«Σαν χαρακτήρας, σαν άνθρωπος, σαν μουσικός δεν έμοιαζε με κανέναν» λέει ο bandmate του στους Deep Purple, Glenn Hughes. “To παίξιμό του είχε ένα νοτιοαμερικάνικο ύφος, σίγουρα καθόλου ευρωπαϊκό. Ήταν ιδιοφυία»!
ΠΡΙΝ ΓΙΝΕΙ ΓΝΩΣΤΟΣ
Ο νεαρός Tommy ανακάλυψε το rock μέσα από τα τραγούδια του Elvis Presley και στα 10 του χρόνια αποκτά την πρώτη κιθάρα του. Τα πρώτα εφηβικά του χρόνια τα περνάει παίζοντας σε διάφορα τοπικά ερασιτεχνικά συγκροτήματα όπως τους The Miserlous και λίγο αργότερα τους Denny and The Triumphs που έπαιζαν ένα κράμα rock and roll και R&B. Οι Denny and The Triumphs άλλαξαν το όνομά τους σε Α Patch of Blue, κι αυτό γιατί έφυγε ο….Denny! Κι όλα αυτά όταν ήταν μόλις 13 ετών, έχοντας την υποστήριξη του αδελφού του Johnnie και της μητέρας του. Στα 15 του πηγαίνει στο Denver με ώτο στοπ και σχηματίζει τους Αmerican Standard για να καταλήξει στους Ethereal Zephyr, που πήραν το όνομά τους από το τραίνο που ταξίδευε από το Denver προς το Chicago. Σύντομα οι Ethereal Zephyr έγιναν Zephyr, φτιάχνοντας το όνομά τους παίζοντας support σε σημαντικά ονόματα όπως οι Led Zeppelin. Οι Zephyr κυκλοφόρησαν 3 άλμπουμ, τα Zephyr (1969), Going Back to Colorado (1971, (σ' αυτά τα δύο συμμετέχει ο Bolin) και Sunset Ride (1972) , ένα live, το Zephyr Live At Art's Bar And Grill May 2, 1973 (1997), ενώ το 1982 κυκλοφόρησε και το studio άλμπουμ Zephyr Heartbeat. Οι Zephyr ήταν το πρώτο σημαντικό βήμα στην καριέρα του που δεν άφηνε καμία αμφιβολία για το τι ήθελε να ακολουθήσει. Μετά από τα πρώτα δύο άλμπουμ που διαβάσατε πιο πάνω, ο 20χρονος Tommy Bolin σχηματίζει τους Energy, ένα σχήμα με πολύ fusion rock ήχο που δεν κατάφεραν να κυκλοφορήσουν δίσκο, τουλάχιστον όσο ο Bolin, ζούσε κι όσες κυκλοφορίες βρείτε, κυκλοφόρησαν μετά το θάνατό του. Η αλήθεια είναι ότι οι Zephyr είχαν ένα προχωρημένο ήχο, με έντονες fusion ήχο και οι μαγαζάτορες δύσκολα τους έκλειναν εμφανίσεις στα clubs τους. Εκείνη την εποχή, ανακαλύπτει το glam rock και αλλάζει την εμφάνισή του, μακραίνοντας τα μαλλιά του, φορώντας λεοπαρδαλέ παντελόνια, μπότες πλατφόρμες και βάφοντας μέρος των μαλλιών του μπλε. Εδώ γνωρίζει τον επικίνδυνο κόσμο των ναρκωτικών, αφού οι μαγαζάτορες, δεν τους πληρώνουν με χρήματα αλλά με coca! Εύκολα εξαρτάται από τις ουσίες με τον Bolin να προσκαλεί κόσμο σπίτι του και τους κερνάει…cocα. Εκείνο όμως που σε κερδίζει στους Zephyr δεν είναι το ξεχωριστό παίξιμο του Bolin αλλά η φωνάρα της Candy Givens που συγκρίνεται μόνο με αυτή της Janis Joplin. Με ένα ήχο blues rock και μακριά από το δύσκολο fusion, το πρώτο ομώνυμο άλμπουμ τους αποτελεί ένα υπέροχο δείγμα της μουσικής κληρονομιάς τους. Οι Energy έχουν ημερομηνία λήξης και για λίγο επανασυνδέεται με τους bandmates του από τους Energy και σχηματίζουν τους 4-Nikators με τους οποίους δεν ηχογραφεί τίποτε, αλλά όπως είχε πει κι ο ίδιος, την εποχής εκείνη γράφει τουλάχιστον 100 τραγούδια! Σύντομα οι 4-Nikators γίνονται παρελθόν.
