Από την άλλη πλευρά κοσμογονικές είναι και οι αλλαγές που συντελούνται στην rock μουσική σκηνή. Νέα μουσικά ρεύματα, όπως το grunge, κάνουν την εμφάνισή τους. Πολλά από τα μεγάλα συγκροτήματα που κυριάρχησαν στις δεκαετίες ’70 και ’80 δείχνουν να έχουν ολοκληρώσει τον κύκλο τους και διαλύονται ή περιθωριοποιούνται. Μέσα σ’ αυτό το κλίμα αβεβαιότητας και αλλαγών οι Scorpions κάνουν τις δικές τους κινήσεις. Το Savage Amusement (1988) θα αποτελέσει το «κύκνειο άσμα» της συνεργασίας τους με τον σπουδαίο παραγωγό Dieter Dierks, τον άνθρωπο που συνέδεσε το όνομά του με τη διαδρομή τους, από τα μικρά clubs της Γερμανίας μέχρι την κατάκτηση της κορυφής. Πριν ξεκινήσουν τις ηχογραφήσεις για το νέο τους album, οι Scorpions, συμμετέχουν σε ένα από τα σημαντικότερα festivals εκείνης της δεκαετίας το Moscow Music Peace Festival. Μαζί τους μεγάλα ονόματα από τον χώρο του hard rock (Ozzy, Bon Jovi, Motley Crue, Cinderella, Skid Row κ.α) σε ένα διήμερο μουσικό φεστιβάλ (12-13/8/1989) για την ειρήνη και την καταπολέμηση των ναρκωτικών, που έδειξε σε όλον τον κόσμο ότι η (τότε) Σοβιετική Ένωση άλλαζε την πολιτική της σε ό, τι αφορούσε τη rock μουσική. Πάνω από 100.000 άνθρωποι συγκεντρώνονται στο στάδιο Lenin της Μόσχας για να δουν τα αγαπημένα τους συγκροτήματα που για πρώτη φορά εμφανίζονταν στη σοβιετική πρωτεύουσα. Παράλληλα, μέσω του MTV, το φεστιβάλ μεταδίδεται σε δεκάδες χώρες. Εκείνες τις μέρες ο Klaus Meine, ο τραγουδιστής των Scorpions που είχε μεγαλώσει στη διχοτομημένη Γερμανία, εμπνεύστηκε τους στίχους του Wind of Change, ενός τραγουδιού που συνδέθηκε άρρηκτα με τα κοσμοϊστορικά γεγονότα εκείνης της εποχής.
Για τους Scorpions αυτή, δεν ήταν η πρώτη φορά που επισκέπτονταν τη Σοβιετική Ένωση. Στα πλαίσια της Savage Amusement περιοδείας είχαν προγραμματίσει πέντε συναυλίες στο Λένινγκραντ και πέντε στη Μόσχα, όμως οι αρχές τούς απαγόρευσαν να παίξουν στη Μόσχα. Ο λόγος ήταν ο φόβος επεισοδίων, καθώς στη Μόσχα ζούσαν άνθρωποι από πολλές διαφορετικές εθνότητες και το κλίμα ήταν εκρηκτικό. Τελικά τους επέτρεψαν να δώσουν δέκα συναυλίες στο Λένινγκραντ. Οι συναυλίες ήταν ένας θρίαμβος για τους Scorpions και προετοίμασαν το έδαφος για την εμφάνισή τους στο Moscow Music Peace Festival. Ο κιθαρίστας του γκρουπ Rudolf Schenker δηλώνει: «Θέλαμε να δείξουμε ότι μια νέα γενιά Γερμανών έρχεται στη Ρωσία, όχι με τανκς και όπλα για να κάνει πόλεμο, αλλά με κιθάρες και μουσική για να φέρει rock ‘ roll και αγάπη». Την οργάνωση του festival είχε αναλάβει ο μάνατζερ των Scorpions Doc McGhee, σε συνεργασία με τον Stas Namin (έναν άνθρωπο που είχε άριστες διασυνδέσεις με τις σοβιετικές αρχές). Οι περισσότεροι καλλιτέχνες που συμμετείχαν εστίασαν στο γεγονός ότι για πρώτη φορά έπαιζαν μπροστά σε ένα νέο, διαφορετικό, διψασμένο για rock κοινό. Δε συνέβη το ίδιο με τους Scorpions που, έχοντας επισκεφθεί τη Σοβιετική Ένωση μόλις έναν χρόνο πριν, ένιωσαν ότι πλέον πολλά είχαν αλλάξει στη χώρα. Έχοντας βιώσει την ψυχροπολεμική ατμόσφαιρα στην μεταπολεμική Ευρώπη, τη διαίρεση της πατρίδας τους, τις ενοχές από τα εγκλήματα του πολέμου και έχοντας δει οικογένειες να χωρίζονται, μπορούσαν πιο καθαρά να δουν τα σημάδια που δήλωναν την ύπαρξη ενός «ανέμου αλλαγής» στη χώρα.
