Πέθανε σε ηλικία 90 ετών ο ιταλός θεατρικός συγγραφέας και άνθρωπος του πολιτισμού, Dario Fo. Είχε γεννηθεί τον Μάρτιο του 1926 στην Ιταλία και με τα έργα του συγκλόνισε γενιές όχι μόνο στη χώρα του αλλά σ’ όλο τον κόσμο. Ήταν ένας από τους πληρέστερους καλλιτέχνες που ασχολήθηκε με την λογοτεχνία, την σκηνογραφία, ενώ ήταν και θιασάρχης. Χαρακτηριστικός είναι ότι είχε σπουδάσει αρχιτεκτονική στο Μιλάνο αλλά τον κέρδισε το θέατρο ξεκινώντας από μικρούς μονολόγους για να αρχίσει να ξεπηδάει σιγά σιγά το ταλέντο του, έχοντας δίπλα του σε όλη την καριέρα του τη σύζυγό του και ηθοποιό Franka Rame.
Ανάμεσα στις πολλές συνεργασίες του είναι κι αυτή με το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν, που πρώτο ανέβασε στην Ελλάδα το έργο «Ισαβέλα τρεις καραβέλλες και ένας παραμυθάς», την περίοδο 1974-1975. Λόγω της αυτόνομης, ελεύθερης και ασυμβίβαστης σκέψης του, ο Ιταλός νομπελίστας είχε αναγκαστεί να διακόψει, για σειρά ετών, και την συνεργασία του και με την δημόσια τηλεόραση Rai. Συνεργάστηκε σε πολλές ταινίες του Dino De Laurentiis σαν σεναριογράφος. Σημαντικά έργα του είναι τα Φενταγίν (1971) που αναφέρεται στην ασταθή κατάσταση στα παλαιστινιακά εδάφη και οι ηθοποιοί αποτελούνταν από πραγματικά στελέχη της PLO(!), το κλασικό Δεν πληρώνω! Δεν πληρώνω! (1974) μια φάρσα για το κίνημα αυτοδιαχείρισης όπου γυναίκες και άντρες έπαιρναν ότι ήθελαν από την αγορά, πληρώνοντας μόνο όσα μπορούσαν, Γράμμα απ' την Κίνα (1989) μια διαμαρτυρία για τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν και πολλά άλλα. Το 1995 έπαθε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο με αποτέλεσμα να χάσει σχεδόν όλη την όρασή του. Η γυναίκα του τον αντικατέστησε στις παραγωγές για να επιστρέψει μετά από ένα χρόνο. Το 1962 γράφει και σκηνοθετεί την εκπομπή Canzonissima στη RAI που τη δεκαετία του 70 προβλήθηκε και στη χώρα μας. Το 1975 ο Φο προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ για πρώτη φορά για να το κερδίσει τελικά το 1979. Ένα από τα πλέον δυνατά χαρακτηριστικά του ήταν το ταλέντο του στον αυτοσχεδιασμό, ενώ είχε αναπτύξει και πολιτική δράση όταν στην δεκαετία του '70 είχε στηρίξει τον αγώνα των ελλήνων αντιστασιακών κατά της χούντας των συνταγματαρχών και λίγο νωρίτερα είχε υπερασπισθεί τον Ιταλό αναρχικό Tζουσέπε Πινέλλι, ο οποίος είχε κατηγορηθεί αδίκως για θανατηφόρα βομβιστική έκρηξη στο Μιλάνο. Ο Πινέλι έπεσε από παράθυρο της αστυνομικής διεύθυνσης του Μιλάνου κατά την διάρκεια της ανάκρισής του και μεγάλο μέρος της ιταλικής κοινής γνώμης, αλλά και τον διανοουμένων, υποστήριξε με έμφαση ότι ο θάνατός του δεν οφειλόταν σε αυτοκτονία. Ο Φο, για την όλη αυτή ιστορία αποφάσισε να γράψει το έργο- καταγγελία «Ο Τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού». Tην τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Ιταλός σκηνοθέτης, συγγραφέας και ηθοποιός είχε αποφασίσει να στηρίξει το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλλο, ενώ έργα του έχουν μεταφραστεί σε 30 γλώσσες. Το 2006, ο Φο έκανε μια αποτυχημένη προσπάθεια να εκλεγεί δήμαρχος του Μιλάνο, την πιο σημαντική, οικονομικά πόλη της Ιταλίας. Ο Φο, που πήρε πάνω απ' το 20% των ψήφων, υποστηριζόταν από την Κομμουνιστική Επανίδρυση. Τιμώντας τη μνήμη του αλλά και το πολιτιστικό έργο του, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρένσι δήλωσε: «Με τον Ντάριο Φο η Ιταλία χάνει έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές του θεάτρου, του πολιτισμού, της κοινωνικής ζωής της. Η σάτιρά του, η έρευνα και η διαρκής εργασία του επί σκηνής, η πολύπλευρη καλλιτεχνική του δραστηριότητα αποτελούν την μεγάλη παρακαταθήκη ενός μεγάλου Ιταλού, προς όλο τον κόσμο».
