Το τραγικό δυστύχημα της 27ης Αυγούστου του 1990 στέρησε τη σύγχρονη μουσική από έναν ήρωα της κιθάρας, έναν καλλιτέχνη που κατάφερε να ξανακάνει μόδα τα blues στα αφιλόξενα για το είδος 80s, γεφυρώνοντάς τα μοναδικά με τη ροκ και χαρίζοντάς τους ένα νέο και ευρύ ακροατήριο. Οι επτά δίσκοι που κυκλοφόρησαν όσο ζούσε o Stevie Ray Vaughan (με τον πρώτο, το “Texas Flood” του 1983 και τον τελευταίο, το “In Step” του 1989 να ξεχωρίζουν) απετέλεσαν –και αποτελούν μέχρι σήμερα- το αγκωνάρι της σύγχρονης blues κιθάρας για κάθε επίδοξο μουσικό και κάθε φανατικό οπαδό του είδους. Ωστόσο, όταν το κοινό διψάει για κάτι νέο, και ακυκλοφόρητο υλικό υπάρχει άφθονο, δεν μένει παρά το κενό να καλυφθεί. Εξ ου και η πλούσια μετά θάνατον δισκογραφία του Stevie Ray Vaughan, με studio albums, live ηχογραφήσεις, συλλογές και αφιερώματα, την οποία παρουσιάζουμε στο παρόν άρθρο. Η παρουσίαση δεν θα γίνει κατά χρονολογική σειρά ηχογράφησης αλλά κατά χρονολογική σειρά κυκλοφορίας του υλικού σε κάθε κατηγορία.
Τα δύο αδέρφια, Jimmie και Stevie Ray Vaughan, πάντα ήθελαν να κάνουν ένα album μαζί. Εξέχουσες φυσιογνωμίες της blues σκηνής του Texas αμφότεροι, αποφάσισαν να μην χρησιμοποιήσουν τα συγκροτήματά τους για την ηχογράφηση (τους Fabulous Thunderbirds και Double Trouble αντίστοιχα) άλλα να αναθέσουν το εγχείρημα στο διάσημο παραγωγό και μέλος των Chic, Nile Rodgers. Το αποτέλεσμα ήταν ένας υπερβολικά φίνος και λουστραρισμένος ηχητικά δίσκος, με στοιχεία pop και soul, που κάπως απογοήτευσε τους σκληροπυρηνικούς οπαδούς της blues rock, οι οποίοι περίμεναν την κιθαριστική επίθεση του Stevie Ray Vaughan ενισχυμένη με αυτή του αδερφού του. Σε αντίθεση με τις προσδοκίες, η παρουσία του μεγαλύτερού του αδερφού φαίνεται να φρέναρε τον Stevie, o οποίος είτε από υπερβολικό σεβασμό προς αυτόν είτε από σεμνότητα δεν θέλησε να κλέψει την παράσταση από τον Jimmie. Οι καλύτερες στιγμές του δίσκου είναι το πιασάρικο, φτιαγμένο για hit, Tick-Tock και οι πιο κοντά στα blues συνθέσεις του Stevie Ray Vaughan με τον ντράμερ Doyle Bramhall, Telephone Song και Long Way From Home. Ενδιαφέρον έχει το κομμάτι Hillbillies From Outerspace, σύνθεση των δύο αδελφών, που θυμίζει αρκετά το Green Onions των Booker T & the MGs. Αν σκεφτεί κανείς ότι το album κυκλοφόρησε ένα μήνα μετά τον χαμό του Stevie Ray Vaughan, η πιο συγκινητική ηχογράφηση είναι το τελευταίο κομμάτι, ένα instrumental με τίτλο “Brothers”. Εκεί τα δύο αδέρφια σολάρουν ο ένας μετά τον άλλο στην ίδια κιθάρα και, αν ακούσει κανείς προσεκτικά, σχεδόν καταλαβαίνει πότε η κιθάρα αλλάζει χέρια.