Το παραπάνω video είναι από την Unplugged συναυλίας τους της Αθήνας με τη συνοδεία του τραγουδιστή των Α-Ηα,Morten Harket.
Στο περιθώριο του festival είχε διοργανωθεί κι ένα πάρτι, προς τιμήν των καλλιτεχνών, στο Gorky Park (το φημισμένο πάρκο που πήρε το όνομά του από τον διάσημο συγγραφέα Maxim Gorky και το διασχίζει ο ποταμός Moskva). Οι Scorpions επιβιβάζονται σε ένα πλοιάριο, μαζί με τους υπόλοιπους καλλιτέχνες, πολλούς δημοσιογράφοι και στρατιώτες του Κόκκινου Στρατού. Για να φτάσει στον χώρο της εκδήλωσης το πλοιάριο, διασχίζει τα νερά του Moskva. Στα μάτια του Klaus Meine, αυτό το ετερόκλητο πλήθος ανθρώπων, μοιάζει να μιλά την ίδια γλώσσα, τη γλώσσα της μουσικής. Οι πρώτοι στίχοι από ένα νέο τραγούδι μορφοποιούνται στο μυαλό του: “I follow the Moskva/Down to Gorky Park”. Τη δεύτερη μέρα του festival, ενώ το συγκρότημα βρισκόταν στο βανάκι επιστρέφοντας από το στάδιο Lenin, ο Klaus σιγοσφύριζε το “Wind of Change”. Λίγες μέρες αργότερα στις 3-4/9/1989 γράφει το τραγούδι σε ένα Mickey Mouse notebook!
Το επόμενο και πολύ κρίσιμο βήμα για την πορεία τους, είναι η ηχογράφηση του νέου album, για το οποίο εκκρεμεί το θέμα του νέου παραγωγού. Επιθυμούν ο παραγωγός τού νέου τους album να είναι Αμερικανός. Έρχονται σε επαφή με τον Bruce Fairbrain κι εκείνος τους συστήνει τον συνθέτη – παραγωγό Jim Vallance για να τους βοηθήσει στη σύνθεση. Τελικά η συνεργασία με τον Fairbrain δεν προχωρά. Την παραγωγή αναλαμβάνει ο Keith Olsen και οι ηχογραφήσεις ξεκινούν στις εγκαταστάσεις του στα Goodnight LA Studios (για οκτώ εβδομάδες), αλλά το μεγαλύτερο μέρος τους γίνεται στα Wisseloord Studios στην Ολλανδία.
Την ίδια εποχή στην Γερμανία (την πατρίδα των Scorpions) συμβαίνουν κοσμοϊστορικά γεγονότα. Ο Mikhail Gorbachev έχει σχηματίσει την άποψη ότι καλό θα ήταν να διορθωθούν όλες οι συνέπειες του Μεγάλου Πολέμου. Αφού παίρνει το ΟΚ των μελών τού κομμουνιστικού κόμματος της ΣοβιετικήΈνωσης, έρχεται σε επαφή με τον Γερμανό καγκελάριο Helmut Kohl και του λέει ότι οι δυο Γερμανίες θα μπορούσαν να επανενωθούν. Παράλληλα οι Σοβιετικοί μπλοκάρουν την ηγεσία της Ανατολικής Γερμανίας (D.D.R.) και επιτρέπουν το ξήλωμα του τείχους, που χώριζε το Βερολίνο σε ανατολικό και δυτικό. Αυτό γίνεται στις 9 Νοεμβρίου 1989. Έτσι οι δυτικοί Γερμανοί των 65 εκατομμυρίων, ενώνονται πάλι με τα 17 εκατομμύρια των ανατολικών.
Στα Goodnight LA Studios ο Olsen ακούει για πρώτη φορά το “Wind of Change”. Θυμάται ο ίδιος: «Ο Rudolf και ο Klaus μπήκαν στο studio και ο Rudolf έπαιζε ακουστική κιθάρα, ενώ ο Klaus απλά τραγουδούσε. Ανατρίχιασα! Είχα ένα αντίγραφο των στίχων και ήταν έντονα συναισθηματικοί, αλλά και πολιτικοί. Ήταν ιδιοφυές!». Όμως υπήρχε ένα θέμα που έπρεπε να συζητηθεί: το σφύριγμα στην εισαγωγή του κομματιού. Με αυτό το σφύριγμα ο Klaus είχε παρουσιάσει το κομμάτι στα υπόλοιπα μέλη των Scorpions, αλλά υπήρχαν κάποιες αμφιβολίες για την αναγκαιότητα της ύπαρξής του. Είναι δυνατόν να ταιριάζει το σφύριγμα με το rock; Όχι, είναι η πρώτη απάντηση. Αμέσως αρχίζουν να δοκιμάζουν την εισαγωγή με ηλεκτρική κιθάρα, με ακουστική κιθάρα, με keyboards, αλλά τελικά τίποτα δεν λειτουργούσε καλύτερα από το σφύριγμα. Έτσι η τελική απόφαση είναι να διατηρηθεί. Η απόφαση αυτή δεν ενθουσιάζει ιδιαίτερα τους ανθρώπους της εταιρείας τους που, αν και βρίσκουν σπουδαίο το τραγούδι, τούς προτείνουν να αφαιρέσουν το σφύριγμα. Όμως όποια αλλαγή δοκίμαζαν, αφαιρούσε κάτι από το μεγαλείο τού τραγουδιού. Όπως θυμάται ο Rudolf: «Τελικά είπαμε: Fuck it, θα κρατήσουμε το σφύριγμα».
