Γράφει ο Αλέξανδρος Ριχάρδος
Για να βάλω τα πράγματα σε μια σειρά, ας οριοθετήσουμε την έκφραση Shock Rock που σε απλά ελληνικά, σημαίνει o συνδυασμός θεατρικής- προκλητικής ερμηνείας με rock μουσική. Απαραίτητη η χρήση σκηνικών, κοστουμιών, σπέσιαλ εφέ, πυροτεχνημάτων αλλά και άλλων αντικειμένων που δίνουν όγκο και ενδιαφέρον στο show! Πριν ξεκινήσετε την ανάγνωση, να αναφέρω ότι το άρθρο ΔΕΝ αποτελεί καταγραφή όλων των καλλιτεχνών που συνδύασαν τη μουσική τους με το θεατρικό στοιχείο, αλλά των κυριότερων. Εξ’άλλου από τη δεκαετία του 90 και μετά, το θεατρικό rock,μπήκε πολύ έντονα στην εμφάνιση των συγκροτημάτων
Ποιος είναι ο πρώτος που έκανε shock rock; Μα ποιος άλλο από τον Βασιλιά Elvis Presley, που το 1956 εμφανίστηκε στην περίφημη τηλεοπτική εκπομπή του Ed Sullivan, κουνώντας τους γοφούς τους, προκαλώντας τη μέση αμερικάνικη κοινωνία. Η μουσική rock λοιπόν, χρεώνεται το shock rock για να πάρει τη σκυτάλη ένας μαύρος, ο rock’n’roller"Screamin' Jay" Hawkins που το 1956, την ίδια χρονιά με τον Βασιλιά, είχε τη πολύ μεγάλη επιτυχία "I Put a Spell on You". Οι εμφανίσεις τους ήταν κάτι παραπάνω από εκκεντρικές, χρησιμοποιώντας μακάβρια σύνεργα (νεκροκεφαλές, σαύρες) φορώντας κάπα, που τον έκανε ακόμα πιο επιβλητικό κι ένα σωρό βραχιόλια, δακτυλίδα και κρεμαστά. Η ιστορική εμφάνισή του στο Gagarin το 1999 έχει μείνει αλησμόνητη.
Από τους ελληνικούς συναυλιακούς χώρους έχει περάσει κι ένας άλλος πρωτοπόρος του shock rock, ο Άγγλος Arthur Brown που το 1968 είχε μια τεράστια κι αξεπέραστη επιτυχία, το “Fire”, όπου εμφανιζόταν με κάπα και φορώντας στο κεφάλι ένα αναμμένο πυρσό(!!!) που τον τροφοδοτούσε με ένα καμινέτο που έκρυβε κρύβει κάτω από το καπέλο του! Εννοείται ότι τα επόμενα χρόνια, πάθαινε καθημερινούς πονοκεφάλους. Η εμφάνιση των πρώτων rock συγκροτημάτων όπως Animals, Kinks Yardbirds με τα κοστούμια, έδωσαν τη θέση τους στους Who με τους Keith Moon και Pete Townshend να διαλύουν τη ντραμς και την κιθάρα, αντίστοιχα, θρυματίζοντας τα σύνορα ευπρέπειας και rock. Όμως το μεγάλο άλμα στο shock rock το έδωσε ένας γιός ιερέα, ο Vincent Furnier, πιο γνωστός με το όνομα Alice Cooper που άρχισε να εμφανίζεται πραγματικά ριζοσπαστικά σε ότι είχαμε δει έως τότε, κυκλοφορόντας στη σκηνή με ένα βόα!!! Σταδιακά εμπλούτισε το show του με γκιλοτίνα, ψεύτικο αίμα, σπαθιά, φωτιές, κούκλες και ότι άλλο μακάβριο θα μπορούσε να προκαλέσει το κοινό, βάζοντας την θεατρική παράσταση στο rock. Την ίδια εποχή, ο David Bowie απογείωνε την προσωπικότητα του Ziggy Stardust, ηχογραφώντας μια σειρά πολύ καλών άλμπουμ.