Το album, στον απόηχο του θανάτου του Stevie Ray Vaughan, έκανε μεγάλη εμπορική επιτυχία (πάνω από 1.000.000 πωλήσεις), παρ’όλο που δεν υπήρξε σε καμία περίπτωση καλλιτεχνικός θρίαμβος για τους αδελφούς Vaughan. Το κείμενο του album τελειώνει με τα λόγια: «Ευχαριστούμε τη Μαμά Vaughan που μας άφηνε να παίζουμε».
Stevie Ray Vaughan – The Sky Is Crying (1991)Άλμπουμ που κυκλοφόρησε ένα χρόνο μετά τον θάνατο του Stevie Ray Vaughan, το “The Sky Is Crying” περιλαμβάνει ηχογραφήσεις της περιόδου 1984-1989 (ανάμεσα στο δεύτερο και το τέταρτο studio άλμπουμ του καλλιτέχνη). Τις ηχογραφήσεις αυτές που, παραδόξως πως, δεν συμπεριελήφθησαν σε κανένα από τα τρία αυτά άλμπουμ, συγκέντρωσε ο αδερφός του, Jimmie, παρέχοντας έτσι το υλικό για το πέμπτο και τελευταίο studio άλμπουμ του Stevie, που στην ουσία είναι μια συλλογή αποτελούμενη από 10 outtakes. Η ποικιλία αλλά και η ποιότητα του υλικού αυτού, βέβαια, καθιστά τον δίσκο αυτό έναν από τους καλύτερους στη δισκογραφία του SRV. Την καταιγιστική slide κιθάρα του Boot Hill διαδέχεται το γεμάτο πάθος παίξιμο του ομότιτλου κομματιού, που θυμίζει πολύ το στυλ του Albert King. Το ίδιο εκφραστικά είναι τα licks και τα solo στο έτερο slow blues του δίσκου, το May I Have A Talk With You, με τις φράσεις της κιθάρας να συνδιαλέγονται με τις φράσεις της φωνής του Vaughan. Η εμπρηστική διασκευή στο instrumental “Wham!” του Lonnie Mack είναι κάτι παραπάνω από ένα tribute στο παιδικό ίνδαλμά του (λέγεται ότι ο μικρός Stevie είχε «λιώσει» τον συγκεκριμένο δίσκο του Lonnie Mack, μέχρι που ο πατέρας του απηυδισμένος τον έσπασε!) ενώ η διασκευή του στο Chitlins Con Carne του Kenny Burrell (άλλης σπουδαίας επιρροής του) αναδεικνύει την αξιοζήλευτη δεξιότητά του και στο πεδίο της jazz κιθάρας. To Life By The Drop (σύνθεση του στενού του φίλου Doyle Bramhall) είναι ένα θλιμμένο ακουστικό blues που ξεχωρίζει μέσα στην «ηλεκτρική» δισκογραφία του SRV, όμως το αποκορύφωμα του δίσκου είναι η διασκευή του στο Little Wing του Hendrix. Με μια επτάλεπτη, γεμάτη blues και jazz ποικίλματα, instrumental εκδοχή του κομματιού, τιμά δεόντως το ανυπέρβλητο είδωλό του (όταν κάποτε είχε ερωτηθεί αν θα ήθελε να παίζει όπως ο Hendrix, απάντησε ότι θα ήθελε να ΕΙΝΑΙ ο Hendrix!), δίνοντας στο κομμάτι ένα βάθος και μια πολυπλοκότητα που το κάνουν να στέκεται ως ίσο προς ίσο απέναντι στο πρωτότυπο.
Γενικά, ως δίσκος το “The Sky Is Crying” είναι ίσως ο πιο πολυσυλλεκτικός του Stevie Ray Vaughan, μιας και αναδεικνύει την ικανότητα του κιθαρίστα σε ένα πλήθος διαφορετικών στυλ, με αφετηρία τα blues. Το μόνο μειονέκτημα το δίσκου είναι η έλλειψη πρωτότυπου υλικού, αν και οι διασκευές του SRV είναι τόσο ευφάνταστες ώστε να μπορούν να θεωρηθούν ως νέες δημιουργίες.
