ΒΙΝΥΛΙΟ: ΚΑΙ ΞΑΝΑ ΠΡΟΣ ΤΗ ΔΟΞΑ ΤΡΑΒΑ!

Την αφορμή για αυτό το σημείωμα μου την έδωσε το καινούργιο άλμπουμ των U2, Songs of Experience που πήγε στο Νο1 του αμερικανικού chart (πάντα σε πωλήσεις φυσικής μορφής) και την επόμενη εβδομάδα βρέθηκε να έχει πτώση πωλήσεων 83% (!) και να πέφτει στο Νο7, ενώ τις επόμενες βδομάδες η πτώση συνεχίστηκε.Οι φυσικές πωλήσεις του Songs of Experience της δεύτερης εβδομάδας κυκλοφορίας ήταν μόνο 28.100 αντίτυπα, νούμερο που δείχνει ότι σε πολύ λίγες εβδομάδες δεν θα πουλά παρά ελάχιστα αντίτυπα έως τίποτα.
Δεν είναι η πρώτη φορά που ένα άλμπουμ σε φυσική μορφή, μια εβδομάδα μετά την κυκλοφορία του κινδυνεύει με εξαφάνιση από τα charts.
Κι αν το 83% που διαβάσατε πιο πάνω σας έκανε…να ανοίξετε διάπλατα τα μάτια σας από έκπληξη, τότε να σας θυμίσω το τελευταίο άλμπουμ των Bon Jovi, This House Is Not for Sale που με την πρώτη εβδομάδα κυκλοφορίας του πήγε στο Νο1 του αμερικάνικου chart (2016) πουλώντας 129.000 αντίτυπα, τη δεύτερη εβδομάδα κυκλοφορίας του από το Νο1 έπεσε στο Νο 43! Δεν μιλάμε για πτώση αλλά για κατρακύλα!

