SPACE ODDITY: Η ΨΥΧΕΔΕΛΙΚΉ FOLK ΜΠΑΛΑΝΤΑ ΤΟΥ DAVID BOWIE


 Ο David Bowie διέτρεξε το μεγαλύτερο μέρος των ‘60s προσπαθώντας απεγνωσμένα να γίνει διάσημος μουσικός. Η επιτυχία ήρθε επιτέλους για αυτόν το 1969 με το Space Oddity, το κομμάτι που εκτόξευσε την καριέρα του. Πρόκειται για μια παράξενη ψυχεδελική folk μπαλάντα, εμπνευσμένη από το κινηματογραφικό αριστούργημα του Stanley Kubrick “2001: A Space Odyssey”, η οποία ιστορεί ένα διάλογο μεταξύ του Κέντρου Ελέγχου και του αστροναύτη Major Tom. Ο διάλογος είναι γοητευτικός αλλά στο τέλος συνταράσσει, καθώς ο Major Tom χάνει (ή μήπως ο ίδιος αποκόπτει;) την επαφή με το Κέντρο Ελέγχου και ξεμακραίνει προς το Διάστημα.  
   Η ιστορία του τραγουδιού είναι ενδιαφέρουσα, τόσο από μουσική όσο και από πολιτιστική άποψη, εν μέρει λόγω του ότι η κυκλοφορία του συνέπεσε με το πραγματικό γεγονός της ιστορικής προσεδάφισης του “Apollo 11” στο φεγγάρι το 1969. Μάλιστα για το λόγο αυτό η ηχογράφηση του Space Oddity επισπεύστηκε, πράγμα που έκανε τον παραγωγό του album Tony Visconti να αρνηθεί την οιαδήποτε ανάμειξή του με το συγκεκριμένο κομμάτι, θεωρώντας την βεβιασμένη κυκλοφορία του φτηνό εμπορικό κόλπο. Έτσι, τα εύσημα της παραγωγής πήρε ο Gus Dudgeon (παραγωγός του Elton John, που σημειωτέον ότι τρία χρόνια αργότερα, το 1972, επανέλαβε την εξαιρετική δουλειά στο παρόμοιας θεματολογίας διαμάντι του Elton John “Rocket Man”). 
   To τραγούδι ξεκινάει με τους ήχους της απογείωσης ενός διαστημοπλοίου, ένα δραματικό εφέ που επιτεύχθηκε χάρη στη χρήση ενός αναπτήρα επιμεταλλωμένου με χρώμιο από τον κιθαρίστα Mick Wayne. Πολύ σύντομα (σαν άλλος Neil Armstrong) ο Major Tom διαπιστώνει ότι έχει γίνει θρύλος και ότι οι εφημερίδες σε όλο τον κόσμο ζητούν να μάθουν μέχρι και τι φανελάκι φοράει. Φυσικά, όπως όλοι ξέρουμε, στο τέλος το πλάνο δεν πάει κατ’ ευχήν και ο γενναίος εξερευνητής μας χάνεται στα αστέρια για πάντα.
Το τραγούδι έκανε μεγάλη επιτυχία (έφτασε στο #5 στη Βρετανία το 1969 και στο #1 το 1975 όταν επανακυκλοφόρησε), χρησιμοποιήθηκε από το BBC ως μουσική υπόκρουση κατά την τηλεοπτική κάλυψη της προσελήνωσης, αλλά συνόδευσε και την έναρξη της καλλιτεχνικής πορείας του ίδιου του Bowie προς τα άστρα. Στη συνέχεια της καριέρας του αξιοποίησε πολλαχώς την επιτυχία της περσόνας του Major Tom, άλλοτε υιοθετώντας άλλες διαστημικές περσόνες (όπως αυτήν του περίφημου Starman) άλλοτε δίνοντας το sequel της ιστορίας του ήρωα (π.χ. στο τραγούδι Ashes to Ashes) και άλλοτε κάνοντας αναφορές στο πρόσωπό του (στα Hallo Spaceboy και Blackstar).
   Η διαχρονική δύναμη του τραγουδιού φαίνεται και από την σχετικά πρόσφατη εκτέλεσή του (το 2013) από τον Καναδό αστροναύτη Chris Hadfield μέσα στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό (!) (ο ίδιος ο Bowie χαρακτήρισε τη συγκεκριμένη εκτέλεση ως την πιο σπαρακτική από όσες έχουν γίνει). https://www.youtube.com/watch?v=KaOC9danxNo Και η αλήθεια είναι ότι δεν μπορεί παρά να ασκούν μια συγκινητική και αλλόκοτη γοητεία στίχοι αναφερόμενοι σε έναν αστροναύτη που ξεμακραίνει προς το  Διάστημα, έχοντας χάσει οριστικά κάθε ελπίδα –αλλά μήπως και επιθυμία;- επιστροφής στους Ανθρώπους. Και ακόμα περισσότερο αν σκεφτεί κανείς το μήνυμα πίσω από τις λέξεις.  
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΟΣΜΑΣ

30/4/17
Share on Google Plus

About Αλέξανδρος Ριχάρδος

    Blogger Comment

Δημοσίευση σχολίου