Ανάμεσα στις πολλές συνεργασίες του είναι κι αυτή με το Θέατρο Τέχνης του Κάρολου Κουν, που πρώτο ανέβασε στην Ελλάδα το έργο «Ισαβέλα τρεις καραβέλλες και ένας παραμυθάς», την περίοδο 1974-1975. Λόγω της αυτόνομης, ελεύθερης και ασυμβίβαστης σκέψης του, ο Ιταλός νομπελίστας είχε αναγκαστεί να διακόψει, για σειρά ετών, και την συνεργασία του και με την δημόσια τηλεόραση Rai. Συνεργάστηκε σε πολλές ταινίες του Dino De Laurentiis σαν σεναριογράφος. Σημαντικά έργα του είναι τα Φενταγίν (1971) που αναφέρεται στην ασταθή κατάσταση στα παλαιστινιακά εδάφη και οι ηθοποιοί αποτελούνταν από πραγματικά στελέχη της PLO(!), το κλασικό Δεν πληρώνω! Δεν πληρώνω! (1974) μια φάρσα για το κίνημα αυτοδιαχείρισης όπου γυναίκες και άντρες έπαιρναν ότι ήθελαν από την αγορά, πληρώνοντας μόνο όσα μπορούσαν, Γράμμα απ' την Κίνα (1989) μια διαμαρτυρία για τη σφαγή στην πλατεία Τιενανμέν και πολλά άλλα. Το 1995 έπαθε ένα εγκεφαλικό επεισόδιο με αποτέλεσμα να χάσει σχεδόν όλη την όρασή του. Η γυναίκα του τον αντικατέστησε στις παραγωγές για να επιστρέψει μετά από ένα χρόνο. Το 1962 γράφει και σκηνοθετεί την εκπομπή Canzonissima στη RAI που τη δεκαετία του 70 προβλήθηκε και στη χώρα μας. Το 1975 ο Φο προτάθηκε για το βραβείο Νόμπελ για πρώτη φορά για να το κερδίσει τελικά το 1979. Ένα από τα πλέον δυνατά χαρακτηριστικά του ήταν το ταλέντο του στον αυτοσχεδιασμό, ενώ είχε αναπτύξει και πολιτική δράση όταν στην δεκαετία του '70 είχε στηρίξει τον αγώνα των ελλήνων αντιστασιακών κατά της χούντας των συνταγματαρχών και λίγο νωρίτερα είχε υπερασπισθεί τον Ιταλό αναρχικό Tζουσέπε Πινέλλι, ο οποίος είχε κατηγορηθεί αδίκως για θανατηφόρα βομβιστική έκρηξη στο Μιλάνο. Ο Πινέλι έπεσε από παράθυρο της αστυνομικής διεύθυνσης του Μιλάνου κατά την διάρκεια της ανάκρισής του και μεγάλο μέρος της ιταλικής κοινής γνώμης, αλλά και τον διανοουμένων, υποστήριξε με έμφαση ότι ο θάνατός του δεν οφειλόταν σε αυτοκτονία. Ο Φο, για την όλη αυτή ιστορία αποφάσισε να γράψει το έργο- καταγγελία «Ο Τυχαίος θάνατος ενός αναρχικού». Tην τελευταία περίοδο της ζωής του, ο Ιταλός σκηνοθέτης, συγγραφέας και ηθοποιός είχε αποφασίσει να στηρίξει το Κίνημα Πέντε Αστέρων του Μπέπε Γκρίλλο, ενώ έργα του έχουν μεταφραστεί σε 30 γλώσσες. Το 2006, ο Φο έκανε μια αποτυχημένη προσπάθεια να εκλεγεί δήμαρχος του Μιλάνο, την πιο σημαντική, οικονομικά πόλη της Ιταλίας. Ο Φο, που πήρε πάνω απ' το 20% των ψήφων, υποστηριζόταν από την Κομμουνιστική Επανίδρυση. Τιμώντας τη μνήμη του αλλά και το πολιτιστικό έργο του, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρένσι δήλωσε: «Με τον Ντάριο Φο η Ιταλία χάνει έναν από τους μεγάλους πρωταγωνιστές του θεάτρου, του πολιτισμού, της κοινωνικής ζωής της. Η σάτιρά του, η έρευνα και η διαρκής εργασία του επί σκηνής, η πολύπλευρη καλλιτεχνική του δραστηριότητα αποτελούν την μεγάλη παρακαταθήκη ενός μεγάλου Ιταλού, προς όλο τον κόσμο».
Δημοσίευση σχολίου