγορά όμως δεν σήκωνε το ΕΡ, οπότε εκεί κυκλοφόρησε ως άλμπουμ, έχοντας στη μια πλευρά τα τραγούδια της τηλεταινίας και από την άλλη 6 singles, που δεν είχαν ως τότε βρει χώρο σε κάποιο άλμπουμ (με την εξαίρεση του ‘All You Need is Love’). Σ’ αυτή την αμερικάνικη έκδοση αναφερόμαστε εδώ, που δεν θα έπρεπε κανονικά να συγκαταλέγεται στη λίστα μας, πώς όμως να την αγνοήσεις, όταν περιέχει κάποιες από τις μεγαλύτερες επιτυχίες του γκρουπ, όπως ‘Strawberry Fields Forever’, ‘Penny Lane’, ‘The Fool on the Hill’, ‘Hello Goodbye’ και το ανεπανάληπτο ‘I Am the Walrus’!
Σημ. Το αμερικάνικο άλμπουμ κυκλοφόρησε τελικά και στη Μ. Βρετανία το 1976.
Αν είχα γράψει αυτό το κείμενο παλιότερα, το “Let it Be” θα βρισκόταν πολύ ψηλότερα στη λίστα μου, μπορεί και στην κορυφή. Ήταν, βλέπετε, η έντονη συναισθηματική φόρτιση για το -όπως νόμιζα τότε- τελευταίο άλμπουμ των Beatles, ήταν το λουσάτο εξώφυλλο, ήταν που είχα δει και την ομώνυμη ταινία με τη συναυλία στην ταράτσα, όλα αυτά και πολλά άλλα... Σήμερα, που ξέρω ότι το “Let it Be” ήταν το προτελευταίο τους άλμπουμ (απλώς καθυστέρησε να κυκλοφορήσει) και -τέλος πάντων- το κοιτάζω με πιο ψύχραιμο μάτι, το τοποθετώ σ’ αυτή τη θέση, διότι μπορεί μεν να περιέχει υπέροχα κομμάτια (‘Let it Be’, ‘Get Back’, ‘Across the Universe’, ‘The Long and Winding Road’, ‘I, Me, Mine’), αλλά δεν μπορεί να συγκριθεί με την πρωτοτυπία, αλλά και τη μεστότητα των κορυφαίων τους albums.
5—RUBBER SOUL (1965)
Το πέρασμα των Beatles από την «παιδιάστικη» εποχή σε μια περίοδο αυτογνωσίας, που είχε ήδη αρχίσει να αχνοφαίνεται στο “Help!”, είναι πια ολοφάνερο στο επόμενο άλμπουμ τους, το “Rubber Soul”. Η νέα αυτή περίοδος δημιουργίας σηματοδοτείται από αξεπέραστα τραγούδια όπως το ‘Norwegian Wood’ (όπου ακούμε πρώτη φορά τον ήχο του ινδικού οργάνου sitar), το ‘We Can Work it Out’, το ‘Nowhere Man’ και το μελαγχολικό ‘In My Life’, τα οποία, σε συνδυασμό με τα chartbusters ‘Michelle’ και ‘Girl’, εκτοξεύουν το “Rubber Soul” στο Νο 1 Μεγάλης Βρετανίας και ΗΠΑ και το καθιερώνουν ως ένα από τα σπουδαιότερα άλμπουμ των Beatles. Μάλιστα, ο George Harrison το θεωρεί ως το καλύτερό τους.
4—THE BEATLES (1968)
Περισσότερο γνωστό ως “White Album”, αποτελεί την πιο χαρακτηριστική κατάθεση ψυχής και ταλέντου των Beatles, περισσότερο ως μονάδες και λιγότερο ως συνόλου. Εδώ ο Lennon και ο McCartney αφήνουν τον εαυτό τους εντελώς ελεύθερο να δημιουργήσει, φτάνοντας ακόμα και σε υπερβολές, όπως το πειραματικό Revolution 9. Επηρεασμένοι από το πέρασμά τους από την Ινδία και την παρέα τους, εκεί, με τον λυρικό τροβαδούρο Donovan, μπαίνουν στο studio γεμάτοι φρέσκες ιδέες, που εκτείνονται από υπέροχες μπαλάντες, όπως το ‘Blackbird’, το ‘I am so Tired’, το μοναδικό ‘Happiness is a Warm Gun’ ή το καουμπόικο ‘Rocky Racoon’, σε πολύ ηλεκτρικά κομμάτια, όπως το ‘Helter Skelter’, το ‘Birthday’ και το ‘Yer Blues’. Πολύ σημαντική και η συνεισφορά του George Harrison σ’ αυτό το άλμπουμ, κυρίως με το καταπληκτικό ‘While My Guitar Gently Weeps’, όπου σόλο κιθάρα παίζει ο Eric Clapton! Αν προσθέσουμε σ’ όλα αυτά τις top επιτυχίες ‘Obladi-Oblada’ και ‘Back in the USSR’, έχουμε ένα ακόμα πραγματικά ανεπανάληπτο άλμπουμ, που κυκλοφόρησε μάλιστα σ’ ένα ολόλευκο εξώφυλλο, στο οποίο απλώς αναγραφόταν ανάγλυφα το όνομα Beatles. Τίποτε άλλο!