Το άλμπουμ Crazy World κυκλοφορεί στις 6/11/1990 με πρώτο single το “Tease Me Please Me.” και δεύτερο το “Don’t Believe Her”. Το “Wind of change” δεν προοριζόταν για single, μέχρι τη στιγμή που το γαλλικό κοινό αγκάλιασε το τραγούδι. Αμέσως ο άνεμος της αλλαγής, αλλά και της ελπίδας κυρίευσε την Ευρώπη. Μέσα σε λίγους μήνες το Wind of change φτάνει στην κορυφή των charts σε 10 χώρες. Ο κόσμος ταυτίζει το τραγούδι με τις ιστορικές αλλαγές, που συμβολίζουν γεγονότα όπως η πτώση του τείχους του Βερολίνου, παρά το γεγονός ότι γράφτηκε με αφορμή όσα έζησαν οι Scorpions στη Μόσχα. Το βίντεο του Wind of change σκηνοθετήθηκε από τον Wayne Isham.
Ο Rudolf έχει την ιδέα να ηχογραφήσουν το τραγούδι με ρωσικό στίχο. Πολλοί Ρώσοι δεν καταλάβαιναν τους αγγλικούς στίχους και το συγκρότημα ήθελε όσο το δυνατόν περισσότεροι άνθρωποι να γίνουν αποδέκτες του μηνύματος που πρεσβεύει το “Wind of change”. Είναι χαρακτηριστικό ότι το ρωσικό ραδιόφωνο καθημερινά ξεκινούσε και ολοκλήρωνε το πρόγραμμά του με την ρωσική εκδοχή του κομματιού.
 |
| Η ρώσικη έκδοση του single |
Τα επόμενα χρόνια το Wind of Change συνέχισε το ταξίδι του παραμένοντας διαχρονικό όπως και τα μηνύματά του. Στην 10η επέτειο από την πτώση του Τείχους του Βερολίνου οι Scorpions το τραγούδησαν μπροστά από την Πύλη του Βραδεμβούργου. Στις αρχές της προηγούμενης δεκαετίας οι Scorpions έπαιξαν το Wind of Change στη Σεούλ, σε ένα κοινό 50.000 ανθρώπων που ζητούσε την ένωση Βόρειας και Νότιας Κορέας. Το 2005 οι θεατές του ZDF το επέλεξαν ως το «τραγούδι του αιώνα». Φυσικά δεν έλειψαν οι θεωρίες συνωμοσίας που ήθελαν το “ Wind of Change” να αποτελεί μέρος ενός σχεδίου της CIA το οποίο στόχο είχε να επισπεύσει τις πολιτικές διαδικασίες στη Σοβιετική Ένωση. Σχολιάζοντας και διαψεύδοντας τις φήμες ο Klaus Meine δήλωσε: «Έχω ακούσει πολλές ιστορίες που αφορούσαν το Wind of Change, αλλά με τη CIA; Ενδιαφέρουσα ιστορία, θα γινόταν καλό σενάριο για μια ταινία.»
Η μουσική μπορεί να ενώσει, να αναπτύξει δεσμούς να γεφυρώσει χάσματα, να φέρει την ελπίδα και να δημιουργήσει προϋποθέσεις για την ειρήνη. Σίγουρα οι Scorpions έκαναν μια σημαντική προσπάθεια, με το Wind of Change, προς αυτή την κακατεύθυνση. Σαν επίλογο θα χρησιμοποιήσω ένα απόσπασμα από τη συζήτηση του Gorbachev με τους Scorpions κατά την πρώτη συνάντησή τους. Ο Klaus είπε στoν Gorbachev: «Κύριε Gorbachev, όταν ήμουν παιδί, ο Nikita Khrushchev (σ.σ. ο τότε αρχηγός της Σοβιετικής Ένωσης) ήταν παντοδύναμος και κάποτε έβγαλε το παπούτσι του και χτύπησε μ’ αυτό το τραπέζι σε συνεδρίαση του ΟΗΕ. Όλοι σοκαριστήκαμε και φοβηθήκαμε ότι μπορεί να γίνει πόλεμος». Ο Gorbachev τον κοίταξε και του απάντησε γελώντας: «Μα νομίζω ότι αυτό ακριβώς είναι το rock & roll, έτσι δεν είναι;»
ΘΟΔΩΡΟΣ ΤΕΡΖΟΠΟΥΛΟΣ
23/5/20
Δημοσίευση σχολίου