U2- LIVE UNDER A BLOOD RED SKY (1983)

Η γνωριμία με τους U2 έγινε εντελώς τυχαία (τα καλύτερα γίνονται τυχαία) σε δισκοπωλείο της οδού Ακαδημίας στην Αθήνα το φθινόπωρο του 1980. Μόλις είχα πάει στο Γυμνάσιο, άρα ήμουν πλέον «μεγάλος» ώστε να πάρω το λεωφορείο από τον Χολαργό και να κατέβω Ακαδημίας ώστε να κάνω μια βόλτα στα δισκάδικα. Αλήθεια, την εποχή εκείνη σε αυτή την ηλικία δεν έπαιζε να βγεις εκτός της γειτονιάς σου εύκολα και για το κέντρο της πόλης ήταν «ταξίδι».
Στο δισκάδικο υπήρχε ένα υπέροχο πικ απ το οποίο δέσποζε μπροστά στον μόνο τοίχο που δεν είχε ράφια με δίσκους. Έπαιζαν διάφορα, τα περισσότερα άγνωστά μου. Από εκείνο το πικ απ, ας πούμε, θυμάμαι ότι είχα ακούσει πρώτη φορά στην ζωή μου Tangerine Dream και είχα γεμίσει ερωτηματικά και θαυμασμό.

Ένα Σάββατο άκουσα κάτι πιο βατό, που μου ταίριαζε πολύ περισσότερο ως ήχος, σήμερα θα το λέγαμε “postpunk”, τότε το αντιλήφθηκα ως «πανκ-ροκ». Με τράβηξε. Όπως πάντα κινήθηκα κοντά στο πικ απ αλλά όχι πολύ κοντά, για να μη με δουν να λαθροκοιτάω να δω τι είναι αυτό που παίζει. Ποτέ δε κατάλαβα γιατί απλώς δεν ρωτούσα τον υπάλληλο «τι είναι αυτό που παίζει;» παρά έβγαζα τον λαιμό μου προσπαθώντας να δω τι γράφει το label του δίσκου. Εκείνο το Σάββατο δεν ταλαιπωρήθηκα. Ήταν ευδιάκριτο: U2. Και ο τίτλος «Boy».
Η αγάπη με τους U2 άργησε να έρθει, παρόλα αυτά.  Το άλμπουμ “October” μου διέφυγε εντελώς και από το “War” αναλώθηκα κι εγώ όπως και όλοι με το “Sunday, Bloody Sunday” αλλά και το «New Year’s Day».To φθινόπωρο του 1983 ήμουν και πάλι «μεγάλος» γιατί, αυτή τη φορά, πήγα στο Λύκειο. Οι μουσικές αναζητήσεις μου, όμως, είχαν πολλαπλασιαστεί.  Την ίδια εποχή, 21 Νοέμβρη, 3 μέρες πριν τα 15α γενέθλιά μου, κυκλοφορούσε ο πρώτος Live δίσκος των U2, το “Under A Blood Red Sky”. 
Οι ζωντανά ηχογραφημένοι δίσκοι είχαν πάντα το διπλό προνόμιο για εμάς τους τότε σπάνιους αγοραστές δίσκων (που να βρεις λεφτά να αγοράσεις ότι σε ενδιέφερε χωρίς χαρτζιλίκι;): ήταν και ένα best ofτων τραγουδιών τους αλλά και ένας τρόπος να φανταστούμε το πώς ήταν στα live τους, να ολοκληρώσουμε την εικόνα τους, να γίνουμε περισσότερο οπαδοί τους. Το “Under A Blood Red Sky” έγινε ο πρώτος δίσκος των U2 για μένα,  αγοράστηκε για τα γενέθλιά μου για τον ταπεινό λόγο ότι έτσι θα είχα τραγούδια και από τους τρεις δίσκους τους! Με εκείνη την αγορά θα ερχόμουν σε επαφή για πρώτη φορά με  τη τεράστια δύναμη που το συγκρότημα αυτό διαθέτει στη σκηνή.  Θα έφτιαχνα μέσα μου το Image τους πάνω σε αυτή, παρότι θα έκανα 14 χρόνια ακόμα για να τους δω για πρώτη φορά ζωντανά, στη Θεσσαλονίκη.
Για την ακρίβεια, ο λόγος που κυκλοφόρησε αυτός ο δίσκος ήταν αυτός ακριβώς: να χτίσει το imageτων U2 ως “μπάντας των live”. Να χτίσει γοργά το κοινό που θα γεμίζει στάδια για τα επόμενα πολλά, πάρα πολλά χρόνια. Ως και σήμερα! Οι U2, την εποχή εκείνη είχαν ήδη γίνει παγκόσμιο όνομα αλλά όχι πρώτης γραμμής. Στις ΗΠΑ το “War”, το τρίτο τους άλμπουμ που κυκλοφόρησε τη τελευταία ημέρα του Φλεβάρη του 1983, είχε γίνει χρυσό αλλά είχε φτάσει ως το νο12 του Billboard. Στην Αγγλία έγινε το πρώτο τους νο1 άλμπουμ αλλά ο βρετανικός Τύπος, πάντα προβληματικός, δε «τη πήγαινε» τη μπάντα. Οι U2, από την άλλη ήξεραν τον δρόμο τους. Θα μιλούσαν πολιτικά στους στίχους του Bono, θα έπαιζαν συνέχεια ζωντανά και ήθελαν το επίπεδο των συναυλιών τους να είναι τα στάδια. Τα στάδια όλου του πλανήτη. Για να το πετύχουν έπρεπε να δώσουν το δείγμα γραφής τους.  Έτσι, μάζεψαν ότι χρήματα είχαν και έκαναν παραγωγή, πρακτικά,  μόνοι τους, στη διοργάνωση της συναυλίας, την ηχογράφηση και τη μαγνητοσκόπηση.