(Σε προσωπικό επίπεδο, θα ήθελα να εξομολογηθώ ότι είναι από τα άλμπουμ που έχω «λιώσει» και στενοχωριέμαι που το τοποθετώ στη θέση 4. Έλα όμως, που τα άλλα τρία είναι ακόμα καλύτερα!).
3—REVOLVER (1966)
Το 1966 είναι μια χρονιά ορόσημο για τους Beatles. Έχοντας αποφασίσει ότι δεν πρόκειται να ξανακάνουν live εμφανίσεις, συνθέτουν και ηχογραφούν τα νέα τους τραγούδια χωρίς τους περιορισμούς που θέτει μια ζωντανή εκτέλεση. Έτσι, έχουν όλη την άνεση να πειραματιστούν σε πιο αβανγκάρντ μουσικές και να στραφούν σε πιο απαιτητικό ακροατήριο. Πράγματι, το “Revolver” ξεχειλίζει από νέες ιδέες, που περιλαμβάνουν από παιδικά τραγουδάκια μέχρι μοντάζ ταινιών παιγμένων ανάποδα! Και τι δεν βρίσκεις σ’ αυτό το άλμπουμ: Το νωχελικό ‘I’m Only Sleeping’, το πανέμορφο ‘For No One’ (με το χαρακτηριστικό κόρνο στην ενορχήστρωσή του), το κλασικό ‘Eleanor Rigby’, το νοσταλγικό ‘Here, There and Everywhere’, το παιδικό -αλλά τόσο πιασάρικο- ‘Yellow Submarine’, μα πάνω απ’ όλα το παραισθητικό ‘Tomorrow Never Knows’, ένα αλλόκοτο-ππειραματικό εκείνη την εποχή- κομμάτι, που σήμερα θεωρείται μνημείο ψυχεδέλειας. Προσθέστε και τα υπόλοιπα υπέροχα τραγούδια του δίσκου και έχετε ένα από τα κορυφαία άλμπουμ στην ιστορία της ποπ μουσικής.
2—SGT. PEPPER’S LONELY HEARTS CLUB BAND (1967)
Με το άλμπουμ αυτό, οι Beatles κατακτούν πια δυσθεώρητα ύψη έμπνευσης και ποιότητας. Έχοντας «μεταμφιεστεί» σε μια μπάντα ενστόλων της εδουαρδιανής εποχής (κάπου στα 1900-1910), την «μπάντα των μοναχικών καρδιών του λοχία Pepper», αφήνονται να δημιουργήσουν ελεύθερα, χωρίς την πίεση της παγκόσμιας προσμονής για το επόμενο έργο τους. Και πραγματικά, χάρη σ’ αυτή την ελευθερία, αλλά και σε πέντε μήνες σκληρής δουλειάς στο studio, παρουσίασαν στον κόσμο ένα άλμπουμ μοναδικό, που ακόμη και σήμερα συγκαταλέγεται στα κορυφαία άλμπουμ που έχουν ποτέ κυκλοφορήσει. Αν και πρόκειται για δίσκο που ακούς μονορούφι, θα πρέπει να γίνει ειδική μνεία στο ονειρικό ‘Lucy in The Sky With Diamonds’, στο μελωδικό ‘She’s Leaving Home’ και στο αριστουργηματικό ‘A Day in The Life’ (όπου ακούμε για πρώτη φορά τον ήχο του Mini Moog Synthesizer). Μην ξεχάσουμε και το χορταστικό διπλό εξώφυλλο, στο οποίο «ποζάρουν» αμέτρητες προσωπικότητες του σύγχρονου πολιτισμού μας.
