RETURN TO FOREVER: ΒΑΖΟΝΤΑΣ ΤΙΣ ΒΑΣΕΙΣ ΤΟΥ JAZZ FUSION

Για πρώτη φορά στη σειρά παρουσίασης συγκροτημάτων στην ενότητα Ποιος Θυμάται, θα παρουσιάσουμε ένα από τα δύο κορυφαία jazz fusion συγκροτήματα, τους Return to Forever (σ.σ. το άλλο είναι οι Mahavishnu Orchestra). Το συγκρότημα που όχι μόνο κυκλοφόρησε εκπληκτικά άλμπουμ στο είδος του αλλά είχε την τύχη τα μέλη του να είναι εξαιρετικοί μουσικοί, απόρροια της υψηλής δεξιοτεχνίας που απαιτεί το είδος. Chick Corea, Stanley Clarke,  Al Di Meola και Lenny White είναι τέσσερα ονόματα μουσικών που οδήγησαν τη μουσική των Return to Forever στην κορυφή.
Η βάση του συγκροτήματος ήταν ο πιανίστας Chick Corea, που έχοντας παίξει στα άλμπουμ του Miles Davis, In a Silent Way και Bitches Brew, αναζητά μια καλλιτεχνική έκφραση που θα τον φέρει σε μεγαλύτερη επικοινωνία με τον κόσμο.

Η μουσική κατεύθυνση στο πρώτο σχήμα των Return to Forever είχε πολλή δόση latin, αφού συμμετείχαν οι Flora Purim (περκάσιονς) κι ο σύζυγός της Airto Moreira (ντραμς), αμφότεροι βραζιλιάνοι. Στο μπάσο ήταν ο, τότε, νεαρός Stanley Clarke και   o Joe Farrell σαξόφωνο και φλάουτο, όμως τα πλήκτρα του πιάνου του Chick Corea ήταν αυτά που έδωσαν την ταυτότητα στους Return to Forever.
Το συγκρότημα καταθέτει τα διαπιστευτήρια του με το πρώτο ομώνυμο δίσκο του (1972) που κυκλοφόρησε από τη θρυλική γερμανική εταιρεία ECM, η οποία τη δεκαετία του ’70 ειδικεύτηκε στις jazz/fusion κυκλοφορίες, συνδυάζοντας τες με υψηλό επιπέδου ηχογραφήσεις. Γι αυτό και οι δίσκοι της ήταν και ακριβοί αλλά και περιζήτητοι από το κοινό (σ.σ. ερχόντουσαν εισαγωγής στην Ελλάδα). Κάθε σύνθεση είχε πολύ χώρο για improvisations για όλα τα όργανα, κυρίως όμως από το πιάνο του Corea και το σαξόφωνο του Farrell, ενώ η συντριπτική πλειοψηφία των συνθέσεων ήταν instrumental, με εξαίρεση κάποια κομμάτια που ερμήνευσε η Purim.
Λίγο μετά την κυκλοφορία του πρώτου άλμπουμ τους, οι Corea, Airto, Clarke με την προσθήκη του Tony Williams (κιθάρα) έπαιξαν στο άλμπουμ του Stan Gets, Captain Marvel (1972) κι ένα χρόνο αργότερα κυκλοφόρησαν το δεύτερο άλμπουμ τους με τίτλο Light as a Feather (1973). To jazz-fusion μόλις είχε αρχίσει να κτίζετε κι όλο και περισσότερος κόσμος γινόταν οπαδός μιας καινούργιας μουσικής σκηνής, παράλληλα με αυτήν του progressive που σημείωνε αλματώδη άνοδο.
Μετά την κυκλοφορία του Light as a Feather, οι Farrell, Purim και Moreira έφυγαν κι  αντικαταστάθηκαν από τους Bill Connors κιθάρα, Steve Gadd ντραμς και Mingo Lewis περκάσιονς. Η ηχογράφηση του τρίτου άλμπουμ τους Hymn of the Seventh Galaxy (1973, No 124 Αμερική) εκτοξεύει το συγκρότημα. Το συγκρότημα για τρίτη φορά αντιμετωπίζει πρόβλημα μe τον ντράμερ, αφού ο Steve Gadd δεν μπορεί να ακολουθήσει στην περιοδεία κι αντικαθιστάτε από τον Lenny White. Έτσι το συγκρότημα επαναηχογραφεί τα κομμάτια με τα τύμπανά του Lenny White με τις ταινίες που ηχογράφησε ο Gadd να θεωρούνται χαμένες.
Οι όροι avant garde, latin jazz και fusion μπαίνουν στη ζωή μας και περιβάλλονται από ένα σύννεφο μύθου, αφού οι δίσκοι τους δεν κυκλοφορούν στη χώρα μας, παρά μόνο εισαγωγής και σε μικρές ποσότητες.
Μετά την περιοδεία που πραγματοποίησαν ο Connors έφυγε και αντικαταστάθηκε από ένα τεράστιο μουσικό, τον Al Di Meola.
Το συγκρότημα είχε πλέον αλλάξει τη μουσική του φέρνοντας την πιο κοντά στο  jazz-rock (σ.σ. δηλαδή έκανε πιο έντονη την παρουσία πνευστών), ίσως μετά την εμφάνιση ενός άλλου μεγάλου jazz συγκροτήματος που με την κυκλοφορία των πρώτων των δίσκων του άλλαξε το ύφος της μουσικής, τους Weather Report.