Θα σας αναφέρω ένα περιστατικό από την επαγγελματική καριέρα μου. Όταν το 2002 έφυγα από το Compact Disc Club και πήγα στην ελληνική δισκογραφική εταιρεία ΛΥΡΑ, στην πρώτη συνάντηση που είχα με τους πωλητές, το πρώτο πράγμα που μου είπαν ήταν να μην εντυπωσιαστώ από τις πωλήσεις των πρώτων 2 εβδομάδων. Προσέξτε ότι μιλάμε για το 2002 (!!!) όταν ακόμα οι πωλήσεις δίσκων φυσικής μορφής ήταν αξιόλογες και μάλιστα τότε δεν υπήρχαν οι επανεκδόσεις βινυλίου.
Δεν μπορώ να θυμηθώ ποιος ήταν ο δίσκος που είχαμε κυκλοφορήσει εκείνες τις ημέρες κι είχε κάνει ένα νούμερο την πρώτη εβδομάδα, λίγο πάνω από 1.000 κομμάτια. Έχοντας κάνει καλή δουλειά στο promotion κι έχοντας υπερπολλαπλάσια καταστήματα απ’ ότι σήμερα, περίμενα τη δεύτερη εβδομάδα να κάνει ένα νούμερο, γύρω στα 500. Για να μην χρονοτριβώ, την δεύτερη εβδομάδα έδωσε 250 που όπως μου εξήγησαν ήταν παραγγελίες από την πρώτη εβδομάδα που δεν είχαν εκτελεστεί , την τρίτη έδωσε 50, την τέταρτη 20 και μετά…χάθηκε! Αυτό το μοτίβο ήταν το ίδιο σε όλες τις εταιρείες. Ό,τι πούλαγε ήταν την πρώτη εβδομάδα, τη δεύτερη και μετά τίποτε. Και φθάσαμε στο σημερινό χάλι των μηδαμινών πωλήσεων και των ανύπαρκτων καταστημάτων. Όταν δεν υπάρχουν σημεία πώλησης ενός προϊόντος πως αυτό θα πουληθεί; (διάβασε εδώ άρθρο για τα σημερινά καταστήματα δίσκων).
Όμως αυτές οι τεράστιες μεταπτώσεις στις πωλήσεις δεν πρέπει να μάς εκπλήσσουν στη ψηφιακή εποχή μας και δεν χαρακτηρίζουν βέβαια, την ποιότητα ενός άλμπουμ. Οι αγοραστές δίσκων cd και βινυλίου έχουν μείνει λίγοι σε όλο τον κόσμο και όσοι ενδιαφέρονται για την αγορά τους, φροντίζουν να τον αποκτήσουν την πρώτη ίσως και δεύτερη εβδομάδα κυκλοφορίας του. Από εκεί και μετά το ενδιαφέρον, μειώνεται!
Σε αντίδραση της ψηφιακής τεχνολογίας, το ενδιαφέρον του καταναλωτικού κοινού αρχίζει να στρέφεται στον παραδοσιακό τρόπο μουσικής, το βινύλιο! Χρόνο με το χρόνο το βινύλιο παρουσιάζει σταθερή ανάκαμψη σε πωλήσεις, ο κόσμος αρχίζει να αγοράζει μηχανήματα και τα καταστήματα παραγγέλνουν όλο και περισσότερα βινύλια.
Μου έλεγε φίλος που εργάζεται σε γνωστή αλυσίδα καταστήματος που πουλά και μουσική (για ευνόητους λόγους δεν μπορώ να αναφέρω όνομα  του καταστήματος γιατί η συζήτηση ήταν σε προσωπικό επίπεδο), ότι  οι πωλήσεις βινυλίου είναι περισσότερες από αυτές των cd και μάλιστα σε μουσικά είδη (jazz) που είναι δύσκολα. Το βινύλιο, είτε επειδή έγινε hype είτε επειδή αρέσει γενικότερα, έχει επανέλθει δυναμικά. Δεν το κρύβω ότι κι εγώ στις αρχές της δεκαετίας των ‘00 πίστευα ότι το cd θα κατακτούσε τα πάντα και το βινύλιο θα ανήκε στο παρελθόν. Πώς αλλάζουν όμως τα πράγματα. Το στικ σχεδόν αντικατέστησε το cd στις περισσότερες επαγγελματικές δραστηριότητες και τα καινούργια μοντέλα αυτοκινήτων δεν έχουν πλέον cd player αλλά υποδοχή στικ! Κι έπεται συνέχεια.
Ας μην αυταπατώμεθα.  Οι πωλήσεις βινυλίου ποτέ δεν πρόκειται να επιστρέψουν στα νούμερα των δεκαετιών 70 και 80. Η ψηφιακή τεχνολογία προσφέρει διαφορετικό τρόπο μουσικής. Εκείνο που μπορεί να γίνει για να σταθεροποιηθούν σε υψηλό επίπεδο οι πωλήσεις βινυλίου είναι οι τιμές να μειωθούν. Όσο είναι υψηλές (20€-25€) δύσκολα θα είναι προσιτές.
Όμως το βινύλιο έστω και με χαμηλές πωλήσεις παραμένει πόλος έλξης του αγοραστικού κοινού. Πρόσφατα η Sony επανακυκλοφόρησε τη δισκογραφία των Judas Priest σε βινύλιο κι έφερε 60 κομμάτια ανά τίτλο. Εξαφανίστηκαν όλα.
Το ίδιο κι ακόμα πιο έντονο φαινόμενο συνέβη με την διαφήμιση 12 δίσκων jazz των δεκαετιών ‘50 και ‘60 στην Καθημερινή της 4ης Φεβρουαρίου. Δεν είχαν έλθει πολλά κομμάτια ανά τίτλο, 50 μόνο. Με το που παρουσιάστηκε η διαφήμιση όλα «έφυγαν» κι ήδη έχει παραγγελθεί καινούργια ποσότητα.