Όταν ο Bolin έφυγε, τον αντικατέστησε ο Jock Bartley και με αυτόν στην κιθάρα οι Zephyr ηχογράφησαν το άλμπουμ Sunset Ride, με την Candy Givens να κατακλέβει την παράσταση, σχεδόν σε κάθε κομμάτι! Τουλάχιστον εξαιρετική. Ο Bartley εξαργύρωσε τη συμμετοχή του στους Zephyr παίζοντας αργότερα με τον Gram Parsons και τους Firefall κι ο ντράμερ Michael Wooten συνόδευε για πολλά χρόνια την Carole King. Η Candy Givens έφυγε από τη ζωή το 1984.
O BILLY COBHAM ΤΟΥ ΧΤΥΠΑΕΙ ΤΗΝ ΠΟΡΤΑ
Με τους Energy να έχουν κλείσει τον κύκλο ζωής τους, ο Bolin βρίσκεται σπίτι του όταν δέχεται έναν απροσδόκητο επισκέπτη, τον Παναμοαμερικάνο jazz ντράμερ Billy Cobham, μέλος των Mahavishnu Orchestra που τον προσκάλεσε να παίξει στο πρώτο προσωπικό άλμπουμ, το Spectrum (1973). O Cobham τον είχε γνωρίσει μέσω του Τσέχου οργανίστα Jan Hammer (σ.σ. κι αυτός μέλος των Mahavishnu Orchestra) κι ο Bolin έπαιξε σε 4 κομμάτια, τα "Quadrant 4", "Taurian Matador", "Stratus" και "Red Baron" αλλά ήταν αρκετά για να προσελκύσουν το έντονο ενδιαφέρον κάθε γνώστη της μουσικής. Το Spectrum είναι ένα από τα πρώτα άλμπουμ που εξέλιξαν το καινούργιο είδος μουσικής που μόλις είχε ανατείλει στην Αμερική, το fusion. Σύμφωνα με τον ντράμερ Carmine Appice, που τότε ήταν μέλος των Beck Bogert and Appice, ο Beck επηρεάστηκε πολύ από το παίξιμό του και λίγο αργότερα κυκλοφόρησε τα προσωπικά του άλμπουμ, Blow by Blow (1975) και Wired (1976). Σχεδόν την ίδια εποχή ένα αμερικάνικο συγκρότημα, οι James Gang ψάχνουν αντικαταστάτη του Καναδού κιθαρίστα τους, Domenic Troiano και τον βρίσκουν στο πρόσωπο του Tommy Bolin, που ηχογραφεί μαζί τους δύο άλμπουμ, το Bang (1973) και το Miami(1974). Οι James Gang μένουν πολύ ικανοποιημένοι από το παίξιμό του αλλά τα προβλήματα με το αλκοόλ και τις ουσίες έχουν αρχίσει να δημιουργούν πρόβλημα επικοινωνίας. Όταν παίζει «φτιαγμένος» είναι εξαιρετικό, όταν όχι, η κατάσταση είναι πολύ κακή! Στις αρχές του 1975 αποχωρεί από τους James Gang, αφού προηγουμένως έχει δεχτεί πρόταση από ένα άλλο σπουδαίο πολυμουσικό, τον Alphonse Mouzon να μοιραστεί τις κιθάρες στα τραγούδια του άλμπουμ του Mind Transplant, με έναν άλλο σπουδαίο jazz κιθαρίστα, τον Lee Ritemour!
