- Goodbye to romance.
19 Μαρτίου 1982. Αυτή είναι η ημερομηνία όπου ο μόλις 25 ετών κιθαρίστας Randy Rhoads έχασε τη ζωή του σε δυστύχημα με ένα μικρό Beechcraft F35 μονοκινητήριο αεροπλάνο το οποίο χρησιμοποίησε χωρίς άδεια ο οδηγός του tour bus, Andrew Aycock. Oι επιβαίνοντες ήταν ο οδηγός, ο Randy και η makeup artist, Rachel Youngblood. Και οι τρεις επιβάτες έχασαν τη ζωή τους ακαριαία. Η μπάντα του Ozzy και το crew βρισκόταν καθ’ οδόν για ένα φεστιβάλ στο Orlando (Florida) και είχαν κάνει μια στάση στο Leesburg.
Πέντε χρόνια αργότερα, κυκλοφορεί το live album "Tribute", το οποίο εκτός από φόρος τιμής στον αδικοχαμένο κιθαρίστα, είναι και μια από τις πιο εμβληματικές ζωντανές ηχογραφήσεις της δεκαετίας του '80.
- Uncovering things that were sacred.
Το album περιλαμβάνει τη συναυλία στο Cleveland (Ohio, USA) στις 11 Μαΐου 1981 με το line-up: Ozzy Osbourne (φωνητικά), Randy Rhoads (κιθάρα), Rudy Sarzo (μπάσο), Tommy Aldridge (τύμπανα) και Lindsay Bridgewater (πλήκτρα). Το solo του Randy Rhoads στο "Suicide Solution" προέρχεται από μια συναυλία στο Montreal (Καναδάς) τον Iούλιο του 1981, ενώ τα κομμάτια "Goodbye to Romance" και "No Bone Movies" είναι ηχογραφημένα κατά τη περιοδεία του "Blizzard of Ozz", τον Οκτώβριο του 1980 και περιλαμβάνουν τον Bob Daisley και Lee Kerslake σε μπάσο και τύμπανα, αντίστοιχα. Το album, περιλαμβάνει επίσης studio out-takes του Randy Rhoads για το "Dee", το οποίο ήταν αφιερωμένο στη μητέρα του. Η κλασική πλέον φωτογραφία του εξωφύλλου, τραβήχτηκε από τον Paul Natkin σε ένα show στο Rosemont (Illinois, USA) στις 24 Ιανουαρίου 1982.
Η παραγωγή του "Tribute" έγινε από τον Max Norman, παραγωγό των πρώτων κυκλοφοριών του Ozzy, στον οποίο ξαναστράφηκε ο Madman παρότι είχε δουλέψει με άλλον για το "The Ultimate Sin" (1986), αφού ο Norman γνώριζε καλύτερα το συγκεκριμένο υλικό. Εκτός από τον Ozzy, κανένα άλλο μέλος της μπάντας δεν είχε συμμετοχή στη παραγωγή του album, αφού εκείνη την εποχή ήταν και διαφορετικό το line-up της μπάντας που συνόδευε τον Ozzy.
- Going off the rails on a crazy train.
Είναι γεγονός ότι αρκετά από τα κλασικά live albums που λατρεύουμε, έχουν υποστεί στουντιακή επεξεργασία, έχουν «διορθωθεί» κάποια λάθη και έχουν επαναηχογραφηθεί σε studio κάποια μέρη. Άλλα λιγότερο, άλλα περισσότερο, αυτό όμως αποκαλύπτεται στο μέλλον, είτε από μέλη της μπάντας, είτε από τον παραγωγό. Το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα ζωντανής ηχογράφησης με στουντιακή παρέμβαση είναι το "Unleashed in the East" των Judas Priest. Γράφοντας αυτό το κείμενο, υπήρξε απευθείας επικοινωνία με τον παραγωγό Max Norman για να μας πει αν υπήρξε στουντιακή παρέμβαση στο "Tribute" και ήταν απόλυτος, ότι το συγκεκριμένο live album δεν είχε καμία παρέμβαση ή επαναηχογράφηση, αντίθετα με το προηγούμενο live album του Ozzy, "Speak of the Devil", στο οποίο υπήρξαν «διορθώσεις». Αυτό το ξεκάθαρο γεγονός, το οποίο προέρχεται κατευθείαν από τον σπουδαίο παραγωγό, δίνει ένα επιπλέον σημαντικό credit στην αξία της συγκεκριμένης (πραγματικά) ζωντανής κυκλοφορίας.