Η διαφήμιση της Sony στην Καθημερινή

Μιλώντας με τον Θόδωρο Μητσάνη (πρώην Υπεύθυνο Πωλήσεων στη Heaven), οι κυκλοφορίες ρεπερτορίου classic rock, jazz και electronic, παρουσίαζαν μεγαλύτερα νούμερα σε πωλήσεις βινυλίου παρά σε cd. To πρόσφατο άλμπουμ των Pink Floyd, The Endless River πούλησε 7.000 βινύλια και 5.000 cd! Το ίδιο συνέβη και με το The Book of Souls των Iron Maiden που τα βινύλια του ξεπεράσανε τα 7.500 αντίτυπα!  Τo καταπληκτικό είναι ότι παρ’ όλο που τη διετία 1993-1994 οι «φωστήρες» της διεθνούς δισκογραφίας έκαναν τα πάντα για να σταματήσουν τις κυκλοφορίες και σε βινύλιο (παρά μόνο σε cd), σήμερα 24 χρόνια μετά το cd φαίνεται να υποχωρεί και το βινύλιο να επανέρχεται, αργά μεν σταθερά δε.

Οι πρωτοκλασάτοι managers που πίεζαν ασφυκτικά για την κατάργηση του βινυλίου, σήμερα βρίσκονται έξω από τη record business. Όμως το κακό το έκαναν. Θυμάμαι ότι τη διετία 1995-1996 τα faxes (τότε δεν υπήρχε mail) αλλά και τα τηλέφωνα είχαν ένα μόνο θέμα: Την άμεση διακοπή εκτύπωσης δίσκων βινυλίου και την στροφή ολόκληρης της παραγωγής σε cd. Και το πέτυχαν. Με πίεση, τα ελληνικά παραρτήματα των ξένων δισκογραφικών εταιρειών, σχεδόν υποχρεώθηκαν να σταματήσουν την παραγωγή δίσκων βινυλίου. Εκείνη την εποχή εργαζόμουν στην BMG αλλά δεν μπορώ να θυμηθώ ποιος ήταν ο τελευταίος δίσκος που τυπώσαμε σε ελληνικό εργοστάσιο. Ο Δ/νων Σύμβουλος της WEA, Ίων Σταμπουλής με πληροφόρησε ότι τελευταίος δίσκος ελληνικής εκτύπωσης ήταν το άλμπουμ του Σταμάτη Σπανουδάκη «Η στιγμή που περνάει και χάνεται», ενώ η Universal είχε κυκλοφορήσει το άλμπουμ της Ελευθερίας Αρβανιτάκη με τον Δημήτρη Παπαδημητρίου «Τραγούδια για τους μήνες» (1996), πραγματικά σε μια άκρως εντυπωσιακή συσκευασία. Box set που άνοιγε και υπήρχε χάρτινο πικ απ ! Η συσκευασία περιείχε και το cd και το βινύλιο!

Η deluxe έκδοση του άλμπουμ της Ε. Αρβανιτάκη «Τραγούδια για τους μήνες» (artwork: Πέτρου Παράσχη)

Η Sony προσπάθησε να τυπώνει καθ’ όλη τη διάρκεια της «βινυλιοαπαγόρευσης» και μάλιστα όπως με πληροφόρησε ο Θόδωρος Μητσάνης, πωλητής εκείνη την εποχή  στη Sony, επανειλημμένως σε συναντήσεις που είχαν με τους “φωστήρες» είχαν θίξει της ύπαρξης αγοραστικού κοινού σε δίσκους βινυλίου στην Ελλάδα αλλά όπως χαρακτηριστικά μου είπε τους κοιτούσαν δύσπιστα και δεν έδιναν άδεια. Ειδικά για τα άλμπουμ των Thievery Corporation και άλλων electro(!) καλλιτεχνών (τότε η Sony είχε τη διανομή της ESL Music) όταν εμφανιζόντουσαν στην αγορά δίσκοι εισαγωγής βινυλίου εξαφανιζόντουσαν! Οι τελευταίοι δίσκοι βινυλίου  που τύπωσε η Sony ήταν το άλμπουμ του Βασιλικού «Vintage» και το  «Ημέρες του φωτός» της Μποφίλιου(2012).