 |
| Arthur Brown |
Όμως η εμφάνιση του Bowie δεν είχε να κάνει με τίποτε με αυτές των Arthur Brown και Alice Cooper αφού προτίμησε μια ανδρογύναιη προκλητική εμφάνιση. Κι αν οι Alice Cooper και David Bowie προκάλεσαν, τότε τι να γράψω για τους W.A.S.P. του Blackie Lawless που εμφανίστηκαν στο προσκήνιο με το τραγούδι "Animal (F**k Like a Beast)"(1984) που συνοδεύτηκε από ένα πλούσιο horror show με (πολύ) αίμα, καρατομήσεις, πριόνια, σφαγές ψεύτικων γουρουνιών(!), βάσεις μικροφώνων με νεκροκεφαλή και ότι άλλο πιο προκλητικό μπορούσε να βάλει ο νους ένας diehard fan στη δεκαετία του 80. Εμείς είδαμε το show τους αρκετά χρόνια αργότερα, όταν ήταν αρκετά “εξασθενημένο” αλλά δεν συνέβη το ίδιο με τον Δανό Kim Petersen ή πιο γνωστό σαν King Diamond που στις 25 Φεβρουαρίου 1990 μας άφησε με το στόμα ανοιχτό, βλέποντας ένα καταπληκτικό stage show αλλά και μια γενικά καταπληκτική συναυλία. Στη μικρή σκηνή του Ρόδον, είχε χωρέσει ένα νεκροταφείο, ένα σπίτι και ένα δένδρο και ένα σχοινί για κρέμασμα. Κι εμείς από κάτω, τον παρακολουθούσαμε το στόμα ανοιχτό να τσιρίζει μακιγιαρισμένος και κρατώντας μια νεκροκεφαλή τράγου!
Ένα show που εξέλισσε τα επόμενα χρόνια με το δικό του μακιγιάζ όπου προσέθεσε ανάποδους σταυρούς. Βέβαια η πηγή έμπνευσης των δύο προηγουμένων είναι οι Kiss, που πέραν του μακιγιάζ που τους έκανε γνωστούς σε όλο τον πλανήτη(!),σταδιακά πλούτισαν το show τους με πυροτεχνήματα, συσκευές ανύψωσης από τη σκηνή (ο Simmons πέταγε!), πολύ αίμα και άλλα, που λίγο πολύ σας είναι γνωστά. Ο Gene Simmons στην αυτοβιογραφία του λέει πως οι διοργανωτές συναυλιών αλλά και ιδιοκτήτες clubs όπου έπαιζαν, τους αντιμετώπιζαν με ιλαρότητα γιατί δεν πίστευαν ότι πίσω από 4 άνδρες που μακιγιαρόντουσαν, κρυβόταν ένα καλό rock συγκρότημα.
Σαφής ένδειξη ότι ο κόσμος ήθελε να τους βλέπει με τις μάσκες είναι η εποχή που τις έβγαλαν (εποχή δίσκου Lick it Up), ο κόσμος στις συναυλίες τους, τούς φώναζε «We want the masks". Δίπλα στους W.A.S.P., τοποθετώ ένα άλλο αμερικάνικο συγκρότημα, τους Lizzy Borden που μπορεί να μην έκαναν την εμπορική επιτυχία των W.A.S.P., αλλά είχαν δύο πολύ καλά άλμπουμ, τα Menace to Society(1986) και Master of Disguise(1989) είχαν ένα πολύ πλούσιο horror show με εικονικούς αποκεφαλισμούς και κομμένα σώματα (το γνωστό κόλπο που κάνουν οι «μάγοι») . Όλα αυτά μπορείτε να τα δείτε στο cd/2dvd της special έκδοσης του Master of Disguise.