Εκείνη η τριετία 1973-1975 ήταν η σημαντικότερη στην καριέρα του, αφού με διαβατήριο τις συμμετοχές στο στα άλμπουμ των Billy Cobham, Alphonse Mouzon και James Gang, υπογράφει συμβόλαιο στη δισκογραφική εταιρεία Nemperor για να κυκλοφορήσει τον πρώτο προσωπικό του δίσκο, κάτι το οποίο επιζητούσε από τις ημέρες των Energy. Τις ίδιες ημέρες, δέχεται πρόταση από τους Deep Purple να αντικαταστήσει τον Ritchie Blackmore. Από πού να ξεκινήσω, από το προσωπικό του άλμπουμ που ήδη δούλευε, ή από την πρόταση των Deep Purple; Ας ξεκινήσω από την πρόταση των Τιτανοτεράστιων, που σύμφωνα με το μπασίστα του συγκροτήματος Glenn Hughes, ο Ian Paice ήταν μεγάλος fan του Billy Cobham, κι όταν τον άκουσε στο άλμπουμ Spectrum, εντυπωσιάστηκε. Η ίδια ιστορία, έχει ακουστεί αλλά αντί του Paice, αναφέρεται ότι ο David Coverdale ήταν αυτός που τον άκουσε. Αυτό τουλάχιστον αναγράφεται στο ένθετο της deluxe remastered έκδοσης του Come Taste the Band. Το γεγονός είναι ότι οι Τιτανοτεράστιοι εντυπωσιάστηκαν από το παίξιμό του και ο Bolin αποδέχτηκε την πρόσκληση, κάνοντας τις πρώτες πρόβες στο Pirate Sound studio του Λος Άντζελες, με τον Glenn Hughes να λέει πολλά χρόνια αργότερα: “Είχαμε κάνει audition μόνο 2 κιθαρίστες, τον Clem Clemson των Humble Pie και τον Tommy Bolin, αλλά είχαν προηγηθεί τα ονόματα των Jeff Beck και Rory Gallagher που αρνήθηκαν χωρίς να κάνουν audition. O Clemson ήταν πολύ καλός, αλλά όχι για αυτό που θέλαμε εμείς. Ήταν πολύ δύσκολο να αντικαταστήσει κάποιος έναν κιθαρίστα σαν τον Blackmore αλλά όταν ο Tommy μπήκε στο studio, η αύρα που εξέπεμψε μας έδωσε να καταλάβουμε ότι ήταν αυτός που θέλαμε. Είχε ένα δικό του παίξιμο, με πολλά jazz στοιχεία που δεν είχαν οι Deep Purple. Ήταν ιδιοφυία»!
Με τον Bolin, η πρόβα κράτησε 4 ώρες και στο τέλος έδωσαν τα χέρια. Όλο τον Αύγουστο του 1975, το συγκρότημα ηχογράφησε τα 9 τραγούδια του καινούργιου του άλμπουμ στο Musicland Studios του Μονάχου και τον Οκτώβριο της ίδιας χρονιάς κυκλοφόρησε το άλμπουμ Come Taste the Band (No 19 Μ.Βρετανία,Νο 43 Αμερική), με τον Bolin να συμμετέχει στις 7 από τις 9 συνθέσεις των τραγουδιών και μεταξύ αυτών στο instrumental "Owed to G" γραμμένο για τον George Gershwin. Το συγκρότημα πραγματοποίησε μεγάλη περιοδεία όχι μόνο στην Αμερική αλλά και σε Αυστραλία και Ιαπωνία, ενώ ήδη έχει κυκλοφορήσει το πρώτο προσωπικό του άλμπουμ με τίτλο Teaser στο οποίο συμμετείχαν μουσικοί όπως οι David Foster, David Sanborn, Jan Hammer, Stanley Sheldon, Jeff Porcaro, Phil Collins και Glenn Hughes με τον τελευταίο να μην αναφέρεται στα credits. Την εποχή των ηχογραφήσεων του, δέχτηκε την πρόταση από τους Deep Purple! To Teaser ήταν ένα κράμα hard rock, blues rock, jazz, reggae ακόμα και Latin, όλα αυτά σε αν ένα. Και μην πάει τοι μυαλό σας ότι το τελικό αποτέλεσμα ήταν ένας αχταρμάς, αντίθετα! Το Teaser δεν τα κατάφερε καλά εμπορικά, αφού σταμάτησε στο Νο96 του αμερικάνικου chart, αλλά από την άλλη πλευρά η σχεδόν ταυτόχρονη κυκλοφορία του με το άλμπουμ Come Taste the Band, δεν του επέτρεψε να το προωθήσει καθόλου! ΓΙΑΤΙ ΕΠΑΙΞΕ ΣΤΟ ΠΡΩΤΟ ΑΛΜΠΟΥΜ ΤΩΝ MOXY