Το "Tribute" περιέχει συνθέσεις από τα δυο πρώτα albums του Ozzy και τρεις διασκευές σε τραγούδια των Black Sabbath. Τι γινόταν όμως στο παρασκήνιο εκείνης της περιοδείας;
Όταν ο Ozzy εκδιώχθηκε από τους Black Sabbath το 1979, η Sharon Osbourne τον «μάζεψε» και ξεκίνησε να οργανώνει τη προσωπική του καριέρα. O Ozzy αναγεννήθηκε και ξεκίνησε να «στήνει» το σχήμα που θα τον συνοδεύει. Τα πρώτα μέλη που βρήκε, ήταν ο Bob Daisley και ο Randy Rhoads, ενώ η πρώτη του επιλογή για τη θέση του drummer ήταν ο Tommy Aldridge, o οποίος δεν ήταν διαθέσιμος εκείνη τη στιγμή και κατέληξε στον Lee Kerslake. Τη σύνθεση συμπλήρωσε στα πλήκτρα ο Don Airey, αλλά δεν μπορούσε να ακολουθήσει τη περιοδεία λόγω συμβολαίου με τους Rainbow. To ντεμπούτο album "Blizzard of Ozz" ηχογραφήθηκε Μάρτιο-Απρίλιο 1980, κυκλοφόρησε τον Σεπτέμβριο 1980, και Φεβρουάριο-Μάρτιο 1981 ηχογραφήθηκε το "Diary of a Madman", το οποίο κυκλοφόρησε Νοέμβριο 1981. Οι συναυλίες που έδωσε το συγκεκριμένο line-up πραγματοποιήθηκαν Σεπτέμβριο-Νοέμβριο 1980 μόνο στο Ηνωμένο Βασίλειο και ήταν περίπου 35. Αυτή η σύνθεση δεν πήγε ποτέ Αμερική, όπου γιγαντώθηκε ο Ozzy.
- Looking back in history's books.
Έχουν ενδιαφέρον οι λεπτομέρειες πίσω από τη δημιουργία της μπάντας. Οι πρώτες audition έγιναν στο Los Angeles, όπου ο Ozzy «τζάμαρε» με τον Frankie Banali (τύμπανα), τον Dana Strum (μπάσο) και τον Randy Rhoads. Όταν ο Ozzy επέστρεψε στην Αγγλία, η εταιρία του και το management (Jet Records και Don Arden) ήθελαν η μπάντα να αποτελείται από Βρετανούς και έτσι εμφανίστηκε στην εξίσωση ο Bob Daisley. Παρόλα αυτά, ο Ozzy ήταν ανένδοτος και ήθελε οπωσδήποτε τον Randy Rhoads, όπως και τελικά έγινε. Μια αρχική σκέψη ήταν το σχήμα να λέγεται Blizzard of Ozz και κάπως έτσι ξεκίνησε, αλλά επί της ουσίας ήταν οφθαλμοφανέστατο ότι πρόκειται για το προσωπικό σχήμα του Ozzy. Άλλωστε αυτός πέρναγε από audition τα μέλη και όχι ο Daisley ή ο Rhoads τον τραγουδιστή. Το σχήμα έγραψε πολύ γρήγορα μουσική, υπήρχαν αμέτρητες πρόβες και τα πάντα τα δημιουργούσαν στο studio χωρίς να παρουσιάσει κάποιος έτοιμες, παλιές ιδέες. Το τραγούδια σαν τα "I Don't Know", "Crazy Train" και "Mr. Crowley", είχαν έντονο συναυλιακό χαρακτήρα, πράγμα που βοήθησε κατά τη διάρκεια των συναυλιών, όπως φαίνεται στο "Tribute", αλλά και τη πορεία του Ozzy.
H επόμενη κομβική και μεγάλη περιοδεία στην Αμερική ήταν επιτυχημένη και η φήμη του Ozzy απογειώθηκε. Σε αυτό βοήθησαν τόσο τα τραγούδια, όσο και οι ζωντανή τους απόδοση με το συγκεκριμένο line-up, όπως φαίνεται και στο "Tribute". Εκείνη η περιοδεία ίσως είναι η καλύτερη της καριέρας του Ozzy, τουλάχιστον όσον αφορά την προσωπική του απόδοση. Οι μουσικοί έδωσαν το καλύτερο εαυτό τους και ο Randy Rhoads ήταν ο απόλυτος «συνοδηγός» του Ozzy. Μετά την περιοδεία για το "Diary of a Madman" και τον πρόωρο χαμό του Randy, ο Ozzy έδωσε άλλο ένα album στη Jet Records (το "Speak of the Devil") και πλήρωσε 1.500.000 δολλάρια (τότε!) στην εταιρία και τον Don Arden (πατέρα της Sharon) για να αγοράσει το συμβόλαιό του. Θα έφτανε στα όρια της χρεοκοπίας, αλλά αυτή ήταν η σωστή κίνηση όπως απέδειξε η ιστορία για να έχει τον πλήρη έλεγχο στη καριέρα του.