Από τη νεότερη σκηνή, οι Plasmatics της ηθοποιού και stripper Wendy O. Williams, έμειναν στην ιστορία για τις εκκεντρικές εμφανίσεις του. Ανατίναζαν(!) αυτοκίνητα, έκοβαν με πριόνι ηλεκτρικές κιθάρες, διέλυαν με βαριοπούλα τηλεοράσεις και άλλα ωραία, προκαλώντας και ενθουσιάζοντας το κοινό. Η σύλληψη της Wendy O. Williams στο Milwaukee κατά τη διάρκεια συναυλία του συγκροτήματος για προσβολή δημοσίας αιδούς, είναι το λιγότερο πταίσμα!
 |
| Wendy O Williams |
H τρωγλοδιτίκη εμφάνιση του Dee Snider ήλθε κι έδεσε με τα super hits των Twisted Sister χαρακτηρίζοντας την τετραετία 1982- 1985, που το συγκρότημα σφράγισε με την παρουσία του μια ολόκληρη εποχή (και μουσική). Μια δεκαετία νωρίτερα, ο Peter Gabriel εμφανιζόταν με κοστούμια, εξαιρετικά προχωρημένα για την εποχή του, είτε σαν λουλούδι είτε με ένα μέρος των μαλλιών του ξυρισμένο (πράγμα που έγινε μόδα 40 χρόνια μετά!), είτε με ακάνθινο στεφάνι, είτε με περικεφαλαία. Μεταμφιέσεις με τις οποίες δεν συμφωνούσαν τα άλλα μέλη αλλά όπως και να το κάνουμε, ήταν δεκαετίες μπροστά!
Μια κατηγορία από μόνοι τους αποτελούν οι Φιλανδοί Lordi, που το 2006 μπήκαν στη ζωή μας κερδίζοντας το 1ο βραβείο στη Eurovision που διεξήχθηκε στη χώρα μας. Με στολές-κακέκτυπο αυτές των Kiss, κάτι μεταξύ τεράτων και βαρβάρων(εντελώς απροσδιόριστο) οι Lordi κατάφεραν για αρκετά χρόνια να κερδίζουν τις εντυπώσεις αν και ποτέ δεν καταξιώθηκαν στη συνείδηση του metal κοινού. Δεν θα ξεχάσω, τη συνέντευξη της Άννας Βίσση που τότε εκπροσωπούσε τη χώρα μας στο διαγωνισμό ότι την είχαν ρωτήσει ποιους από τους ανταγωνιστές της θεωρεί σαν πιο ικανούς για την πρώτη θέση: «Τα τέρατα(!) είναι οι σοβαρότεροι υποψήφιοι» είχε απαντήσει. Ένα άλλο συγκρότημα, ίδιας εμφάνισής ήταν και οι Αμερικάνοι GWAR, με το θέμα των στολών τους να περιστρέφεται γύρω από μια περίπλοκη μυθολογία που σαν βασικό θέμα έχει την επιστημονική φαντασία, απεικονίζοντας τους σαν βάρβαρους διαπλανητικούς πολεμιστές αλλά και με έκδηλο το σεξουαλικό στοιχείο. Παρεμπιπτόντως, κανένα τραγούδι τους δεν έγινε επιτυχία!