Τα πρώτα 15 χρόνια οι «φωστήρες» της δισκογραφίας δικαιώθηκαν, αφού οι πωλήσεις των cd εκτοξεύτηκαν κι όλοι είχαν αποκτήσει cd player. Να σας θυμίσω ότι οι εφημερίδες Ελεύθερος Τύπος κι Απογευματινή, προσέφεραν κουπόνια και με λίγα χρήματα έπαιρνες ένα φορητό cd player. Ξαφνικά όλοι αποκτήσαμε cd player και αρχίσαμε να αγοράζουμε cd.
Τα ελληνικά εργοστάσια κατασκευής βινυλίου  σταμάτησαν να παράγουν αναλογικούς δίσκους και τα μηχανήματα αδρανοποιήθηκαν έως και αχρηστεύτηκαν! Έτσι, στις αρχές του 2000, δειλά δειλά άρχισαν να τυπώνονται ξανά δίσκοι βινυλίου σε εργοστάσια στη Τσεχία κι άλλες χώρες της Αν. Ευρώπης για τον απλό λόγο ότι στα ελληνικά εργοστάσια δεν υπήρχαν πλέον μηχανήματα. Έχω ακούσει την απίστευτη φήμη (δεν την έχω διασταυρώσει) ότι σε ένα από τα ελληνικά εργοστάσια, μετά από αρκετά χρόνια αδράνειας του μηχανήματος το έβγαλαν από το κτήριο και το άφησαν στο προαύλιο του εργοστασίου, εκτεθειμένο στις καιρικές συνθήκες!!!
Σήμερα, την ώρα που γράφονται αυτές οι στιγμές, υπάρχει έντονη φημολογία ότι μια ομάδα επιχειρηματιών σκοπεύει να ανοίξει σύντομα καινούργιο εργοστάσιο βινυλίου στην περιοχή της Αττικής. Ευπρόσδεκτο!
Θα κλείσω αυτό το σημείωμα με τα στοιχεία που παρέθεσε η Nielsen για την Αμερική και αφορά τις πωλήσεις βινυλίου για το 2017, όπου παρατηρήθηκε μεγάλη αύξηση πωλήσεων. Συγκεκριμένα, πάντα στην Αμερική, πουλήθηκαν 14.320.000 αντίτυπα βινυλίου, 9% περισσότερα από το 2016. Η περυσινή χρονιά ήταν χρονιά με τις περισσότερες πωλήσεις δίσκων βινυλίου από το 1991!
Η λίστα που ακολουθεί παρουσιάζει τις πωλήσεις βινυλίου και μάλιστα τα νούμερα που πούλησαν μέσα στο 2017. Εντυπωσιακοί οι Beatles που έχουν τα πρώτα δύο άλμπουμ στη λίστα. Προσέξτε ότι 7 στα 10 άλμπουμ ανήκουν στην κατηγορία του back catalogue (παλιές κλασικές κυκλοφορίες Bob Marley, Beatles, Pink Floyd, Any Winehouse, Michael Jackson)
2017 Top Selling Vinyl Albums
1. The Beatles, Sgt. Pepper's Lonely Hearts Club Band - 72,000 copies
2. The Beatles, Abbey Road - 66,000
3. Soundtrack, Guardians of the Galaxy: Awesome Mix Vol. 1 - 62,000
4. Ed Sheeran, Divide - 62,000
5. Amy Winehouse, Back to Black - 58,000
6. Prince, Purple Rain (Soundtrack) - 58,000
7. Bob Marley and the Wailers, Legend: The Best of... - 56,000
8. Pink Floyd, The Dark Side of the Moon - 54,000
9. Soundtrack, La La Land - 49,000
10. Michael Jackson, Thriller - 49,000

Τελικά, η γενιά μου αλλά κι όσοι σήμερα είναι 45-50 ετών ήταν τυχεροί που έζησαν ένα υπέροχο χόμπι που τόσα χρόνια για μένα προσωπικά, κρατά το ενδιαφέρον ζωντανό!

ΑΛΕΞΑΝΔΡΟΣ ΡΙΧΑΡΔΟΣ

Share on Google Plus

About Αλέξανδρος Ριχάρδος