Albert King & Stevie Ray Vaughan - In Session (1999)
Οι δύο κιθαρίστες ηχογράφησαν live το εν λόγω υλικό το 1983 για τις ανάγκες μιας τηλεοπτικής εκπομπής. Το live κυκλοφόρησε το 1999 σε CD, ενώ το 2010 επανεκδόθηκε με συμπληρωματικό DVD. Τη χρονιά της ηχογράφησης, ο Albert King ήταν 60 ετών και ο Stevie Ray Vaughan, προερχόμενος από τη μεγάλη επιτυχία του πρώτου του album, μόλις 29. Το ευτράπελο από τα «παρασκήνια» της ηχογράφησης είναι ότι αυτή παραλίγο να ματαιωθεί, καθώς ο Albert King αρνούνταν να παίξει με ένα μουσικό που δεν ήξερε. Μόνο όταν κατάλαβε ότι ο Stevie Ray Vaughan ήταν «ο μικρός Stevie, το κοκαλιάρικο αγοράκι που τον παρακάλαγε για να παρακολουθήσει τα live του στο Texas», συμφώνησε να παίξει μαζί του.
Οι δύο μουσικοί τζαμάρουν κυρίως πάνω σε κομμάτια του Albert King (το Pride And Joy είναι το μόνο κομμάτι του SRV που περιλαμβάνεται στο πρόγραμμα). Φυσικά ο «βελούδινος μπουλντόζας» κρατάει τα ηνία καθ’όλη τη διάρκεια του προγράμματος, αφήνοντας όμως στον Stevie άπλετο χώρο για να ξεδιπλώσει το χάρισμά του στα solo των κομματιών. Ο σεβασμός του μαθητή προς το δάσκαλο αλλά και η εκτίμηση του δασκάλου προς το μαθητή είναι έκδηλη, τόσο στην κουβεντούλα τους ανάμεσα στα τραγούδια όσο και στην αλληλεπίδρασή τους στο παίξιμο. 
Double Trouble – Been a Long Time (2001)Εδώ, για να είμαστε πιο ακριβείς, πρόκειται για μετά θάνατον του Stevie Ray Vaughan δισκογραφία της backing μπάντας του. Έντεκα χρόνια μετά το θάνατο του leader τους, οι Double Trouble (δηλαδή ο μπασίστας Tommy Shannon και ο ντράμερ Chris Layton) αποφάσισαν να ξαναμπούν στο studio και να θυμίσουν παλιές καλές εποχές. Με τους guest κιθαρίστες Jimmie Vaughan, Jonny Lang, Kenny Wayne Shepherd, Charlie Sexton και Susan Tedeschi να προσπαθούν να αναπληρώσουν το κενό του Stevie Ray Vaughan και με την extra παρουσία των Willie Nelson, Dr. John, Lou Ann Barton και Doyle Bramhall II, το άξιο rhythm section αποδεικνύει ότι είναι ακόμα σε φόρμα.
Ο ήχος του album απέχει αρκετά από τον κλασικό ήχο του SRV, είναι πιο μοντέρνος και πιο ροκ. Καλύτερη στιγμή είναι μακράν η διασκευή του Rock ‘n’ Roll των Led Zeppelin από την Susan Tedeschi, με το Groundhog Day με τον Johnny Lang στην φωνή και την κιθάρα να ακολουθεί. Τα πιο slow In the Middle of the Night (με τον Jimmie Vaughan στην κιθάρα και την Ann Lou Barton στη φωνή) και Baby There’s No One Like You (με τον Dr John στη φωνή και το πιάνο και τον Willie Nelson στην κιθάρα) είναι επίσης αξιόλογα. Το υπόλοιπο υλικό κινείται στα όρια της μετριότητας σε ένα πάντως πολύ αξιοπρεπές album που αξίζει για τις καλύτερες στιγμές του.