O επόμενος shock rock performer είναι ο Brian Hugh Warner ή Marilyn Manson όπως τον ξέρουμε. Τραγουδιστής, συνθέτης, παραγωγός, ηθοποιός, ζωγράφος ακόμα και συγγραφέας γράφει το βιογραφικό του, έκανε την εμφάνισή του το 1994 με το άλμπουμ Portrait of an American Family και πολύ σύντομα κατάφερε να γίνει γνωστός με τις προκλητικές σκηνικές του εμφανίσεις. Ακόμα η επιλογή των ονομάτων της θρυλικής Marilyn Monroe και του δολοφόνου με ισόβια κάθειρξη Charles Manson, δεν ήταν καθόλου τυχαία. O ίδιος αναφέρει τους Kiss, Arthur Borwn (σ.σ. με πολύ φαντασία), Alice Cooper και David Bowie σαν βασικές επιρροές του. Πολύ σύντομα έγινε το κεντρικό πρόσωπο στα περιοδικά και sites με τα προκλητικά show του ενώ δεν έλειψαν και οι διαμαρτυρίες έξω από τους συναυλιακούς χώρους που έπαιζε. Η ανδρογύναιη εμφάνισή του, οι καιόμενοι σταυροί και το εξώφυλλο του άλμπουμ του Holy Wood όπου απεικονίζεται σαν σταυρωμένο Χριστό με το κάτω σαγόνι του να λείπει, φθάνουν και περισσεύουν για να προκαλέσει και να επισύρει φωνές διαμαρτυρίας, που τον βοήθησαν στη διαφήμιση! Ο Marilyn Manson και η φιλοσοφία του, είναι από μόνες τους μια κατηγορία. Οι Ghost κλείνουν 15 χρόνια ζωής κι εξακολουθούν να κυκλοφορούν ενδιαφέροντες δίσκους, που συνδυάζονται με την πανέξυπνη εμφάνισή τους με άμφια καρδιναλίων και τις μάσκες θανάτου. Από τα καλύτερα shock rock συγκροτήματα.
Τα μέλη φορούν διαφορετικές μάσκες προσώπου με τις αντίστοιχες στολές, ιδέα που ξεκίνησε από μάσκα κλόουν που ο περκασιονίστας, και δεύτερα φωνητικά Shawn “Clown” Crahan πήρε στις πρόβες όταν ξεκίνησε για πρώτη φορά το συγκρότημα. Ο Crahan έγινε γνωστός για τις μάσκες του κλόουν που φορούσε, υιοθετώντας το ψευδώνυμο "Shawn the Clown". Το 1997, το συγκρότημα αποφάσισε ότι κάθε μέλος της μπάντας θα φορούσε μια μοναδική μάσκα και αντίστοιχη φόρμα και τελικά όχι μόνο πέτυχε αλλά τους έκανε μοναδικού. Τα μέλη του συγκροτήματος διατήρησαν το βασικό θέμα της μάσκας τους, προσθέτοντας νέα στοιχεία. Αρχικά οι μάσκες ήταν δικής τους κατασκευής, όταν όμως ήλθε η επιτυχία και η μάσκα έγινε ένα με το πρόσωπό τους οι μάσκες κατασκευάστηκαν κατά παραγγελία από καλλιτέχνη ειδικών εφέ. Η εικόνα τους αποτέλεσε αντικείμενο πολλών κριτικών και αντιπαραθέσεων, με τους κριτικούς να κατηγορούν γενικά ότι είναι ένα τέχνασμα πωλήσεων με τα μέλη της μπάντας να απαντούν ότι οι μάσκες χρησιμοποιούνται για να αποσπάσουν την προσοχή από τον εαυτό τους και να βάλουν στη μουσική όλη την ενέργειά τους, ενώ δήλωσαν ότι η χρήση μάσκας βοηθά στη διατήρηση της ιδιωτικής ζωής στην προσωπική τους ζωή επειδή δεν αναγνωρίζονται στις δημόσιες εμφανίσεις τους. Σε συνέντευξή του στο περιοδικό Classic Rock (τεύχος Ιούνιος 2004), ο τραγουδιστής Corey Taylor είχε δηλώσει ότι οι Slipknot δεν είναι ένα shock rock συγκρότημα, αλλά ένα “in your face metal band"!
Ο ντράμερ Jay Weinberg είναι γιός του Max Weinberg ντράμερ του συγκροτήματος E Street Band,που συνοδεύει τον Bruce Springsteen.
 |
| Peter Gabriel |
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ
30/5/21
Δημοσίευση σχολίου