Ως χώρος επιλέχθηκε το εντυπωσιακό φυσικό ανάγλυφο των βράχων της περιοχής Red Rocks με το αμφιθέατρό της, 16 χιλιόμετρα δυτικά του Ντένβερ στο Κολοράντο. Πριν λίγα χρόνια οι U2 είχαν ξαναπαίξει στο Ντένβερ και ο τότε προμότερ της συναυλίας τους, τους πήγε μια βόλτα στο Red Rocks. Εικάζεται ότι τους είχε πει «εδώ μια μέρα θα παίξετε ως πρώτο όνομα», αλλά το σίγουρο είναι ότι η μπάντα θυμόταν το εντυπωσιακό σκηνικό και διάλεξε αυτό ακριβώς το μέρος για να ηχογραφήσει και κινηματογραφήσει την live δυναμική της ώστε να το μάθει κι ο υπόλοιπος κόσμος. Θα ήταν μια ακριβή επιλογή, το Κολοράντο δεν είναι Νέα Υόρκη ή Λος Άντζελες ώστε όλα να είναι κοντά. Όμως το είχαν πάρει απόφαση. Ήταν η πρώτη φορά που βρίσκονταν στις ΗΠΑ ενώ ένας δίσκος τους πήγαινε καλά. Τώρα ήταν η ώρα να κατακτήσουν αυτή την αγορά, κι όλες τις άλλες.
Παραγωγός του άλμπουμ ανέλαβε ο Jimmy Iovine, ήδη γνωστός ηχολήπτης-παραγωγός  και ο άνθρωπος που αργότερα, το 1990,  έφτιαξε την Interscope Records και έφτασε να διευθύνει την Universal όταν αυτή γιγαντώθηκε το 1999. Αλλά η στελέχωση των ρόλων-κλειδιών για την ηχογράφηση και τη μαγνητοσκόπηση της συναυλίας που θα έφερνε κατόπιν το άλμπουμ, του πρωτογενούς υλικού δηλαδή, ήταν δουλειά της μπάντας και πρωτίστως του μάνατζερ, του Paul McGuiness. Του πέμπτου μέλους των U2. Ο ίδιος είχε εργαστεί δέκα χρόνια πριν, το 1973, ως τεχνικός σε ένα φιλμ με τον Σων Κόννερυ, το Zardoz, και ήξερε ότι στις ΗΠΑ δεν βρίσκεις άνθρωπο να σου κάνει γύρισμα σε ένα rock ‘n’roll show. Ή ακόμα καλύτερα, δεν βρίσκεις να σου κάνουν ένα «rock’n’ roll γύρισμα». Έως τότε, αν ήθελες να κάνεις γύρισμα σε ένα live rock show έπρεπε να αποταθείς σε… αθλητικό σκηνοθέτη και καμεραμάν. Η λύση δόθηκε από την rock πλευρά του Ατλαντικού, την Αγγλία. Έφεραν τον Gavin Taylor, σκηνοθέτη της εντελώς αβανγκαρντίστικης σειράς The Tube, να αναλάβει την κινηματογράφηση ενώ εμπιστεύτηκαν και πάλι τον ήχο στον Steve Lillywhite, τον παραγωγό των τριών πρώτων άλμπουμ της μπάντας. Ο McGuiness ανέλαβε να λύσει τα περιλάλητα «logistics», όλα τα έξοδα δηλαδή. Από τα εισιτήρια των εργαζομένων για να πάνε στη περιοχή έως το πώς θα φωτιστούν όλοι οι βράχοι και η κορυφογραμμή πίσω από το αμφιθέατρο. Ο μάνατζερ της μπάντας είχε υπολογίσει το κόστος των φωτισμών και μόνο, σε 40.000 δολάρια!