LIVE ΗΧΟΓΡΑΦΗΣΕΙΣ
Stevie Vaughan & Double Trouble – In the Beginning (1992)
Ένα πραγματικά εκπληκτικό live που κυκλοφόρησε το 1997 από την Epic Records. Το υλικό προέρχεται από την εμφάνιση του SRV και της μπάντας του στο περίφημο Carnegie Hall της Νέας Υόρκης το 1984 στο πλαίσιο της περιοδείας τους για την προώθηση του δεύτερου album τους “Couldn’t Stand the Weather”. Η παρέα του Stevie κατάφερε να ξεσηκώσει το συντηρητικό κοινό της λουσάτης αίθουσας συναυλιών και να κάνει για μια βραδιά το Carnegie Hall να μοιάζει με θορυβώδες ροκάδικο. Περισσότερο από το κοινό, όμως, το διασκέδασε ο ίδιος ο Stevie, που δήλωσε ότι αυτά ήταν τα καλύτερα γενέθλια που θα μπορούσε να κάνει ποτέ (την προηγούμενη μέρα είχε μόλις κλείσει τα 30). Όσον αφορά τη μουσική τώρα, τα κομμάτια του live που περιλαμβάνονται μπορούν να χωριστούν σε δύο κατηγορίες: Αυτά που προέρχονται από το πρώτο μέρος της συναυλίας, όπου ο Stevie έπαιζε μόνο με τους Double Trouble ως ροκ τρίο (κιθάρα, μπάσο, ντραμς) και αυτά που προέρχονται από το δεύτερο μέρος, όπου το τρίο ενισχύεται από την κιθάρα του Jimmie Vaughan (αδερφού του Stevie), τα πνευστά των Roomful of Blues, τον Dr John στο πιάνο, την Angela Strehli στα φωνητικά και έναν δεύτερο ντράμερ. Κατ’ εμέ, αυτή η δεύτερη κατηγορία των εκτελέσεων είναι που απογειώνει το live, καθώς ο όγκος της big band δεν καταπίνει αλλά αντιθέτως αναδεικνύει και δίνει παραπάνω ώθηση στην κιθάρα του Stevie Ray Vaughan. Μια απολαυστική ηχογράφηση με έναν Stevie να αποδεικνύει ότι αφού τα κατάφερε στο Carnegie Hall Μπορούσε να τα καταφέρει παντού.
Stevie Ray Vaughan & Double Trouble – Live at Montreux 1982 & 1985 (2001) Οι δύο δίσκοι του διπλού αυτού live album που κυκλοφόρησε το 2001 περιλαμβάνουν αντίστοιχα υλικό από τις δύο ζωντανές εμφανίσεις της μπάντας στο περίφημο jazz φεστιβάλ του Montreux στην Ελβετία. Τα δύο live σηματοδοτούν δύο διαφορετικές φάσεις της ιστορίας του SRV και η σύγκρισή τους είναι ενδεικτική της εξέλιξής του ως καλλιτέχνη αλλά και ως showman. To 2004 κυκλοφόρησε και το οπτικό υλικό σε 2 DVD (υπάρχει και εδώ στο διαδίκτυο https://www.youtube.com/watch?v=GEl0yXTsCrA&t=930s, https://www.youtube.com/watch?v=S2uMYyAKFvU)
Το παρασκήνιο του πρώτου live ίσως έχει περισσότερο ενδιαφέρον και από την ίδια τη μουσική. Η άγνωστη στο ευρωπαϊκό κοινό μπάντα (ήταν η πρώτη φορά που καλλιτέχνης χωρίς συμβόλαιο με δισκογραφική εταιρία θα συμμετείχε στο περίφημο φεστιβάλ) εισέπραξε γιουχαΐσματα και αποδοκιμασίες από το κοινό, μόλις άρχισε να εξαπολύει τα θορυβώδη ηλεκτρικά της blues (βλέπε π.χ. στο 00:23:00 του video του live αμέσως μετά το τέλος του Texas Flood). Ο manager τους τούς είχε κλείσει για την ακουστική βραδιά, και η αλήθεια είναι ότι το jazz κοινό του φεστιβάλ περίμενε κάτι πιο χαμηλόφωνο από τα γκάζια του Stevie και της παρέας του (που, ωστόσο, έκαναν ό,τι μπορούσαν για να μετριάσουν κάπως την ένταση του ήχου, βάζοντας τον ενισχυτή στο 2 αντί για το 10 και καλύπτοντάς τον με 4 χοντρές κουβέρτες!). Ευτυχώς, το συγκρότημα έμεινε σχετικά ανεπηρέαστο από τη δυσαρέσκεια του κοινού και έπαιξε πολύ καλά (πατώντας πάνω στα τραγούδια που θα αποτελούσαν το υλικό του πρώτου τους δίσκου), μετατρέποντας μια φαινομενική αποτυχία σε επιτυχία: Στο κοινό βρισκόταν ο David Bowie, ο οποίος εντυπωσιάστηκε από το παίξιμο του Stevie Ray Vaughan και τον επέλεξε ως lead κιθαρίστα για το δίσκο του Let’s Dance. Με ανάλογο ενθουσιασμό ανταποκρίθηκε ο Jackson Browne, o οποίος παραχώρησε δωρεάν (!) στο συγκρότημα το προσωπικό του studio, όπου και τελικά ηχογραφήθηκε το ντεμπούτο τους “Texas Flood”.