1—ABBEY ROAD (1969)
And the Oscar goes to: Abbey Road!!! Πρόκειται για το τελευταίο άλμπουμ που ηχογράφησαν οι Beatles και φαίνεται ότι φύλαξαν γι’ αυτό ό,τι καλύτερο διέθεταν. Ειδικά ο George Harrison ξεπερνά τον εαυτό του, προσφέροντάς μας δύο κορυφαίες συνθέσεις, το ‘Something’ και το ‘Here Comes The Sun’. Κι από κοντά οι Lennon – McCartney με καταπληκτικές -ακόμα και για τα δικά τους standards- συνθέσεις, όπως το ‘Come Together’, το ‘Oh Darling’ ή το ‘She’s So Heavy’. Η ιδιαιτερότητα όμως, αλλά και το μεγαλείο του άλμπουμ βρίσκεται στο 16λεπτο medley οκτώ τραγουδιών, που ολοκληρώνεται με ένα παραγνωρισμένο διαμαντάκι, το ‘The End’, που μοιραία έμεινε στην ιστορία ως το κύκνειο άσμα του μεγάλου συγκροτήματος.
Έχω την απόλυτη πεποίθηση -και είναι πολλοί αυτοί που συμφωνούν- ότι οι Beatles δεν θα μπορούσαν να βγάλουν ποτέ καλύτερο άλμπουμ από το “Abbey Road”. Τι ωραίος τρόπος, στ’ αλήθεια, να τελειώσει η σύντομη, αλλά αλησμόνητη πορεία μιας παρέας πιτσιρικάδων από το Liverpool, που αναδείχτηκαν στην επιδραστικότερη μπάντα που περπάτησε σ’ αυτόν τον πλανήτη!
LIVE ALBUMS
Καλά κι ωραία λοιπόν τα 13 studio albums των Beatles. Live albums δεν υπήρχαν; Όχι, δεν υπήρχαν! Και φταίει η «Μπητλομανία» γι’ αυτό. Πώς να καταγράψεις μια συναυλία των Beatles, χωρίς να σκεπάζεται ο ήχος από τα ουρλιαχτά και τις τσιρίδες του κοινού; Δεν είναι ότι δεν προσπάθησε η δισκογραφική τους εταιρία Capitol, και μάλιστα δύο φορές, στις συναυλίες που έδωσαν οι Beatles στο Hollywood Bowl, στις 23/8/1964 και στις 30/8/1965, ήταν όμως αδύνατον -με τα τότε τεχνικά μέσα- να ακουστεί έστω κι ένα τραγούδι! Τελικά, μόλις το 1977 κατέστη εφικτό να βελτιωθεί ο ήχος αρκετά, ώστε να βγει αυτό το διπλό live album, με τίτλο The Beatles at the Hollywood Bowl, χάρη στην επιμονή και την ευρηματικότητα του George Martin. Δεν έχει κάτι ιδιαίτερο αυτό το άλμπουμ, αποτελεί όμως μια ζωντανή αποτύπωση της λατρείας των οπαδών για τους Beatles.
Ως live album θα μπορούσαμε επίσης να θεωρήσουμε το διπλό CD, που κυκλοφόρησε το 1994, με τίτλο Live at the BBC και περιέχει όλες τις ραδιοφωνικές εκπομπές που έκαναν οι Beatles στο BBC, στο διάστημα 1963-1965. Οι εκπομπές αυτές είναι κατάφορτες με live εκτελέσεις των τραγουδιών που αγάπησαν οι Beatles, από τη δεκαετία του ’50, αλλά και του ’60. Μιλάμε δηλαδή για 56 τραγούδια, κυρίως του Elvis, του Chuck Berry και του Carl Perkins. Ανάμεσα σ’ αυτά όμως υπάρχει και ένα του Μίκη Θεοδωράκη, το ‘Αν θυμηθείς στ’ όνειρό μου’, που οι Beatles τραγουδούν αγγλικά, με τίτλο ‘The Honeymoon Song’.
Τέλος, θα πρέπει να αναφέρουμε και το άλμπουμ Live! at the Star-Club in Hamburg, Germany, που κυκλοφόρησε επίσης το 1977 και περιέχει -όπως λέει κι ο τίτλος του- ηχογραφήσεις των Beatles από την εποχή που έπαιζαν στο Star-Club του Αμβούργου (1962). Ο δίσκος έχει μόνο ιστορικό ενδιαφέρον, αφού πρόκειται για πρόχειρη μονοφωνική ηχογράφηση, στο επίπεδο ενός bootleg.
ΔΙΚΑΙΟΠΟΛΙΣ
9/1/22
E όχι και νο.4 το λευκό ρε παιδιά...Ας αναθεωρήσουμε λίγο!Καλησπέρα.
ΑπάντησηΔιαγραφή