Την ημέρα του γυρίσματος και της ηχογράφησης, την 6η Ιουνίου 1983,όλα έδειχναν να πηγαίνουν στραβά επειδή ο καιρός χάλασε και το δελτίο έδινε καταιγίδα.  Τα μέλη της μπάντας έδιναν συνεντεύξεις την μέρα της συναυλίας στα ραδιόφωνα του Ντένβερ ζητώντας από τον κόσμο να έρθει στο Red Rocks γιατί η συναυλία θα γίνει, έτσι κι αλλιώς. Η αλήθεια είναι ότι οικονομικά δεν άντεχαν να μην γίνει. Είχαν πληρωθεί όλα. Δεν υπήρχε πισωγύρισμα. Για τον φόβο των Ιουδαίων είχε νοικιαστεί και ένα venue κλειστό, μέσα στο Ντένβερ, ώστε να γίνει εκεί η συναυλία την επόμενη, αν καιρός δεν το επέτρεπε. Οι τεχνικοί ήταν πολύ ανήσυχοι, γιατί με τόσο ηλεκτρικό και ηλεκτρονικό εξοπλισμό σε ανοικτή συναυλία, αν ερχόταν καταιγίδα θα ήταν καταστροφή.
Η κατάληξη ευνόησε την μπάντα που τόλμησε. Δεν έβρεξε και από τα 6.000 εισιτήρια που είχαν προπωληθεί ήρθαν οι 4.400. Τα γύρω βράχια φωτίστηκαν με φωτιές, που έδωσαν μυστηριακή εικόνα η οποία εντάθηκε απείρως από τους σχηματισμούς από την ομίχλη και τα σύννεφα που ήταν πυκνά, παρότι δεν έβρεξε. Ήταν τόσο τέλειο το σκηνικό που κανείς δε θα μπορούσε να το στήσει έτσι παρά μόνον η φύση. Και ενώ το βίντεο εν τέλει έγινε θρυλικό και όντως πέτυχε αυτό που ήθελε η μπάντα, ο ήχος δεν ικανοποίησε τα μέλη των U2! Οπότε στο άλμπουμ κατέληξε ο αυθεντικός ήχος από μόνο δύο τραγούδια από το Red Rocks: το opener, «Gloria» και το «Party Girl». Άλλο ένα, το “11 o Clock Tick Tock”πάρθηκε από μια ηχογράφηση από τη Βοστώνη ένα μήνα νωρίτερα, τον Μάιο του 1983 και όλα τα υπόλοιπα τραγούδια ηχογραφήθηκαν… στην Γερμανία, στο Sankt Goarshausen, στις 20 Αυγούστου. Ναι, και εκείνο το χαρακτηριστικό «it’s been a lot of talk about this next song, maybe too much talk. This song is not a rebel song, this song is Sunday, Bloody Sunday»
Ας θυμηθούμε το track list του άλμπουμ
1. “Gloria”
Δε γίνεται, επαναλαμβάνω, δεν γίνεται να μην ξεσηκωθείς ακόμα και από το “two three four” του Bono στα αρχικά δευτερόλεπτα! Είναι ένα εξαιρετικό opener αν και στην ίδια τη συναυλία, ήταν το τελευταίο κομμάτι πριν φύγουν από τη σκηνή για να επιστρέψουν για το encore.
2.“11 OClock TickT ock”