Λίγοι γνωρίζουν τη συμμετοχή του στο πρώτο άλμπουμ των Καναδών Moxy όπου παίζει όλα τα σόλο. Ο αδελφός του Johnny λέει, ότι ο μόνος λόγος που έπαιξε μαζί τους ήταν γιατί αντί χρημάτων πληρώθηκε με coca!!! Στην γιαπωνέζικη περιοδεία των Deep Purple, τα μέλη του κορυφαίου αγγλικού συγκροτήματος, ανακάλυψαν τον εθισμό του στα ναρκωτικά. «Υπήρξαν ημέρες που το δεξί του χέρι ήταν εντελώς αναίσθητο και δεν μπορούσε να παίξει. Δεν έπαιρνε coca αλλά κοκαϊνη» λέει ο Hughes. Η αγγλική περιοδεία του 1976, ήταν αυτή που οδήγησε το κορυφαίο συγκρότημα στη διάλυση, αφού το φάντασμα του Blackmore πλανιόταν πάνω από κάθε εμφάνισή τους, με τον Bolin να μην μπορεί να το διαχειριστεί. Μετά το τέλος της συναυλίας τους στο Liverpool Empire Theatre στις 15 Μαρτίου 1976, ο Hughes απευθυνόμενος στον κόσμο, ζήτησε συγνώμη για το παίξιμό τους, δικαιολογώντας τους ότι δεν είχαν συνέλθει από το jet-lag. Βέβαια, οι άλλοι τον άκουγαν έκπληκτοι αφού ήταν …μια χαρά και το παίξιμό τους ήταν πολύ καλό. Απλά, ο Bolin και ο Hughes που ήταν εθισμένοι, δεν ήταν σε φόρμα. Μετά τη συγκεκριμένη συναυλία ο Coverdale ανακοινώνει την αποχώρησή του από το συγκρότημα με τον Jon Lord να αναρωτιέται “Ποιο συγκρότημα, αφού έχει πάψει να υπάρχει εδώ και καιρό!»». Η διάλυση των Τιτανοτεράστιων επισημοποιήθηκε τον Ιούλιο του 1976 από τον τότε manager τους Rob Cooksey με τον Bolin να κυκλοφορεί την ίδια χρονιά το δεύτερο προσωπικό του άλμπουμ με τίτλο Private Eyes (Νο 98 Αμερική) Μαζί του παίζουν οι Reggie McBride μπάσο, Mark Stein,πλήκτρα, τραγούδι, Carmine Appice ντραμς μόνο στο τραγούδι "Someday We'll Bring Our Love Home"(σ.σ. και οι δύο είναι μέλη των Vanilla Fudge) κι ο Bobby Berge ντραμς.
ΤΟ ΤΕΛΟΣ ΤΟΥ
Ο Bolin βρέθηκε νεκρός στις 4 Δεκεμβρίου 1976 στο δωμάτιο του σε ξενοδοχείο του Miami, όπου έπαιζε βρισκόταν σε περιοδεία, ανοίγοντας τις συναυλίες του Jeff Beck.
Λίγο νωρίτερα, είχε παίξει στο Jai Alai Auditorium του Miami και σύμφωνα με τον μπασίστα του Jimmy Haslip δεν ήταν σε καλή κατάσταση. «Του είπα ότι χρειάζεται ξεκούραση, αλλά άκουσα ότι θα πήγαινε σε ένα πάρτι στο ξενοδοχείο που έμενε» δήλωσε αργότερα ο Haslip. Τον βρήκε σε κωματώδη κατάσταση η κοπέλα του και μέλη του συγκροτήματός του κι απ’ ότι είχαν δηλώσει, είχε χάσει το χρώμα του, έχοντας γίνει μπλε, από την έλλειψη οξυγόνου. Η πρώτη κίνηση που έκαναν ήταν να καλέσουν ασθενοφόρο αλλά τύπος που ήταν μαζί τους κι είχε υπηρετήσει στους πεζοναύτες, πρότεινε(!) να μην το καλέσουν αλλά να προσπαθήσει να τον επαναφέρει, καθώς είχε σχετικές γνώσεις και η παρουσία ασθενοφόρου θα δημιουργούσε αρνητική δημοσιότητα! Γέμισαν τη μπανιέρα κρύο νερό και για λίγο τον επανέφεραν, με το χρώμα του να επανέρχεται κι άρχισε να αναπνέει με κανονικό ρυθμό, αλλά για λίγο. Τελικά κάλεσαν ασθενοφόρο το οποίο τον μετέφερε σε νοσοκομείο, όπου διαπιστώθηκε ο θάνατός του! Ήταν μόνο 25 ετών!!!