Κάπου εδώ, να διευκρινίσουμε μια ιστορική ανακρίβεια η οποία ανακυκλώνεται για χρόνια και έχει να κάνει με «πνευματικά δικαιώματα» και χρήματα που χρωστάει ο Ozzy στον Daisley και τον Kerslake. Όσοι έχουν ασχοληθεί με την ιστορία, γνωρίζουν τα γεγονότα, αλλά υπάρχουν και αυτοί, οι οποίοι σε βάθος χρόνου και με τις πραγματικές καταστάσεις απομακρυσμένες, εμφανίζονται εκ των υστέρων με βαρύγδουπες δηλώσεις οι οποίες λειτουργούν ως εντυπωσιακό ταμπλόιντ. Οι τίτλοι μένουν άλλωστε (που μπορεί να είναι παραπλανητικοί – clickbait) και όχι τα γεγονότα και η ιστορία. Και ακόμα χειρότερα, ας αφήσουμε τους ερασιτέχνες ή χομπίστες «γραφιάδες», αλλά άνθρωποι που υποτίθεται ότι είναι χρόνια στο χώρο της μουσικής βιομηχανίας και πληρώνονται από αυτό, δεν έχουν δικαιολογία.
«Ο Ozzy δεν έχει πληρώσει πνευματικά δικαιώματα στους μουσικούς». «Οι Manowar παίζουν playback». «O Janick Gers δεν παίζει κιθάρα live και σχεδόν όλα τα παίζει ο Adrian Smith και ο Dave Murray». Αυτοί είναι μόνο κάποιοι από τους όμορφους μύθους που ανακυκλώνονται και διαιωνίζονται συνέχεια, ακόμα και από έντυπα και websites, κατά πόσο από διάφορους "keyboard warriors" των social media, εν έτη 2019, πλέον.
Η πρώτη δικαστική διαμάχη εμφανίστηκε το 1986 και ο Daisley με τον Kerslake πληρώθηκαν τα songwriting credits. Γεγονός.
Ο Bob Daisley και ο Lee Kerslake ξανά κινήθηκαν δικαστικά εναντίον του Ozzy ζητώντας ισόποσα ποσοστά από τα δυο πρώτα albums με τη δικαιολογία ότι ήταν μπάντα και τα κέρδη έπρεπε να μοιράζονται ισόποσα. Επίσης, ζήτησαν (δικαιολογημένα, φυσικά) και performance royalties για το "Diary of a Madman", αφού φαινόταν στο κοινό πως δεν είχαν παίξει στο album, άσχετα με το τι θα είχε δηλωθεί σε αντίστοιχη collective society. Το θέμα των πνευματικών δικαιωμάτων είναι λίγο πιο περίπλοκο από το μπακαλίστικο «μου έφαγε τα λεφτά» και όσοι δουλεύουν χρόνια στη μουσική βιομηχανία ίσως να έχουν πιο σφαιρική άποψη, γνωρίζοντας δε και τη διαφοροποίηση που υπάρχει σε Ευρώπη και Αμερική, όσον αφορά το ζήτημα. Θα χρησιμοποιήσουμε τους διεθνείς όρους για να γίνουμε πιο κατανοητοί. Στη συγκεκριμένη περίπτωση, και όπως έχει αναφέρει ο ίδιος ο Bob Daisley πλέον, έχει πληρωθεί τα λεγόμενα performance και publishing royalties για τα 2 πρώτα albums του Ozzy. Και συνεχίζει να λαμβάνει το ποσοστό του. Αυτό που συνεχίζει να διεκδικεί και δεν γνωρίζουμε κάποια εξέλιξη, είναι τα λεγόμενα sync fees (synchronization fees) που έχουν να κάνουν με μερίδιο από τη χρήση των συνθέσεων σε διαφημίσεις, τηλεοπτικές εκπομπές, ταινίες και παρόμοια μέσα.