Μπορεί το ηχητικό μέρος να είχε ηχογραφηθεί ένα μήνα πριν αλλά οπτικά το γύρισμα από το Red Rocks έμεινε στην ιστορία κυρίως επειδή ο Bono ανεβάζει στη σκηνή μια κοπέλα για να χορέψουν, κάτι που έμεινε συνήθεια στον χαρισματικό frontman του γκρουπ. Βέβαια τα επόμενα χρόνια χόρευε με τις κοπέλες κάτι αργό και πιο στιλάτο, ενώ αυτό που χορεύουν στο 11 O’clock είναι περίπου καουμπόικος χορός, αλλά δεν ήταν προμελετημένο και επίσης…. στο Κολοράντο τι άλλο να χορέψει κανείς; Το όνομα της πανέμορφης κοπέλας είναι Carol. Ιδιαίτερη μνεία για αυτό το κομμάτι πρέπει να γίνει για το κιθαριστικό μέρος που είναι επικό πριν ακόμα ο Edgeβρει τον ήχο που τον εκτόξευσε, κάτι που θα γίνει στο επόμενο άλμπουμ, «Unforgettable Fire».
3.    “I Will Follow”
Ακόμα ένα ξεσηκωτικό κομμάτι, το κομμάτι που άνοιγε το άλμπουμ “Boy” (το πρώτο τραγούδι από τους U2 που άκουσα σε εκείνο το δισκάδικο που περιγράφω στην αρχή). Στο βίντεο φαίνεται ο Bono να εκπλήσσεται όταν ξεκινά να παίζει ο Edgeτην εισαγωγή και ενώ κατευθυνόταν backstage αρχίζει να τρέχει πάλι προς τα έξω στη σκηνή. Λίγα δεύτερα μετά εισβάλλει άλλη μια κοπέλα αλλά τη μαζεύουν. Όλα αυτά μέτρησαν πολύ στο να φτιαχτεί το προφίλ της μπάντας, μη ξεχνάμε ότι βρισκόμαστε λίγα χρόνια μετά το τέλος της punkπεριόδου και στην αρχή της metalπεριόδου, οι συναυλίες ήταν ακόμα riots! Ηχητικά το τραγούδι παιζόταν με τον ίδιο τρόπο όπως σε όλη τη περιοδεία του War. Αξιοσημείωτο το ότι και τα τρία πρώτα τραγούδια, στο οπτικό τους μέρος, τελειώνουν με τον Bono να λέει «goodnight»
4.    “Party Girl”
Αυτό είναι το δεύτερο τραγούδι που ο ήχος του είναι ο αυθεντικός, από το Red Rocks. Μπορεί κανείς να πει ότι μια από τις βασικές υπεραξίες του albumτου Red Rocksήταν ότι περιείχε το «Party Girl». Έναb-sideαπό το single, “A Celebration” που είχε βγει το 1982 και είχε πλήρη τίτλο «Trash, Trampoline & The Party Girl». Παρότι δεν υπήρξε σε στούντιο άλμπουμ, υπάρχει έκτοτε στα περισσότερα σετ λιστ περιοδειών της μπάντας, το πιο πολυπαιγμένο τραγούδι των U2 εκτός άλμπουμ, μαζί βέβαια με το 11 O Clock που επίσης δεν υπήρχε σε άλμπουμ έως τότε. Η ζωντανή εκτέλεση το απογείωσε και νομίζω πως όλοι όταν ακούν «Party Girl», αυτή την εκτέλεση έχουν στον νου τους.
5.    “Sunday, Bloody Sunday”