Εκτός του κλασικού studio Come Taste the Band που ήταν το μοναδικό studio άλμπουμ που ηχογράφησε με τους Τιτανοτεράστιους, ο Tommy Bolin, παίζει και στα King Biscuit Hour (1995) που στην Ευρώπη κυκλοφόρησε με τίτλο On the Wings of a Russian Foxbat που αποτελεί την καταγραφή της συναυλίας τους στο Live at Long Beach 1976. Παίζει επίσης στο Days May Come and Days May Go (2000) που είναι οι πρώτες πρόβες που έκανε με το συγκρότημα στο Robert Simon's Pirate Sound studios, πριν την αμερικάνικη περιοδεία, κατ ευθείαν από την κονσόλα! Τέλος παίζει και στο Phoenix Rising (2011, cd/dvd) που περιέχει υλικό από την γιαπωνέζικη περιοδεία τους.
Η ΦΙΛΙΑ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ GLENN HUGHES ΚΑΙ Η ΠΑΝΤΑ ΑΝΑΠΑΝΤΗΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ « ΚΙ ΑΝ ΔΕΝ….»
Ο Hughes όταν αναφέρεται σε εκείνες τις ημέρες, μιλάει με τα καλύτερα λόγια για τον Bolin, αφού είχαν γίνει φίλοι από την εποχή που έπαιζαν στους Deep Purple, έχοντας λάβει μέρος στο φεστιβάλ που διοργάνωνε ο αδελφός του Bolin, o Johnny Bolin με τη συνεργασία του Deep Purple Appreciation Society.Μάλιστα έχει ηχογραφήσει την εμφάνισή του το 1977 στο cd Tommy Bolin:1977 Tribute. Από αυτά τα tributes, το σημαντικότερο είναι το Great Gypsy Soul (Ear Music, 2012) που είναι studio ηχογραφήσεις κλασσικών τραγουδιών του, ηχογραφημένα από γνωστούς μουσικούς όπως Brad Whitford (Aerosmith), Warren Haynes, Myles Kennedy, Steve Morse, Joe Bonamassa, Glenn Hughes, Steve Lukather, Derek Trucks κ.α.. Τέλος, το 2006 με επιμέλεια του αδελφού του, κυκλοφόρησε το άλμπουμ Whips and Roses που περιλαμβάνει demos, instrumental jams και ακυκλοφόρητες εκτελέσεις τραγουδιών που δεν μπήκαν στο Teaser.
Σύμφωνα με τον Hughes, αν ο Bolin ζούσε θα είχε ξεπεράσει τα όρια του rock και η μουσική του θα εξερευνούσε κι άλλα είδη. Εξ’ άλλου, το παίξιμό του ήταν rock αλλά με πολύ δόση blues, jazz και funk. Γι αυτό και ο Hughes τον είχε αποκαλέσει ιδιοφυία. Αν με ρωτήσετε κι εγώ μια τέτοια απάντηση θα έδινα σε αυτή την υποθετική ερώτηση. Και θα το πήγαινα πιο μακριά. Σίγουρα θα έπαιζε μαζί με τον Prince!
TRIVIA
- To 1999 κυκλοφόρησε το άλμπουμ Patch of Blue Live! από συναυλίες τους του 1967 στο Creectionville.
- To 2014 κυκλοφόρησε ένα 2πλό cd των Zephyr με πολλά ακυκλοφόρητα Live τραγούδια τους.
- Πριν οι Deep Purple κάνουν πρόταση στον Tommy Bolin, το ενδεχόμενο της διάλυσης ήταν πολύ ζωντανό με τους Lord και Paice να είναι θετικοί. Οι δύο που κράτησαν το συγκρότημα ζωντανό ήταν οι Hughes και Coverdale που έβλεπαν την καριέρα τους να τελειώνει πολύ σύντομα.
Το τραγούδι "Teaser" διασκεύασαν οι Mötley Crüe για τις ανάγκες του άλμπουμ Stairway to Heaven/Highway to Hell.
Ο μπασίστας Stanley Sheldon που τον συνοδεύει στο Teaser, έπαιξε με τον Peter Frampton στο ιστορικό άλμπουμ του Frampton Comes Alive! αλλά και στα I'm in You (1977) και Where I Should Be (1979), Fingerprints καθώς και σε πολλές περιοδείες του. Έπαιξε ακόμα στο άλμπουμ του [Lou Gramm Ready or Not σε ένα κομμάτι και με τους Ronin (1980) και Cheech and Chong.
Ο αδελφός του Johnny διατηρεί το facebook σελίδα με πληροφορίες και υλικό από τον σπουδαίο κιθαρίστα. Η διεύθυνσή του είναι https://www.facebook.com/tommybolinarchives/
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ
18/9/20
Δημοσίευση σχολίου