- To fight each other, there's no one winning.
Ο Bob Daislay και ο Lee Kerslake, ήταν μισθωμένοι μουσικοί (paid-to-play musicians) με αμοιβή (rating) που άλλαζε όταν ηχογραφούσαν, όταν περιόδευαν και όταν ήταν ανενεργοί, και όλα τα έξοδα πληρωμένα. Τα publishing royalties ήταν κάτι άλλο και τα λαμβάνουν κανονικά, μέχρι και σήμερα. Αντίστοιχη συμφωνία (paid-to-play musicians) είχε κάνει και ο Dio στους δικούς του μουσικούς και το τράβηξε μέχρι και το τρίτο album της κλασικής του σύνθεσης, μέχρι που o κιθαρίστας Vivian Campbell εγκατέλειψε, αφού πληρωνόταν λιγότερα χρήματα και από το crew (!), ενώ μετά το "Dream Evil" έφυγε και ο Vinny Appice (τύμπανα) με τον Jimmy Bain (μπάσο). Και αν ο Appice με τον Bain ξανασυνεργάστηκαν κάποια στιγμή ξανά με τον Dio στο μέλλον (με καλύτερες συνθήκες), το ίδιο έγινε και με τον Daisley o οποίος δούλευε με τον Ozzy και για τους επόμενους δίσκους... Γιατί όλοι αυτοί οι μουσικοί κινήθηκαν αρνητικά εναντίον των brand names; Περισσότερα χρήματα. Ακόμα και όταν πληρώνονται, πάντα θα θέλουν παραπάνω. Και όταν δεν τους ξανακαλέσει κάποιος ή φύγει ολοκληρωτικά από το δρόμο τους, τότε θα συνεχίσουν να μιλάνε αρνητικά, όπως κάνει ο Daisley, o Campbell, o Αppice και αρκετοί ακόμα σε άλλες περιπτώσεις. Όταν όμως το εκάστοτε brand name πρέπει να προπληρώσει έξοδα για περιοδείες ή ηχογραφήσεις, τότε οι "paid-to-play musicians" τα ξεχνάνε όλα. Η περίπτωση του Ozzy είναι η πιο γνωστή από αυτές, χάρη στις επανακυκλοφορίες των δυο πρώτων albums το 2002, όπου τα μέρη των Daisley και Kerslake επαναηχογραφήθηκαν από τους Mike Bordin (τύμπανα) και Robert Trujillo (μπάσο), μια κίνηση που άφησε αρνητικό αντίκτυπο στο στρατόπεδο του Ozzy, ο οποίος τις περισσότερες φορές, άφηνε τη Sharon Osbourne να βγάζει το φίδι από τη τρύπα. Ο αντίκτυπος στη συγκεκριμένη περίπτωση ήταν αρνητικός και σαφέστατα κατακριτέος. Θα μπορούσαμε να πούμε πως παραχαράσσει και την ιστορία... Όπως, ενδεχομένως, όλες οι περιπτώσεις επαναηχογραφήσεων. Εκτός και αν πρόκειται για «εναλλακτική» παρουσίαση, κάτι που όμως ανοίγει άλλο κεφάλαιο.
Τελικά τι είναι το "Tribute"; Ένα live album - ζωντανή ιστορία. Μια ηχογράφηση με κάποια από τα καλύτερα, σημαντικότερα και πιο γνωστά τραγούδια του heavy metal. Ένα δείγμα των ζωντανών ηχογραφήσεων για το ξεκίνημα της μεγαλύτερης και πιο εμπορικής solo καριέρας heavy metal καλλιτέχνη. Μιας καριέρας, η οποία την εποχή που κυκλοφόρησε (1987) είχε υποσκιάσει τη πρώην του μπάντα, τους Black Sabbath. Ένα δείγμα - φόρος τιμής σε ένα κιθαριστικό ταλέντο που έφυγε νωρίς από το κόσμο και πέρασε στην αιωνιότητα. Ένας κιθαρίστας που πρόλαβε σε μόλις δύο χρόνια να αφήσει αιώνιο αποτύπωμα και να επηρεάσει αμέτρητους κιθαρίστες. Το "Tribute" είναι ένα live album - αφιέρωμα σε μια ολόκληρη εποχή.
ΑΝΔΡΕΑΣ ΑΝΔΡΕΟΥ
10/2/19/
Δημοσίευση σχολίου