Το δεύτερο live του 1985 βρίσκει τον Stevie Ray Vaughan να επιστρέφει στο Montreux θριαμβευτικά ως σταρ και να το δείχνει με πολλούς τρόπους. Αρκεί, ενδεικτικά, να συγκρίνει κανείς τις δύο εκτελέσεις του Texas Flood για να καταλάβει τη διαφορά. Στο live του 1982, ο Steve παίζει καλύτερα, σίγουρα τραγουδάει καλύτερα, όμως στο live του 1985, παρότι καταβεβλημένος από τις καταχρήσεις, έχει άλλον αέρα και γεμίζει με την αυτοπεποίθηση και την αύρα του τη σκηνή. Το live του 1985 έχει σίγουρα πιο σκληρό και γεμάτο ήχο, καθώς η ένταση του ενισχυτή βρίσκεται ως συνήθως στο κόκκινο, ο Stevie χρησιμοποιεί ένα πεντάλ wah-wah και στο σχήμα έχει προστεθεί ο κημπορντίστας Reese Wynans. Στο Tin Pan Alley (καθώς και στα Cold Shot και Look at Little Sister που περιλαμβάνονται μόνο στο DVD) μαζί με τον Stevie παίζει ο σπουδαίος Τεξανός ομότεχνος του Steve Copeland, προς τέρψιν όλων ημών φυσικά.
ΑΦΙΕΡΩΜΑΤΑ
Ένα μάλλον ανέμπνευστο tribute στον σπουδαίο κιθαρίστα τρία χρόνια μετά το θάνατό του. Έξι δυνατοί blues-rock κιθαρίστες (οι Pat Travers, Frank Marino, Rick Derringer, Leslie West, Steve Hunter, Rick Medlocke) και τέσσερις δευτεροκλασάτοι διασκευάζουν ο καθένας από ένα κομμάτι του Stevie. Οι δέκα + μία (στην τελευταία παίζουν τέσσερις από αυτούς που προαναφέραμε) αυτές studio εκτελέσεις είναι λίγο πολύ κοινότοπες μιμήσεις και δεν νομίζω ότι υπάρχει κάποιος ιδιαίτερος λόγος να προστρέξει κανείς σε αυτές, τη στιγμή που υπάρχουν τα original. Συνιστάται μόνο στους φίλους του σκληρού blues-rock ήχου και στους fan των ονομάτων που συμμετέχουν.