Η κυκλοφορία του Where have I known you before (1974, No 32 Αμερική), βρίσκει τον Corea να έχει προσθέσει και synthesizer στον ήχο του, κάτι που συνέβαινε για πρώτη φορά. H κυκλοφορία του επόμενου άλμπουμ τους No Mystery (1975, Νο 39 Αμερική) φέρνει το συγκρότημα να έχει προσθέσει στον ήχο του περισσότερα στοιχεία jazz-funk αλλά κι ισπανικής μουσικής, λόγω της παρουσίας του Di Meola.
Με τη σύνθεση Corea, Clarke, Di Meola, White, οι Return to Forever ηχογραφούν το Romantic Warrior που έμελλε να είναι το τελευταίο άλμπουμ με αυτή τη σύνθεση και το μοναδικό τους που ξεπέρασε τα 500.000 αντίτυπα στην Αμερική (Νο 35). Μετά την περιοδεία, ο Corea απέλυσε τους White και Di Meola χωρίς να έχει ενημερώσει τον Clarke, που βρέθηκε προ τετελεσμένου.
Το Musicmagic (1977, No 38 Αμερική) βρίσκει το παλιό μέλος Joe Farrell (σαξόφωνο/φλάουτο) να έχει επιστρέψει στο συγκρότημα που έχει και τραγουδίστρια. Συγκεκριμένα, την Gayle Moran, σύζυγο του Chick Corea! Το Romantic Warrior είναι το πρώτο άλμπουμ που αγοράζουν οι rock fans όταν αποφασίζουν να εξευρευνήσουν το fusion.

 H δισκογραφία των Return to Forever κλείνει με την κυκλοφορία του άλμπουμ Return to Forever Live (1979, No 155 Αμερική) που αρχικά κυκλοφόρησε σαν μονό και ένα χρόνο αργότερα σαν 4πλό με όλες τις ηχογραφήσεις!
Το συγκρότημα διαλύθηκε και τα μέλη του ακλούθησαν προσωπικά καριέρα.
Η κλασική σύνθεση τους (Corea, Clarke, White και Di Meola) επανασυνδέθηκε το 2008 για μια περιοδεία στην Αμερική. Το 2011 οι Corea, Clarke και White πραγματοποίησαν μια ακουστική περιοδεία με τη συμμετοχή των Chaka Khan, Bill Connors και Jean Luc Ponty κυκλοφορόντας το live CD Forever(2011).
TRIVIA

• Από το 1970, o Chick Corea ήταν Σιαντολόγος.
• Eπηρεασμένος από τον Corea κι ο Stanley Clarke έγινε μέλος των Σαιντελόγων, αλλά έφυγε το 1979.
• To No Mystery κέρδισε το Grammy στην κατηγορία Best Jazz Performer για το 1975!

• ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΗ ΔΙΣΚΟΓΡΑΦΙΑ

•    Light as a Feather (1973)
•    Hymn of the Seventh Galaxy (1973)
•    Where have I known you before (1974)
•    No Mystery (1975)
•    Romantic Warrior (1976)
ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ   21/8/18

Share on Google Plus

About Αλέξανδρος Ριχάρδος