Η ιστορικότερη ηχογράφηση του τραγουδιού. Ίσως πολλοί πρώτα αυτή άκουσαν και μετά την στούντιο ηχογράφηση που κυκλοφόρησε λίγους μήνες πριν. Παρότι ο ήχος είναι από συναυλία στη Γερμανία περίπου 75 μέρες μετά, η εικόνα είναι αυτή που εκσφενδόνισε το τραγούδι στη σφαίρα του θρύλου. Το τελευταίο φως της ημέρας, η ομίχλη, οι φωτιές στη κορυφογραμμή των βράχων, ο Bonoπου ανεμίζει τη λευκή σημαία φωνάζοντας “no more” και κάθε σχεδόν στιγμή του γυρίσματος, έμειναν στην ιστορία. Προσωπική αγαπημένη λεπτομέρεια: ο Bonoκοιτάζει έντονα τον Edgeπροφίλ και εκείνος κοιτώντας μπροστά κάνει τις δεύτερες φωνές ατάραχος.
6.    “ElectricCo”
Το βίντεο του τραγουδιού έδωσε και την εικόνα του εξωφύλλου: ο Bonoανεβασμένος στον βράχο ψηλότερα από την σκηνή, σε ημίφως, κρατά τη λευκή πασιφιστική σημαία και τραγουδάει. Το τραγούδι οδηγείται από την κιθάρα και έχει μεγαλύτερη διάρκεια από το κανονικό γιατί έχει ένα extention στο τέλος, μέχρι να κατέβει ο Bonoαπό εκεί ψηλά που βρισκόταν για να τελειώσει το τραγούδι. Μόνο αυτό το ανέβασμα-κατέβασμα συν κάποια τραβήγματα από τον κόσμο όταν κατέβηκε πολύ κοντά του να τραγουδήσει, αρκούν για να δικαιολογήσουν γιατί ο ήχος που χρησιμοποιήθηκε δεν ήταν ο αυθεντικός. Αυτό που κόστισε πολύ στην μπάντα (και δημιούργησε και μερικές συλλεκτικές versionsτου άλμπουμ) είναι ότι ο Bonoστην εισαγωγή του κομματιού χρησιμοποίησε 27’’ του «Send In The Clowns” του τραγουδιού του σπουδαίου στιχουργού και πολυβραβευμένου συνθέτη του μουσικού θεάτρου (88 ετών σήμερα) Stephen Sondheim. Καθότι δεν είχε ζητηθεί άδεια και το κομμάτι χρησιμοποιήθηκε στην ηχογράφηση, η μπάντα πλήρωσε 50.000 δολάρια πρόστιμο και αναγκάστηκε να κόψει το σημείο από το βίντεο και από τις επόμενες εκδόσεις του δίσκου. Υπάρχουν, όμως εκδόσεις σε άλλες ηπείρους με το κομμάτι μέσα!
7.    “New Year’s Day”
Ένα από τα πιο πετυχημένα τραγούδια των U2, ηχητικά πιστό στο στουντιακό και οπτικά ιδιαίτερο επειδή δείχνει τον Edgeνα κάθεται στο πιάνο και να παίζει τη κιθάρα του καθιστός, τουλάχιστον στο μεγαλύτερο μέρος. Υπόψη, στο βίντεο υπάρχει πριν το NewYear’sDay, σχεδόν ως εισαγωγή του, το ολιγόλεπτο “October”, πιανιστικό τραγούδι που έδωσε τον τίτλο στο δεύτερο άλμπουμ των U2.
8.    “40”
Το τελευταίο τραγούδι βρίσκει τον Edgeνα παίζει μπάσο, τον Adamκιθάρα, τις φωτιές στα βράχια να σβήνουν σιγά σιγά και τον κόσμο να τραγουδά στο τέλος «How long to sing this song». Τριάντα έξι χρόνια μετά, ακόμα τραγουδάμε.

Κώστας Πλατής
Ιδρυτής του fan club των U2, “Out Of Control”

17/2/19/




Share on Google Plus

About Αλέξανδρος Ριχάρδος

    Blogger Comment

Δημοσίευση σχολίου