Ένα tribute άξιο του ονόματος και της σημασίας του σπουδαίου κιθαρίστα, με ένα πραγματικό all-star lineup. O αδερφός του, Jimmie Vaughan, κιθαρίστας των Fabulous Thunderbirds, μάζεψε τους τέσσερις κιθαρίστες που έπαιξαν μαζί με τον Stevie στην τελευταία συναυλία του στο Wisconsin μια μέρα πριν το δυστύχημα με το ελικόπτερο (B.B. King, Buddy Guy, Eric Clapton, Robert Cray). Προσέθεσε επίσης τους Bonnie Raitt, Dr. John, Art Neville και Double Trouble, φτιάχνοντας μια εκπληκτική tribute μπάντα (η μόνη σημαντική παράλειψη ήταν η απουσία του στενού φίλου του Stevie και συνεργάτη του στη σύνθεση των κομματιών, Doyle Bramhall). Η ηχογράφηση έγινε live στο Austin του Τέξας, τη γενέτειρα του Stevie, τον Μάιο του 1995, με ρεπερτόριο αγαπημένα κομμάτια από τη δισκογραφία του. Καμία από τις εκτελέσεις δεν έχει τα τρομερά γκάζια και τον υψηλής τάσης ηλεκτρισμό, όμως όλες αξίζουν, γιατί οι συμμετέχοντες με το τεράστιο ειδικό τους βάρος κάνουν τα κομμάτια δικά τους. Το αφιέρωμα κυκλοφόρησε το 1996 σε CD, αλλά προβλήθηκε και ως τηλεταινία, περιλαμβάνοντας συνεντεύξεις και πολύ ενδιαφέροντα σχόλια των συντελεστών (υπάρχει και στο διαδίκτυο εδώ: https://vimeo.com/71091763).
ΣΥΛΛΟΓΕΣ
Τον θάνατο του Stevie Ray Vaughan ακολούθησε ένας οργασμός από κυκλοφορίες συλλογών, εκ των οποίων άλλες ήταν ανθολογήσεις των καλύτερων κομματιών του, άλλες περιελάμβαναν σπάνιο και ανέκδοτο υλικό, άλλες συμμετοχές του σε δίσκους άλλων καλλιτεχνών και άλλες προσπαθούσαν να παρουσιάσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της καριέρας του. Επειδή συνολικά μιλάμε για καμιά 25αριά τίτλων, θα προτείνουμε εδώ τις πιο αξιόλογες.
Για κάποιον που ενδιαφέρεται για μια όσο το δυνατόν συνοπτικότερη και περιεκτικότερη συλλογή, η καλύτερη είναι τα Greatest Hits του 1995 από την Epic. Η συλλογή περιλαμβάνει 10 κομμάτια που ξεχωρίζουν από τα 5 studio album του και μία ακυκλοφόρητη έως τότε εκτέλεση του Taxman των Beatles! Σίγουρα η συλλογή έχει πολλές ελλείψεις, αλλά είναι ιδανική για μια πρώτη γνωριμία με τον καλλιτέχνη.
Πολύ πληρέστερη, για όποιον θέλει να έχει μια ευρύτερη εικόνα είναι η διπλή συλλογή The Essential Stevie Ray Vaughan and Double Trouble του 2002, που περιλαμβάνει περισσότερα κομμάτια των studio albums αλλά και επιλογές από live του καλλιτέχνη. Κατ’ εμέ είναι μακράν η καλύτερη συλλογή από τις διάφορες συλλογές τύπου “Best of” (αξιόλογο είναι και το The Real Deal: Greatest Hits Volume 2 του 1999, το οποίο όμως -με εξαίρεση τη συνεργασία του SRV με τον Dick Dale στο Pipeline- υπερκαλύπτεται από τη συλλογή The Essential).
Για τους λάτρεις του Stevie Ray Vaughan, που ήδη έχουν τη δισκογραφία του, η καλύτερη συλλογή είναι το τετραπλό box set SRV του 2000, μιας και περιλαμβάνει πλούσιο ακυκλοφόρητο υλικό από live, συνεργασίες με άλλους καλλιτέχνες, DVD με ανέκδοτο υλικό, καθώς επίσης και ένα 70σέλιδο booklet.
Πολύ ενδιαφέρουσα συλλογή είναι, τέλος, η Solos, Sessions & Encores του 2007, η οποία περιλαμβάνει 14 κομμάτια με συμμετοχές του Stevie Ray Vaughan σε ηχογραφήσεις άλλων καλλιτεχνών (J. Beck, Marcia Ball, David Bowie, Albert Collins, Dick Dale, Lonnie Mack κ.α.). Μοναδική σημαντική παράλειψη από αυτό το δίσκο ήταν η συνεργασία του Stevie με την Jennifer Warnes στο First We Take Manhattan του L. Cohen.
ΑΝΤΩΝΗΣ ΚΟΣΜΑΣ
26/2/17
Δημοσίευση σχολίου